Ισχυρό μήνυμα να σεβαστούν οι φαρμακοβιομηχανίες τις συμφωνίες με την ΕΕ για τις προμήθειες των εμβολίων κατά της Covid-19 στέλνει η αντιπρόεδρος για θέματα Αξιών και Διαφάνειας, Βέρα Γιούροβα, μέσω της αποκλειστικής της συνέντευξης στα «ΝΕΑ». Με φόντο την πιο ταραχώδη ίσως εβδομάδα για την Κομισιόν της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μετά τη σύγκρουση με την AstraZeneca για τις καθυστερήσεις εμβολίων, αλλά και με ακόμη θολό το τοπίο των μελλοντικών της παραδόσεων, η εκ Τσεχίας αξιωματούχος της Επιτροπής τονίζει ότι pacta sunt servanda.

Παράλληλα, και όσον αφορά την επικίνδυνη για την υγεία διασπορά παραπληροφόρησης για την Covid στο Διαδίκτυο, η αρμόδια αντιπρόεδρος μιλά για την ανάγκη «εμβολιασμού με την αλήθεια» μέσω ενίσχυσης της έγκυρης πληροφόρησης στο Internet, ενώ ανοίγει τα χαρτιά της για τα σχέδια της Κομισιόν για την προστασία της πολιτικής διαφήμισης στο ψηφιακό περιβάλλον.

«Την ώρα της πανδημίας είναι ζήτημα υπαρξιακό όλοι να κάνουν αυτό για το οποίο είναι υπεύθυνοι. Η Κομισιόν υποσχέθηκε να κάνει συμφωνίες με τις εταιρείες για την προμήθεια εμβολίων. Το έκανε. Οι εταιρείες συμφώνησαν βάσει συμβολαίων σε συγκεκριμένες προμήθειες. Pacta sunt servanda (οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται). Το διακύβευμα είναι μεγάλο. Η Ευρώπη δεν επιδιώκει να προμηθεύσει μόνο τις χώρες- μέλη με εμβόλια, την ίδια ώρα, με την ίδια τιμή, τις ίδιες συνθήκες, αλλά και γειτονικές χώρες. Η δέσμευσή μας παραμένει σε ισχύ, αλλά εξαρτάται από τη σταθερή συμπεριφορά των εταιρειών-συνεργατών μας. Η μη τήρηση των συμφωνηθέντων από την Astra Zeneca αποτελεί χτύπημα στη διαδικασία εξόδου από την κρίση. Τα κράτη- μέλη, οι χιλιάδες άνθρωποι που δουλεύουν μέρα-νύχτα αναμένουν προβλέψιμες παραδόσεις εμβολίων. Οι εταιρείες πρέπει να ανταποκριθούν» τονίζει κατηγορηματικά η κυρία Γιούροβα.

«Αδικη κριτική»

Η αντιπρόεδρος της Κομισιόν υπεραμύνεται των χειρισμών της Επιτροπής και αντικρούει την κριτική που δέχεται ως «άδικη». «Τα συμβόλαια είναι συμβόλαια και οι δεσμεύσεις δεν σχετίζονται με το πότε υπογράφτηκαν. Είμαι στο πλευρό της επιτρόπου Υγείας κυρίας Κυριακίδου» δηλώνει, θεωρώντας σωστό τον δρόμο που επέλεξε η Κομισιόν διατηρώντας τις διαπραγματεύσεις και ασκώντας πιέσεις ώστε να διασφαλίσει τη ροή των εμβολιασμών, και όχι να στραφεί σε κυρώσεις κατά της εταιρείας.

Οσον αφορά τα ζητήματα που έχουν προκύψει αναφορικά με τον διαχωρισμό παραγωγής σε ΕΕ – Μεγάλη Βρετανία (σύμφωνα με την AstraZeneca και την επακόλουθη απόφαση από την Κομισιόν για έλεγχο των εξαγωγών εμβολίων) η κυρία Γιούροβα τονίζει: «Με τη Μεγάλη Βρετανία είμαστε και θα είμαστε κοντά, και εξαιτίας της πανδημίας βλέπουμε ότι υπάρχει μια στρέβλωση, αλλά θα πρέπει να σταματήσουμε το σπιράλ, να σταματήσουμε τον πόλεμο των εμβολίων και σε αυτό μεγάλο ρόλο θα παίξει η στάση της AstraZeneca. Ο διαχωρισμός της παραγωγής δεν βοηθά».

Από τα εμβόλια η συζήτηση περνά στους κινδύνους που εγκυμονεί η παραπληροφόρηση την εποχή της Covid με αφορμή κριτική που άσκησε πρόσφατα μέσω ανοιχτής επιστολής στην πρόεδρο της Κομισιόν ο Ματίας Ντόφνερ, επικεφαλής της μεγαλύτερης εκδοτικής εταιρείας στην Ευρώπη, της γερμανικής Axel Springer (εφημερίδες «Bild», «Die Welt») ότι η προτεινόμενη δράση για τις ψηφιακές υπηρεσίες (Digital Services Act) δεν είναι αρκετά ισχυρή. «Αν είναι μετριοπαθής ή ήπια θα φανεί από τη διαβούλευση στο Συμβούλιο και στο ευρωκοινοβούλιο» αντιτάσσει η κυρία Γιούροβα. «Αυξήσαμε την ευθύνη που έχουν οι ψηφιακές πλατφόρμες για το περιεχόμενο. Ενισχύσαμε την παρακολούθηση και τη διαφάνεια στο «μαύρο κουτί» του Διαδικτύου» δηλώνει, θυμίζοντας ότι το καλοκαίρι θα τεθεί σε εφαρμογή ο κανονισμός για την πνευματική ιδιοκτησία, βοηθώντας ανεξάρτητα μίντια και δημοσιογράφους. Θυμίζει, επίσης, τους κανόνες GDPR, που μειώνουν τη δύναμη που έχουν οι πλατφόρμες όσον αφορά την προστασία προσωπικών δεδομένων, ενώ σε σχέση με το πιστοποιητικό εμβολιασμού, επισημαίνει ότι υπάρχουν προβλέψεις στις διατάξεις GDPR για την προστασία των προσωπικών δεδομένων υγείας, που θα πρέπει να γίνονται σεβαστές από τα κράτη-μέλη, αλλά εκτιμά ότι πρέπει να υπάρξει συζήτηση γύρω από τη χρήση του πιστοποιητικού.

Ψηφιακές παγίδες

«Στην εποχή της COVID-19, πήραμε πρωτοφανείς αποφάσεις για τις πλατφόρμες, το Facebook και άλλες, ώστε να απομακρύνουν παραπλανητικό, επικίνδυνο για την υγεία περιεχόμενο, και συμφωνήσαμε ότι θα δίνουν τον χώρο σε έγκυρο, τεκμηριωμένο περιεχόμενο, αντικαθιστώντας την παραπληροφόρηση. Εχει πετύχει σε έναν βαθμό, αλλά χρειαζόμαστε εμβολιασμούς με την αλήθεια» λέει η τσέχα αντιπρόεδρος της Κομισιόν. «Ο τομέας της υγείας πρέπει να κινητοποιηθεί περισσότερο για να καταλάβει με έγκυρο περιεχόμενο θέση στις ψηφιακές πλατφόρμες. Η απομάκρυνση του επικίνδυνου περιεχομένου δεν αρκεί. Χρειάζεται τροφοδοσία με σωστή, έγκυρη πληροφόρηση, ιδίως τώρα που βλέπουμε τη μεγάλη προσπάθεια που γίνεται για τον σχεδιασμό των εμβολιασμών. Υπάρχει ξεκάθαρη οδηγία από την Κομισιόν για το τι να κάνουν τα κράτη-μέλη όσον αφορά την επικοινωνία προς τους πολίτες πριν από τους εμβολιασμούς, ώστε να μειωθεί η επιρροή της παραπληροφόρησης και να δοθεί χώρος σε αξιόπιστη πληροφόρηση. Είναι σημαντικό τα εθνικά πλάνα εμβολιασμού να δώσουν σημασία στην επικοινωνία. Τα πάντα στηρίζονται στην αμοιβαία εμπιστοσύνη και αν υπάρξει έλλειψη σωστής πληροφόρησης θα δούμε την πανδημία να διαρκεί περισσότερο» σημειώνει.

Νέα στρατηγική

Παράλληλα, η κυρία Γιούροβα μιλά για τη νέα στρατηγική για την πολιτική διαφήμιση, που θα παρουσιάσει στο τέταρτο τρίμηνο του έτους. «Σήμερα οι ψηφιακές πλατφόρμες μπορούν να εντοπίσουν ακριβώς τις προτιμήσεις των καταναλωτών και να κάνουν στοχευμένη διαφήμιση. Αλλά η προβολή πολιτικών ιδεών, κομμάτων, πολιτικών προσώπων είναι διαφορετική. Το πολιτικό περιεχόμενο και το πολιτικό μάρκετινγκ απευθύνεται σε πολίτες και όχι καταναλωτές. Η ειδική νομοθεσία που ετοιμάζουμε θα εμπεριέχει τις διαφορές και θα διαφοροποιεί τον καταναλωτή από τον πολίτη. Θα ρυθμίζει τη διαφήμιση πολιτικού περιεχομένου, ενώ θα υπάρχει και πρόταση για ρυθμίσεις στο ευαίσθητο διάστημα των προεκλογικών περιόδων. Στόχος είναι οι πολίτες να γνωρίζουν τι συμβαίνει με το περιεχόμενο που διαβάζουν, αν είναι ψευδές, ποιος πληρώνει για αυτό, ποιος το δημοσιοποιεί. Θα πρέπει να υπάρχει διαφάνεια, διότι δεν θέλουμε κρυφή χειραγώγηση των εκλογικών αποτελεσμάτων. Θέλουμε οι εκλογές να είναι ένας ανταγωνισμός ανάμεσα σε πρόσωπα δημοσίως αναγνωρίσιμα, ανάμεσα στις ιδέες και το όραμά τους, και όχι βάσει ύπουλων μεθόδων, και με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης, ούτε με βρώμικα χρήματα και κατάχρηση των προσωπικών δεδομένων».