Είναι κατά μία έννοια ο διασημότερος γνωστός άγνωστος καλλιτέχνης της street art παγκοσμίως. Τα έργα του κοσμούν τους τοίχους κυρίως της πατρίδας του Βρετανίας, ενώ όσα μπήκαν στα μουσεία έφτασαν να κοστίζουν μέχρι ένα εκατομμύριο λίρες. Οι φιγούρες του, όπως αυτές που εκτίθενται ως το τέλος Δεκεμβρίου στη μεγάλη έκθεση στο παρισινό Espace Lafayette – Drouot, θίγουν κοινωνικά ζητήματα κι εμφανίζονται μέσα σ’ ένα βράδυ για να αφηγηθούν με τα σχέδια, τα χρώματα και την ειρωνεία τους χίλιες λέξεις. Ομως οι υπόλοιπες πτυχές της δημιουργίας του, όπως βέβαια και της ίδιας της ταυτότητάς του, παραμένουν μυστήριο. Με αφορμή το τελευταίο του έργο, το πιο σημαντικό ίσως, την προσφορά ενός σκάφους για τη διάσωση μεταναστών στη Μεσόγειο, ανακεφαλαιώνουμε τα πιο σημαντικά πράγματα που γνωρίζουμε για τον «αόρατο» καλλιτέχνη.

1. Καλλιτέχνης χωρίς πρόσωπο. Μετά τον θαυμασμό κάθε του δημιουργήματος, έρχεται στιγμιαία η ερώτηση «Μα ποιος είναι επιτέλους ο Banksy;». Ακόμα σαφής απάντηση δεν υπάρχει. Οι άνθρωποι του περιβάλλοντός του προσέχουν ώστε να μην προδώσουν καμία λεπτομέρεια που μπορεί να οδηγήσει στην αποκάλυψη της ταυτότητάς του. Ο ίδιος, στα βίντεο που ανεβάζει στις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης καταγράφοντας τα νέα του έργα, δεν αφήνει να φανεί το πρόσωπό του, προφυλάσσοντας την ανωνυμία του. Είχε δηλώσει παλιότερα σε συνέντευξή του: «Δεν θέλω να αποκαλύψω ποιος είμαι. Υπάρχουν πολλοί μυστηριώδεις μαλάκες εκεί έξω που θα προσπαθήσουν να βάλουν το βρώμικο πρόσωπό τους στο πρόσωπό μου».

2. Εχει μικρό όνομα. Παρά το πέπλο μυστηρίου που καλύπτει την ταυτότητά του, ξέρουμε πλέον το μικρό του όνομα: Ρομπ! Το 2017, ο Αγγλος DJ Goldie, φίλος του Banksy, σε συνέντευξή του τα έβαλε με τη σύγχρονη τέχνη και του ξεγλίστρησε το όνομα. «Αν πάρουμε ένα μεγάλο γράμμα και το βάλουμε σ’ ένα μπλουζάκι και το υπογράψουμε ως Banksy, αυτό διατίθεται. Μπορούμε να το πουλήσουμε. Χωρίς να θέλουμε να σεβαστούμε τον Ρομπ», είπε στον δημοσιογράφο. Παίρνοντας αυτό το «Ρομπ», κάποιοι το συσχέτισαν με τον Ρόμπερτ ντε Νάχα, τραγουδιστή του συγκροτήματος Massive Attack, αλλά ο ίδιος το διέψευσε.

3. Η πιο δημοφιλής θεωρία. Υπάρχουν, όπως είναι φυσικό, πολλές θεωρίες για το ποιος είναι ο Banksy. Η πιο δημοφιλής απ’ αυτές αναφέρει πως είναι ο Ρόμπιν Γκούνινχαμ, ένας νεαρός από το Μπρίστολ, γιος ενός διευθυντή που ξεκίνησε το γκραφίτι στο γυμνάσιο. Παρά τις έρευνες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια από τους δημοσιογράφους, μόνο ενδείξεις μπορούν να υπάρξουν για την ταυτότητα του Banksy και τον συσχετισμό της με τον Γκούνινχαμ. Τα τελευταία 15 χρόνια που εμφανίστηκε ο καλλιτέχνης, ο Γκούνινχαμ φαίνεται να έγινε άφαντος. Δεν έχει δουλειά, καμία ιδιότητα και κανέναν φίλο. Αποτελεί κι αυτός δηλαδή ένα μυστήριο όπως ο street artist.

4. Κάτω από ένα φορτηγό που ανατράπηκε. Ο Banksy ξεκίνησε την καριέρα του ως καλλιτέχνης του γκραφίτι στο Μπρίστολ, όπως όλοι οι κοινοί δημιουργοί του είδους: έκανε με σπρέι μεγάλα γράμματα σε σχήμα φούσκας στις γραμμές του τρένου. Ενα βράδυ εμφανίστηκε η αστυνομία. Εφυγε για να γλιτώσει και κρύφτηκε κάτω από ένα φορτηγό που είχε ανατραπεί. «Καθώς άκουσα τους μπάτσους να ξαπλώνουν στο έδαφος για να με ψάξουν ανάμεσα στα συντρίμμια, συνειδητοποίησα ότι είτε έπρεπε να μειώσω τον χρόνο εκτέλεσης των έργων μου είτε να σταματήσω εντελώς». Από εκεί, του ήρθε η ιδέα να κάνει τα σχέδιά του πάνω σε μεμβράνες πολυγράφου, τις οποίες εφαρμόζει τελικά πάνω στους τοίχους.

5. Η σχέση με την αστυνομία. Η αστυνομία βάζει πολύ συχνά στο στόχαστρό της τον Banksy αφού ο δημιουργός εκτός από καλλιτέχνης χαρακτηρίζεται κι ως αναρχικός. Η ειρωνεία της υπόθεσης είναι πως πλέον τα έργα του, επειδή χαίρουν πολύ μεγάλης αναγνώρισης και θεωρούνται πλέον πολιτιστική κληρονομιά, προστατεύονται από τον νόμο! To 2o αστυνομικό τμήμα του Παρισιού απασχολήθηκε για πολλούς μήνες στο Ισέρ και στην Ιταλία, προσπαθώντας να βρει το έργο «The Sad Young Girl» που ο καλλιτέχνης είχε κάνει σε μια πόρτα του Μπατακλάν μετά τις επιθέσεις του 2015 και οι κλέφτες το είχαν αρπάξει, κόβοντάς το με κυκλικό πριόνι.

6. Στον κάδο των απορριμμάτων. Κάθε σχέδιο του Banksy σήμερα πωλείται για αρκετές χιλιάδες ευρώ. Ομως η Καμίλα Στάσεϊ ενδέχεται να είχε δωρεάν κάποια στο σπίτι της και να τα πέταξε. Η ίδια αγόρασε ένα σπίτι όπου φαίνεται πως ζούσε ο Γκούνινχαμ, πριν γίνει γνωστός ο συσχετισμός. «Οταν μετακόμισα, το μέρος ήταν καλυμμένο με γκραφίτι και σχέδια. Τα πέταξα στα σκουπίδια. Εκείνη την εποχή ο Banksy ήταν απλώς ένας τύπος στο Μπρίστολ. Ξυπνάω ακόμα το βράδυ και το σκέφτομαι» είχε πει η γυναίκα.

7. Το πλοίο των προσφύγων. Την περασμένη εβδομάδα έγινε γνωστό πως ο Banksy χρηματοδότησε ένα πλοίο για τη διάσωση προσφύγων που προσπαθούν να φτάσουν στην Ευρώπη από τη Βόρεια Αφρική. Το σκάφος ονομάστηκε «Louise Michel» από το όνομα μιας γαλλίδας αναρχικής του 19ου αιώνα και αυτές τις ημέρες στη Μεσόγειο το πλοίο έχει σώσει περισσότερα από 200 άτομα. Ολο το σκάφος βάφτηκε ροζ, ενώ ένα γκραφίτι του Banksy δίνει τον τόνο του καλλιτέχνη. Αναπαριστά ένα μικρό κορίτσι που φοράει ένα σωσίβιο γιλέκο και κρατάει ένα άλλο σε σχήμα καρδιάς. Ναυλώθηκε με άκρα μυστικότητα κι απέπλευσε στις 18 Αυγούστου από το ισπανικό λιμάνι Μπουριάνα, κοντά στη Βαλένθια. Το πλήρωμά του αποτελείται από 10 ευρωπαίους ακτιβιστές με πείρα στις θαλάσσιες έρευνες και διασώσεις. Καπετάνιος είναι η Γερμανίδα Πία Κλεμπ, που έγινε γνωστή πέρυσι από τη σύλληψή της με το πλοίο «Sea Watch 3». Σ’ εκείνη είχε στείλει μέιλ τον περσινό Σεπτέμβριο ο Banksy ζητώντας της να αγοράσει το σκάφος με τα χρήματα που έβγαλε από τα έργα του για την προσφυγική κρίση

Τελευταία Νέα