Είχε υπό την προστασία του σαράντα οικογένειες, όσα και τα άτομα που απασχολούσε στο θέατρο που διαχειριζόταν. Ολα πήγαιναν θαυμάσια μέχρι που μέσα σε ένα βράδυ ήρθε η καταστροφή. Ο Τάσος Ιορδανίδης εξομολογείται:

Ποιες είναι οι πιο συχνές σκέψεις που κάνετε αυτή την περίοδο, δεδομένων των συνθηκών που βιώνουμε όλοι;

Οτι όσο χάνεις την άγνοια κινδύνου μεγαλώνοντας, και παίρνεις τα πράγματα λίγο πιο σοβαρά – όχι τον εαυτό σου – αρχίζεις και συνειδητοποιείς ότι είσαι πολύ τυχερός που κάνεις αυτή τη δουλειά.

Ποιες στιγμές το έχετε αισθανθεί;

Κάθε στιγμή το νιώθω, γιατί είναι ένα δύσκολο επάγγελμα, ένας πάρα πολύ δύσκολος χώρος. Ταυτοχρόνως όμως αντιλαμβάνεται κανείς ότι βρίσκεται σε αυτόν επειδή το θέλει πραγματικά. Δεν μας το έχει επιβάλει κάνεις. Μέσα σε αυτόν ονειρευτήκαμε, οραματιστήκαμε. Σε γεμίζει είτε στην επιτυχία είτε στην αποτυχία, είτε στην καλή συνάντηση είτε στην κακή συνάντηση. Είναι ένα πεδίο έκφρασης το οποίο σε κρατάει πάντα σε εγρήγορση και σου δίνει τη δυνατότητα να συναναστραφείς πολλούς διαφορετικούς ανθρώπους, οι οποίοι τις περισσότερες φορές έχουν κάτι ενδιαφέρον να σου πουν και να σου προσκομίσουν.

Πράγματι, είναι από τις ελάχιστες δουλειές την οποία δεν μπορείς να την κάνεις επειδή σου την επέβαλε μια παράδοση ή η ανάγκη του βιοπορισμού.

Υπάρχουν και οι περιπτώσεις που εμείς στον χώρο τις λέμε «θεατροπαίδια». Είναι οι συνάδελφοι που κουβαλάνε ένα πολύ βαρύ ιστορικό και φυσικά είναι πολύ τυχεροί γιατί είχαν αυτά τα γονίδια. Στη δική μου περίπτωση δεν υπήρχε κανένας στην οικογένεια που να είχε έστω και μία σχέση με την τέχνη. Τώρα που το σκέφτομαι, θεωρώ ότι η μητέρα μου είναι μια χαμένη καλλιτέχνις.

Και πώς οδηγηθήκατε στο θέατρο;

Ουσιαστικά αυτό που μου άλλαξε τον ορίζοντα και με έκανε να κινηθώ προς το θεατρικό τοπίο ήταν η θεατρική ομάδα του σχολείου στην οποία συμμετείχα για να την κοπανάω από τα μαθήματα. Αλλά κάτι με τράβηξε. Αυτό έγινε πολύ πιο έντονο όταν μπήκα στη σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Εκεί άρχισα να συνειδητοποιώ λίγο πιο στέρεα τα πράγματα. Αντιλήφθηκα ότι μου έχει δοθεί μια ευκαιρία να βρίσκομαι σε έναν χώρο τον οποίο αγαπάω. Αισθάνομαι πολύ τυχερός γι’ αυτό.

Ποιες είναι οι δύσκολες στιγμές που σας απομακρύνουν από τα ωραία συναισθήματά σας για το θέατρο;

Οταν με καταβάλλει το άγχος. Για παράδειγμα, πριν από μία πρεμιέρα η αγωνία για την αποδοχή του κόσμου, η ανασφάλεια για τον βιοπορισμό. Αλλά όταν βρίσκεσαι στη σκηνή, όλα ξεχνιούνται, παραμερίζονται και απολαμβάνεις τις στιγμές στις πρόβες αλλά και την ώρα της παράστασης.

Δεν αισθανθήκατε ποτέ να τη μισήσατε;

Ναι, αλλά και όταν συμβαίνει αυτό, σε δυναμώνει και στο τέλος την αγαπάς ακόμα περισσότερο. Είναι δύσκολο όταν δεν βρίσκεις κοινό τόπο με τους ανθρώπους, με τους συντελεστές μιας δουλειάς. Κατά καιρούς, δεν είχα καμία επικοινωνία με τους συντελεστές της παράστασης. Ενιωθα ότι είχα δίκιο, ή αν θέλεις μια διαφορετική οπτική σε ό,τι αφορά το συνολικό καλλιτεχνικό εγχείρημα και δεν υπήρχε ταύτιση απόψεων.

Σας αμφισβητούσαν;

Ναι, αλλά τελικά γίνεσαι πιο δυνατός αν είσαι αφοσιωμένος και δοσμένος σε αυτό που κάνεις. Είναι πάρα πολύ ωραίο να αμφισβητείς κατ’ αρχάς εσύ τον εαυτό σου. Αλλά και να σε αμφισβητούν είναι χρήσιμο. Οι συγκρούσεις μπορούν να είναι εποικοδομητικές. Φυσικά όχι όταν ξεπερνιούνται τα όρια.

Πότε νιώσατε ότι ξεπεράστηκαν τα όρια;

Οταν υπήρξε πλήρης αμφισβήτηση. Αλλά είναι το σημείο που χρειάζεται να έχεις την ικανότητα και την καλή διάθεση να διατηρήσεις τις ισορροπίες. Ενα καλλιτεχνικό δημιούργημα σαφώς είναι μια πάρα πολύ σοβαρή υπόθεση, αλλά υπάρχουν και άλλα που είναι ζωής και θανάτου.

Ποια είναι για εσάς αυτά τα ζητήματα;

Να κλείνουμε τα μάτια στα κακώς κείμενα της ελληνικής κοινωνίας. Και φοβάμαι ότι τα κλείνουμε με μεγάλη ευκολία εξαιτίας της ταχύτητας και της ανάγκης μας για επιβίωση. Παραδείγματος χάρη, πόσο μας απασχολεί το θέμα των αστέγων, της μετανάστευσης, της αλληλεγγύης; Είμαστε λίγο περισσότερο παρτάκηδες. Αρα γιατί να μην αναγνωρίσω εγώ την ανασφάλεια του συναδέλφου όταν αυτός διαφωνεί μαζί μου; Ενδεχομένως να μου δημιουργήσει αυτή η στάση μου μεγαλύτερες προοπτικές και να έχω στη διάθεσή μου μεγαλύτερο οπλοστάσιο. Οι δυσκολίες είναι αυτές που σε κάνουν πλουσιότερο στο τέλος της ημέρας.

Οταν μπαίνουμε στη διαδικασία της αφήγησης αυτών των στιγμών, αυτομάτως αφαιρούμε όλο το βάρος που νιώθαμε όταν βιώναμε κάτι επώδυνο…

Ετσι είναι. Δεν είμαστε υπεράνθρωποι και δεν φοράμε μπέρτες. Οταν όμως περάσει αρκετός χρόνος, είσαι σε θέση να το διαχειριστείς και να κρατήσεις το απόσταγμα όλου του πόνου που έχεις νιώσει. Αλλά οι αρνητικές εμπειρίες είναι αυτές που μας προχωράνε και μας πάνε ένα βήμα πιο μπροστά.

Θα μπορούσατε να εντάξετε και την επιχειρηματική σας δραστηριότητα σε αυτή την πορεία προόδου;

Το επιχειρείν είναι μια άλλη πλευρά του εαυτού μου, πέρα από την καλλιτεχνική. Πολλές φορές αυτές οι δύο πλευρές ήρθαν σε σύγκρουση.

Δηλαδή;

Δεν μπορούσα να αντεπεξέλθω παραγωγικά σε ένα έργο. Παρ’ όλα αυτά, η καλλιτεχνική μου πλευρά με παρότρυνε να είμαι μέσα σε αυτό το έργο. Αυτή ήταν σύγκρουση. Αλλες φορές στάθηκα τυχερός, άλλες φορές στάθηκα επικερδής κι άλλες φορές στάθηκα αποτυχημένος. Μπήκα στο «επιχειρείν» από άγνοια κινδύνου. Είχα μάλιστα πάρει αυτή την απόφαση από την εποχή που ήμουν στη σχολή, χωρίς να έχω από πίσω ένα οικονομικό μπακράουντ. Το θεατρικό επιχειρείν είναι πολύ ακριβό σπορ. Είναι σαν να ανοίγεις μαγαζί κάθε έξι μήνες. Ηταν κάτι που με γοήτευε γιατί ένιωθα ότι μπορώ να έρθω σε επικοινωνία με ανθρώπους και να τους προτείνω ένα χέρι για να πορευθούμε.

Τελικά τι συνέβη;

Η θεατρική μου δραστηριότητα – ως επιχειρηματία – μετρούσε έξι χρόνια στο θέατρο «Ανεσις». Είναι καλοκαίρι, τέλος Ιουλίου έχω ένα ανθρώπινο δυναμικό 40 ατόμων τα οποία γνωρίζουν ότι την επόμενη χρονιά θα βρεθούμε στο θέατρο Ανεσις. Είχαμε προγραμματίσει να γίνει η επανάληψη του «Αμλετ» μέχρι τον Ιανουάριο και έπειτα θα ανεβάζαμε ένα άλλο έργο. Μια διαφωνία με τους ιδιοκτήτες του θεάτρου όμως έφερε τη σύγκρουση. Είδα να χάνονται τα πάντα σε μια στιγμή. Επρεπε να φύγω από το θέατρο γιατί δεν μπορούσαμε να συμφωνήσουμε σε ό,τι αφορά το μέλλον του θεάτρου.

Αυτό πρακτικά τι σήμαινε;

Βρέθηκα ξαφνικά στον αέρα τέλος Ιουλίου, επί ξύλου κρεμάμενος, με τα πάγια έξοδα μιας οικογένειας – σύζυγος (σ.σ.: Θάλεια Ματίκα) και δύο παιδιά – αλλά συν όλα τα έξοδα που αφορούν τα θέατρο. Ηταν μία από τις δυσκολότερες στιγμές στη ζωή μου και για μένα αλλά κυρίως για τους συνεργάτες μου. Ενιωσα υπεύθυνος για αυτές τις οικογένειες.

Και πώς το αντιμετωπίσατε;

Πήγα σε έναν χώρο πολύ εναλλακτικό, στο Γκάζι, στο Altera Pars. Θέλω να πω ότι είμαι ευγνώμων για τη φιλοξενία στον Πέτρο Νάκο και τη Μίνα Χειμώνα. Τελευταία στιγμή βρήκαμε μία φόρμουλα για να συνεργαστούμε. Μπήκα ξανά σε αυτή την περιπέτεια γνωρίζοντας φυσικά από την αρχή ότι είναι ένα πάρα πολύ δύσκολο εγχείρημα. Γνώριζα ότι θα καταστραφώ οικονομικά. Οδηγήθηκα σε οικονομική καταστροφή εις γνώσιν μου. Ηξερα επίσης ότι για να ορθοποδήσω θα περάσει πάρα πολύ μεγάλο διάστημα. Δεν το παίζω ήρωας, αλλά δεν άντεχε η συνείδησή μου να αφήσω ξεκρέμαστους τους συνεργάτες μου. Σε ό,τι λέω δεν υπάρχει καμία διάθεση ηρωισμού. Δεν μπορούσα να σηκώσω το βάρος ότι αυτές οι οικογένειες θα έμεναν χωρίς δουλειά. Μπήκα σε αυτή την ελεύθερη πτώση σαν να ήμουν στο Σούλι. Αλλά δεν το μετανιώνω μέχρι σήμερα. Ηταν η δεύτερη φορά στη ζωή που εξαιτίας της πίεσης που δεχόμουν πίστεψα ότι θα είχε κάποια σοβαρή επίπτωση στην υγεία μου. Παρ’ όλα αυτά σηκώσαμε τα μανίκια, παλέψαμε και προσπαθήσαμε να κάνουμε τη χασούρα όσο το δυνατόν λιγότερη. Μέχρι σήμερα παλεύω. Αλλα εδώ είμαστε, ακόμα αντέχουμε και πιστεύω ότι στο τέλος θα δικαιωθούμε.

Μου είπατε ότι ήταν η δεύτερη φορά που φοβηθήκατε για την υγεία σας. Η πρώτη πότε ήταν;

Τη μέρα που κράτησα για πρώτη φορά στα χέρια μου τον γιο μου, την ίδια μέρα μαθαίνω ότι ο πατέρας μου έχει όγκο στο κεφάλι και η κατάστασή του είναι πολύ σοβαρή. Είχα όμως την τύχη να τον αποχαιρετήσω κάνοντας μια πολύ ωραία συζήτηση. Θα ήμουν ευτυχής αν ο πατέρας μου είχε τη δυνατότητα να ζήσει λίγο περισσότερο τα εγγόνια του.