H τουρκική λίρα σημείωσε μεγάλες απώλειες έναντι του δολαρίου την Τετάρτη, με την πτώση να φθάνει το 21% από την αρχή του έτους, καθώς οι επενδυτές την ώθησαν σε νέο χαμηλό επίπεδο – ρεκόρ εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών για την επιρροή του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν στη νομισματική πολιτική.

Κατά τη διαπραγμάτευση στις αγορές της Ασίας τη νύχτα, η ισοτιμία του τουρκικού νομίσματος κατρακύλησε στο ιστορικά χαμηλό επίπεδο των 4,8450 λιρών ανά δολάριο, ενώ πριν από λίγο διαμορφωνόταν στις 4,8228 λίρες. Η λίρα σημείωσε μεγάλη πτώση και έναντι του ιαπωνικού γεν, εν μέσω αναφορών ότι Ιάπωνες μικροεπενδυτές πουλάνε τη λίρα, επειδή η ισοτιμία της έχει υποχωρήσει στα επίπεδα που ενεργοποιούν πωλήσεις (stop – loss levels).

«Η πτώση της λίρας είναι τώρα στην ατζέντα των παγκόσμιων αγορών και ορισμένοι λένε ότι υπάρχει αυξημένος κίνδυνος μετάδοσης σε άλλες αναδυόμενες αγορές λόγω του τουρκικού ρίσκου», δήλωσε ο αναλυτής Ενβέρ Ερκάν της GCM Securities. «Αυξάνεται η ανάγκη για ένα σημαντικό βήμα από την τουρκική κεντρική τράπεζα», πρόσθεσε. Ο Ερντογάν, που αυτοχαρακτηρίσθηκε «εχθρός των επιτοκίων», θέλει να μειωθεί το κόστος δανεισμού για να τονωθεί η αύξηση των πιστώσεων και οι κατασκευές και δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι θα επιδιώξει μεγαλύτερο έλεγχο της νομισματικής πολιτικής μετά τις προγραμματισμένες για τις 24 Ιουνίου εκλογές.

Αξιωματούχοι της τουρκικής οικονομίας δήλωσαν στο Reuters ότι το οικονομικό επιτελείο συνεδρίασε στην αρχή αυτής της εβδομάδας για να συζητήσει πιθανά μέτρα, μεταξύ των οποίων και πιθανά βήματα από την κεντρική τράπεζα. Ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Μεχμέτ Σιμσέκ και ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας Μουράτ Τσετίνκαγια συμμετείχαν στη συνεδρίαση.

Συναγερμός

Οι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης σήμαναν συναγερμό για τη νομισματική πολιτική. Ο υψηλόβαθμος αναλυτής κρατικού αξιόχρεου του οίκου S&P Φρανκ Γκιλ δήλωσε στο Reuters ότι τα δημόσια οικονομικά της Τουρκίας μπορεί να επιδεινωθούν με ραγδαίο ρυθμό, εάν οι αρχές της χώρας αποτύχουν να ανακόψουν την πίεση στο νόμισμα και το κόστος δανεισμού της κυβέρνησης. Οι επενδυτές θέλουν να δουν αποφασιστικές αυξήσεις επιτοκίων για την αντιμετώπιση του διψήφιου πληθωρισμού, ενώ οι δηλώσεις του Ερντογάν ενίσχυσαν τις από καιρού ανησυχίες σχετικά με τη δυνατότητα της κεντρικής τράπεζας να τις πραγματοποιήσει.

Η εταιρεία του Χρηματιστηρίου της Κωνσταντινούπολης (Borsa Istanbul Group) ανέφερε σε σημερινή ανακοίνωσή της ότι μετέτρεψε σε λίρες τα ξένα νομίσματα, στα οποία διατηρούσε στοιχεία του ενεργητικού της, εκτός από τις βραχυπρόθεσμες ανάγκες της, σε μία κίνηση στήριξης του τουρκικού νομίσματος.

Η εξασθένιση της λίρας διογκώθηκε από τα κέρδη του δολαρίου έναντι ενός καλαθιού νομισμάτων, με τους επενδυτές να περιμένουν τα πρακτικά της τελευταίας συνεδρίασης της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ (Fed) για ενδείξεις σχετικά με τον ρυθμό σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής της. Η απόδοση του 10ετούς τουρκικού ομολόγου αναφοράς αυξήθηκε στο 15,30% στην αρχή της σημερινής συνεδρίασης από 14,92% στο χθεσινό κλείσιμο.

Χαμός στην αγορά

Η κατρακύλα της λίρας πλήττει καίρια το εμπόριο, ειδικά τους καταστηματάρχες που ενοικιάζουν σε ακριβές περιοχές, αν και είναι και αυτοί που θα ευνοηθούν (κυρίως στον τουρισμό) από την αλλαγή ισοτιμίας.

Στο εμπορικό κέντρο Cevahir Mall της Κωνσταντινούπολης, που υπάρχουν από ακριβά έως και πιο οικονομικά ρούχα και ηλεκτρονικά, οι λιανέμποροι λένε ότι οι επιχειρήσεις τους, πολλές εκ των οποίων πληρώνουν τα γενικά τους έξοδα σε δολάρια, υποφέρουν.

Ο Νεντίμ Σόι, ιδιοκτήτης καταστήματος franchise της τουρκικής εταιρίας οικιακών ηλεκτρικών συσκευών Vestel, δήλωσε ότι η αδύναμη λίρα οδήγησε ανοδικά τα κόστη, μεγάλο μέρος των οποίων καταβάλλονται σε ξένο νόμισμα.

«Κάθε μήνα, υπάρχει μια αύξηση τιμών 4-5% λόγω της αστάθειας στη συναλλαγματική ισοτιμία», δήλωσε.

Ο Σόι ήταν ο ένας από τους εννέα καταστηματάρχες μεγάλων και μεσαίων εταιριών που μίλησε στο Reuters στο συγκεκριμένο εμπορικό κέντρο, των οποίων τα προϊόντα είναι εγχώρια και εισαγόμενα. Όταν το Reuters επισκέφθηκε το εμπορικό κέντρο ένα πρωινό αυτής της εβδομάδας, στα καταστήματα επικρατούσε ησυχία. Αρκετοί από αυτούς, δείχνοντας τις σχεδόν άδειες αίθουσες, δήλωσαν ότι οι πωλήσεις έχουν μειωθεί και οι πελάτες, που έχουν πληγεί από τις υψηλότερες συναλλαγματικές ισοτιμίες, δεν μπορούν να αντέξουν τις αυξήσεις τιμών.

Κάποιοι πελάτες στο εμπορικό κέντρο δήλωσαν ότι έχουν κουραστεί από το πόσο γρήγορα αυξάνονται οι τιμές κάποιων προϊόντων σε δολάρια, ιδιαίτερα σε τεχνολογικά προϊόντα όπου η Τουρκία εξαρτάται σχεδόν απολύτως από εισαγωγές.

«Σε αυτές τις εποχές, ως καταναλωτές, απέχουμε από προϊόντα οι τιμές των οποίων είναι σε δολάρια», δήλωσε ο Μούτλου, διαχειριστής χαρτοφυλακίου. Πρόσθεσε ότι αποφεύγει την αγορά ακριβών ξένων προϊόντων έως ότου να σταθεροποιηθεί η λίρα. «Περιμένω για τις εκλογές και μετά», δήλωσε.