Ενα άγαλμα 5,5 μέτρων, ο Καρλ Μαρξ σε ηρωική πόζα, με το παλτό του να ανεμίζει: είναι το δώρο της Κίνας στη γενέτειρά του, την πόλη Τριρ. Τα αποκαλυπτήρια γίνονται σήμερα, στην επέτειο 200 χρόνων από τη γέννηση του Μαρξ. Το κομμουνιστικό καθεστώς του Πεκίνου άδραξε την ευκαιρία να δωρίσει το μνημείο για τον συγγραφέα του «Κομμουνιστικού Μανιφέστου», αφού η Τριρ δεν είχε τιμήσει μέχρι τώρα με ένα δικό της άγαλμα το σημαντικότερο τέκνο της. Παρά την γκρίνια για το ανεπιθύμητο δώρο, το κινεζικής, κομμουνιστικής αισθητικής άγαλμα του Μαρξ θα βρίσκεται πλέον στο κέντρο της ιστορικής πόλης της Γερμανίας, κοντά στην Porta Nigra που χρονολογείται τον 2ο αιώνα μ.Χ.

Ταπεινότερο είναι το διώροφο σπίτι στην Μπρούνενστρασε 10, όπου γεννήθηκε στις 5 Μαΐου 1818 ο Καρλ Μαρξ, το τρίτο παιδί του δικηγόρου Χάινριχ Μαρξ και της γυναίκας του Χενριέτα. Η οικογένεια Μαρξ μετακόμισε έναν χρόνο αργότερα, αλλά το σπίτι λειτουργεί ως μουσείο. Την ευθύνη έχει το ίδρυμα του SPD «Φρίντριχ Εμπερτ», που φρόντισε να μεταφερθεί από το Λονδίνο και η πολυθρόνα που διάβαζε και στην οποία πέθανε ο Μαρξ το 1883.

Στην επέτειο των 150 χρόνων από τη γέννηση του Μαρξ ο Βίλι Μπραντ, πρόεδρος του SPD και τότε υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας το 1968, άνοιξε την πρώτη, μόνιμη έκθεση για τη ζωή και το έργο του μεγάλου γερμανού διανοητή. Τώρα, για την επέτειο των 200 χρόνων το κτίριο ανακαινίστηκε και φιλοξενεί μια πλήρως ανανεωμένη, μόνιμη έκθεση. «Θέλουμε να απαλλάξουμε τον Μαρξ από την ιστορική σκόνη του Ψυχρού Πολέμου» λέει η διευθύντρια της έκθεσης Ανια Κρούκε. Θεματικά η έκθεση σταματούσε στην πτώση του Τείχους του Βερολίνου το 1989. Εκτοτε συντελέστηκαν κοσμοϊστορικές αλλαγές με την κατάρρευση των χωρών του υπαρκτού σοσιαλισμού της Ανατολικής Ευρώπης, μεσολάβησαν ιστορικές κρίσεις, όπως η τελευταία οικονομική και τραπεζική κρίση, για την ερμηνεία των οποίων πολλοί θυμήθηκαν τα επιστημονικά εργαλεία της μαρξιστικής οικονομικής ανάλυσης.

Το μουσείο δεχόταν περίπου 400.000 επισκέπτες τον χρόνο, οι μισοί από αυτούς προέρχονταν από το εξωτερικό. Η διευθύντρια του μουσείου Ελίζαμπεθ Νόι περιμένει ότι η επέτειος των 200 χρόνων θα ενισχύσει ακόμη περισσότερο την ανοδική τάση των τελευταίων χρόνων. Η μπρούντζινη προτομή του Μαρξ στην εσωτερική αυλή είναι έργο του γάλλου εικαστικού Καρλ – Ζαν Λοζέ (1904-1981), εγγονού του Μαρξ. Οι κόρες του, δισέγγονες του Μαρξ, Ανε και Φριντερίκ Λοζέ Μαρξ, ήταν στη χθεσινή τελετή με κύριο ομιλητή τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν – Κλοντ Γιούνκερ.

Η πόλη Τριρ ζει εδώ και καιρό στον σφυγμό της ιστορικής επετείου. Τα μουσεία της πόλης Rheinisches Landesmuseum και Simeonstift Trier φιλοξενούν μέχρι τις 21 Οκτωβρίου την πρώτη μεγάλη πολιτισμικοϊστορική έκθεση με τίτλο «Καρλ Μαρξ, 1818-1883. Η ζωή. Το έργο. Η εποχή του». Και στο Museum am Dom λειτουργεί έκθεση αφιερωμένη στο θέμα της εργασίας.

Το όνομα Μαρξ συγκαταλέγεται ανάμεσα στα 200 συνηθέστερα επώνυμα στη Γερμανία. Ο γνωστότερος, σύγχρονος Μαρξ είναι ο καρδινάλιος Μονάχου και Φράιζινγκ, Ράινχαρντ Μαρξ. Είναι συγγραφέας βιβλίου επίσης με τίτλο «Το Κεφάλαιο» και σε συνέντευξή του στο Καθολικό Πρακτορείο Ειδήσεων δικαιολογεί εν μέρει τον συνεπώνυμό του. «Δεν φταίει για όλα όσα έγιναν στο όνομα του μαρξισμού, όπως τα γκουλάγκ του Στάλιν» λέει. Εκτιμά αναλύσεις για τον καπιταλισμό και τα αδιέξοδά του κάνοντας τις δικές του αναγωγές. «Εάν το αξίωμα «ό,τι είναι τεχνικά εφικτό πρέπει να γίνει» συνδεθεί με το οικονομικό αξίωμα «ό,τι φέρνει κέρδος δεν πρέπει να εμποδίζεται» και συνδυαστεί με την ηθική του μικρότερου κακού, τότε οδηγούμαστε στην άβυσσο» λέει ο καρδινάλιος.

Ο Μαρξ πουλάει καλύτερα από ποτέ. Την περασμένη χρονιά πουλήθηκαν 2.650 αντίτυπα του βασικού του έργου, «Το Κεφάλαιο», 300 περισσότερα από το 2016. Αυτήν τη χρονιά περιμένουμε ότι οι πωλήσεις θα ξεπεράσουν τα 3.000 αντίτυπα, λέει η υπεύθυνη των εκδόσεων Karl Dietz, Σαμπίνε Νους.

Ωστόσο, για τους σημερινούς οικονομολόγους, οι απόψεις του Μαρξ δεν έχουν καμία σημασία, λέει ο οικονομολόγος Καρλ Μπρένκε από το Γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών (DIW) του Βερολίνου. Προέβλεψε ότι οι μισθοί δεν θα ξεπεράσουν το κατώτατο όριο επιβίωσης, αλλά δεν επαληθεύτηκε, λέει ο Μπρένκε. Ούτε η πρόβλεψή του για την παγκόσμια επανάσταση ήταν σωστή, προσθέτει, και στη Ρωσία «η επανάσταση δεν έγινε από την εργατική τάξη, αλλά από στρατιώτες και διανοουμένους».

Το Βερολίνο έχει τους δικούς του δεσμούς με τον Μαρξ –το Ανατολικό Βερολίνο αποτέλεσε για μισό αιώνα την πρωτεύουσα της κομμουνιστικής Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας DDR. Από την περίοδο εκείνη έμεινε η λεωφόρος που φέρει το όνομά του, Karl Marx Allee. Στα τρία χιλιόμετρα όπου άλλοτε έκαναν παρέλαση τα σοβιετικά τεθωρακισμένα φυτρώνουν συνεχώς νέα μαγαζιά με κινητά, κομμωτήρια, φαστφούντ. Οι ιδιοκτήτες τους δεν έχουν ιδέα ποιος ήταν ο Μαρξ, σε ρεπορτάζ της εφημερίδας «Τάγκες Σπίγκελ» εικάζουν ότι μπορεί να ήταν δήμαρχος, ποδοσφαιριστής, ζωγράφος.

Στο ετήσιο φεστιβάλ Ημέρες Σοσιαλισμού, αντίθετα, με ομιλητές μεταξύ άλλων τον πρόεδρο του μετακομμουνιστικού κόμματος Η Αριστερά (Die Linke) Μπερντ Ρίξινγκερ, ο ρεπόρτερ της εφημερίδας διαπίστωσε ότι διοργανωτές και περίπου 500 επισκέπτες ήταν απόλυτα πεπεισμένοι ότι δύο αιώνες τώρα ο κόσμος, όσο και αν άλλαξε, κατά βάση παραμένει ίδιος. Αυτοί έμειναν στην εποχή κατά την οποία γεννήθηκε ο Μαρξ.