Μαθήματα ιερογλυφικών στην Αθήνα

Τα ιερογλυφικά, αυτή η πανάρχαια αιγυπτιακή γραφή που ασκεί γοητεία στους περισσότερους, γίνονται πλέον προσιτά στους Αθηναίους. Κι αυτό επειδή μαθήματα ιερογλυφικών αρχίζουν σε λίγες ημέρες στο κέντρο της πόλης. Μέσα από 20 δίωρα σεμινάρια που διοργανώνει το Ελληνικό Ινστιτούτο Αιγυπτιολογίας και τα οποία θα πραγματοποιούνται κάθε εβδομάδα στο Επιγραφικό Μουσείο, οι συμμετέχοντες θα ξεκλειδώσουν τον κώδικα των μικροσκοπικών συμβόλων που συνεπήραν γενιές αρχαιολόγων.

Ενήλικοι θα καθίσουν στα θρανία, θα μάθουν σύνταξη, αυτοπαθείς αντωνυμίες, υποκείμενα, αντικείμενα και όλα αυτά στα ιερογλυφικά. Το πείραμα των προηγούμενων ετών έδειξε ότι το ενδιαφέρον για τα πρωτότυπα μαθήματα είναι αυξημένο, καθώς δεν συνιστούν απλώς μια ολοκληρωμένη διδασκαλία της αρχαίας αιγυπτιακής ιστορίας αλλά και ένα ταξίδι στα μυστικά της αρχαίας Αιγύπτου.

«Στο σεμινάριο διδάσκονται ιερογλυφικά του Μέσου Βασιλείου», εξηγεί στα «ΝΕΑ» η δρ Αλίκη Μαραβέλια, πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Αιγυπτιολογίας και κύρια διδάσκουσα στα σεμινάρια. «Στόχος μας είναι η σταδιακή εισαγωγή στα «θαυμάσια» του αρχαίου αιγυπτιακού πολιτισμού, η πρώτη επαφή των συμμετεχόντων με την αρχαιολογική επιστήμη της αιγυπτιολογίας και η εκμάθηση βασικών στοιχείων της ιερογλυφικής γραφής, της ιστορίας, της τέχνης, της θρησκείας και της επιστήμης των αρχαίων Αιγυπτίων. Μετά τη λήξη του σεμιναρίου χορηγούνται στους συμμετέχοντεςδιπλώματαπαρακολούθησης», λέει. «Τα μαθήματα θα πραγματοποιούνται κάθε Παρασκευή απόγευμα, από τις 16.00 έως τις 18.00, και συνολικά θα αποτελούνται από 40 διδακτικές ώρες. Στις 10 Ιουλίου το σεμινάριο θα διακοπεί και θα συνεχιστεί ξανά εντός του Σεπτεμβρίου την ίδια ημέρα και ώρα.

Την εμπειρία του από το σεμινάριο περιγράφει στα «ΝΕΑ» ο Γιώργος Μπούρμας, δικηγόρος και επίκουρος καθηγητής Ποινικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Κύπρου, ο οποίος παρακολούθησε τον προηγούμενο κύκλο. «Δεν είχα ιδέα ότι γίνεται κάτι τέτοιο στην Αθήνα, μέχρι που το 2016 διάβασα ένα διαφημιστικό κείμενο σε ένα βιβλιοπωλείο της οδού Σόλωνος. Αμέσως δήλωσα συμμετοχή. Είμαι δικηγόρος, όμως μου άρεσε πάντα πολύ η ιστορία –και γενικά και ειδικά η αρχαία αιγυπτιακή», λέει. Ο Γιώργος Μπούρμας είχε ήδη πραγματοποιήσει πέντε ταξίδια στην Αίγυπτο. «Τα μαθήματα περιλάμβαναν αιγυπτιολογία, γενική ιστορία, αλλά και θεματική ιστορία, εννοώντας την ιστορία της αιγυπτιακής επιστήμης ή της τέχνης, και φυσικά εκμάθηση των ιερογλυφικών. Επειδή τα ιερογλυφικά είναι η γλώσσα της αρχαίας Αιγύπτου, είναι και η πηγή για την ιστορία της. Με τη γνώση τους μπορείς να κάνεις αναγωγή στο πρωτότυπο αυτής της ιστορίας. Είναι κάτι πολύ σπουδαίο καθώς μιλάμε για μια γνώση την οποία έχουν ελαχιστότατοι. Και είναι πολύ ενδιαφέρον», προσθέτει ο ίδιος.

Τα μαθήματα που παραδίδονται είναι υψηλού επιπέδου και απαιτούν μελέτη από όσους πάρουν την απόφαση να εντρυφήσουν στην αρχαία γραφή.

«Χρειάζεται αρκετό διάβασμα. Είναι κάτι εντελώς ξένο με το αλφάβητο των ινδοευρωπαϊκών γλωσσών, έχει τη δική του σύνταξη, πρέπει πρώτα να μάθεις να διαβάζεις τα σύμβολα και στη συνέχεια χρησιμοποιώντας τους κανόνες της γραμματικής να σου βγαίνει το νόημα. Επίσης σε κάθε μάθημα μαθαίνεις ένα βασικό λεξιλόγιο το οποίο στη συνέχεια το εφαρμόζεις και μπορείς από ένα σημείο και πέρα να έχεις βασικές γνώσεις των ιερογλυφικών και να κάνεις στοιχειώδη ερμηνεία ενός κειμένου –απλού κειμένου βέβαια», λέει ο Γιώργος Μπούρμας.

«Είναι κάτι μοναδικό και εκτός των άλλων μπορεί να βοηθήσει τον οποιονδήποτε να αντιληφθεί την επίδραση που άσκησε ο αιγυπτιακός πολιτισμός στον ελληνικό. Αν δεν έχεις γνώση των ιερογλυφικών, δεν μπορείς να το αντιληφθείς σε όλη του την έκταση. Η κυρία Μαραβέλια το δίδαξε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, αφενός γιατί ξέρει πάρα πολύ καλά τον αρχαίο αιγυπτιακό πολιτισμό και αφετέρου λόγω του αντικειμένου της –έχει κάνει σπουδές Αστρονομίας, έχει κάνει μελέτες για την αστρονομία των αρχαίων Αιγυπτίων, και οι αρχαίοι Αιγύπτιοι βάσιζαν τον πολιτισμό τους στην αστρονομία. Τα αρχιτεκτονήματά τους, οι ναοί, οι τάφοι είναι προσανατολισμένα στα σημεία του ορίζοντα –οι ναοί που φτιάχτηκαν για τη λατρεία των θεών προς την Ανατολή, οι τάφοι προς τη Δύση».

Πάρα το βεβαρημένο του πρόγραμμα, ο ίδιος θεωρεί ότι η εκμάθηση ιερογλυφικών είναι κάτι που αξίζει τον κόπο. Δηλώνει, μάλιστα, τόσο ενθουσιασμένος που έχει ήδη προκαταβάλει την αμοιβή για να παρακολουθήσει τον δεύτερο, πιο εξειδικευμένο, κύκλο σεμιναρίων, ο οποίος θα απευθύνεται σε προχωρημένους και θα διεξαχθεί στην Αθήνα μόλις συμπληρωθεί ο απαιτούμενος αριθμός συμμετεχόντων. Δεν είναι, άλλωστε, εύκολο να βρεθούν πολλοί που να διαθέτουν ανώτερες γνώσεις ιερογλυφικών.

INFO

Τα αιγυπτιακά ιερογλυφικά αποκρυπτογραφήθηκαν το 1822 από τον Ζαν Φρανσουά Σομπολιόν με τη βοήθεια της Στήλης της Ροζέτας. Ηταν μια κομβική στιγμή για την εξέλιξη της αιγυπτιολογίας. Η λέξη «ιερογλυφικά» προέρχεται από τις λέξεις «ιερός» και «γλύφω», δηλαδή «σκαλίζω», και υποδεικνύει τα γραμματικά σκαλίσματα των ιερέων. Τα ιερογλυφικά χρησιμοποιήθηκαν από το 3000 π.Χ. και αποτελούσαν προνόμιο μιας ιερατικής κάστας. Είχαν, όμως, επίσης διοικητική και εμπορική χρήση