Η διαμάχη μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου απομυζά ενέργεια από το σύστημα ηλεκτροδότησης της Ευρώπης, με αποτέλεσμα τα ψηφιακά ρολόγια να «χάνουν» χρόνο –συγκεκριμένα, 6 λεπτά.

Πρόκειται για ένα, άνευ προηγουμένου, πρόβλημα στο ενεργειακό δίκτυο της Γηραιάς Ηπείρου και οφείλεται στην κόντρα μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας, σχετικά με το ενεργειακό τους δίκτυο και την ποσότητα που μπορεί να καταναλώνει το Κόσοβο. Αυτό έχει προκαλέσει ντόμινο επιπτώσεων στο συγχρονικό ηλεκτρικό δίκτυο υψηλής τάσης της Ευρώπης στο οποίο συμμετέχουν 25 χώρες –από την Πορτογαλία στην Πολωνία και από τη Γερμανία στην Ελλάδα.

Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΔΔΣΜ) κάλεσε τις δύο χώρες να λύσουν επειγόντως τη διένεξη που έχει ως αποτέλεσμα κάποια ψηφιακά ρολόγια στη Γηραιά Ηπειρο να αποσυντονίζονται και να χάνουν χρόνο. Οπως αναφέρεται σε ανακοίνωση, το ευρωπαϊκό δίκτυο έχει χάσει 113 γιγαβατώρες (GWh) από τα μέσα Ιανουαρίου, επειδή το Κόσοβο καταναλώνει περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια από ό,τι παράγει. Η Σερβία, που είναι υπεύθυνη για την ισορροπία του δικτύου του Κοσόβου, έχει αποτύχει να διατηρήσει την ισορροπία αυτή, αναφέρεται στην ανακοίνωση της ΕΔΔΣΜ. Και διευκρινίζεται ότι η απώλεια της ενέργειας σημαίνει πως όσα ηλεκτρικά ρολόγια κινούνται από τη συχνότητα του ηλεκτρικού δικτύου και όχι από χαλαζία κρυστάλλου, μένουν πίσω κατά έξι λεπτά.

Και ποια ρολόγια είναι αυτά; Πολλά, όπως αυτά σε ξυπνητήρια, σε φούρνους ή φούρνους μικροκυμάτων που χρησιμοποιούν τη συχνότητα του ηλεκτρικού δικτύου για να κρατούν την ώρα. «Μια και το ευρωπαϊκό δίκτυο είναι αλληλένδετο, όταν υπάρχει ανισορροπία κάπου, η συχνότητα πέφτει» ανέφερε η Κλερ Καμί, εκπρόσωπος της ΕΔΔΣΜ. Πρόσθεσε πως ήδη έχουν ξεκινήσει οι προσπάθειες προκειμένου να εξευρεθεί τεχνική λύση, που θα φέρει την ισορροπία στο σύστημα, όμως για τον σκοπό αυτό «θα χρειασθούν κάποιες εβδομάδες».

Η Καμί τόνισε όμως πως προέχει να βρεθεί πολιτική λύση στο πρόβλημα, για την επίτευξη της οποίας θα πρέπει να συμβάλουν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες. «Αυτό που συμβαίνει ξεπερνάει τα τεχνικά θέματα. Χρειάζεται να υπάρξει συμφωνία μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου για την ενέργεια που διοχετεύεται στο ενεργειακό δίκτυο του Κοσόβου. Το θέμα πρέπει να επιλυθεί πολιτικά και κατόπιν τεχνικά» σημείωσε.

Το επίκεντρο της πολιτικής διαμάχης αφορά κυρίως ρυθμιστικά θέματα και τη διένεξη μεταξύ των δύο πλευρών σχετικά με τη λειτουργία του δικτύου. Η κατάσταση περιπλέκεται από το γεγονός ότι το Βελιγράδι δεν αναγνωρίζει το Κόσοβο. Πρόκειται για μια αντιπαράθεση δύο δεκαετιών. Μετά το τέλος του πολέμου το 1999, οι Σέρβοι του Βόρειου Κοσόβου, στο οποίο αποτελούν την πλειονότητα και παραμένουν πιστοί στο Βελιγράδι, αρνούνται να πληρώσουν στην κυβέρνηση της Πρίστινας τα ποσά που αναλογούν στην ηλεκτρική ενέργεια την οποία καταναλώνουν. Το 2015 είχε επιτευχθεί συμφωνία για την επίλυση της διαφωνίας, όμως η Σερβία μπλοκάρισε την εφαρμογή της.

Ο πάροχος δικτύου ηλεκτροδότησης της Σερβίας EMS κατηγόρησε το Κόσοβο για το πρόβλημα, αναφέροντας ότι τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο η γειτονική χώρα «πήρε, χωρίς άδεια, πολύ μεγαλύτερη ηλεκτρική ενέργεια από το συγχρονισμένο ευρωπαϊκό δίκτυο υψηλής τάσης». Εκπρόσωπος της εταιρείας EMS ανέφερε ότι έχει δεσμεύσει όλες τις πηγές της για την επίλυση αυτού του ζητήματος «με γρήγορο και αποτελεσματικό τρόπο», φθάνει να λυθεί το θέμα και από τη μεριά του Κοσόβου.