Στο θέρετρο του Κραν Μοντανά της Ελβετίας που βρίσκεται στην καρδιά των Αλπεων, σε υψόμετρο 1.500, το οξυγόνο δεν είναι αρκετό για να κρατήσει ζωντανές τις ελπίδες για επίλυση του Κυπριακού. Ούτε οι τεχνητές αναπνοές του ΟΗΕ φαίνεται πως μπορούν πλέον, πέρα από μια μικρή παράταση ζωής, να οδηγήσουν στην ίαση, αφού από τις πρώτες κιόλας ημέρες της νέας διεθνούς διάσκεψης διαφάνηκε η αδυναμία σύγκλισης στο κεφάλαιο-κλειδί της λύσης, δηλαδή την ασφάλεια και τις εγγυήσεις.

Τα δωμάτια στο πολυτελές Grand Hôtel du Golf & Palace όπου διεξάγονται με βήμα σημειωτόν οι συζητήσεις –στις οποίες μετέχουν πέρα από τα εμπλεκόμενα μέρη οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις και η ΕΕ ως παρατηρητής –έχουν θέα στον κήπο των τριάντα στρεμμάτων, ο οποίος τους χειμερινούς μήνες μετατρέπεται σε πίστα για σκι αντοχής. Και ενώ οι υπόλοιποι θαμώνες, λόγω θέρους, επιδίδονται στην εναλλακτική του γκολφ, οι Αναστασιάδης και Ακιντζί, συντηρώντας τις πολικές μεταξύ τους θερμοκρασίες, κάνουν σλάλομ και ελιγμούς γύρω από τη δύσκολη πίστα του Κυπριακού.

Οι δύο πρώτες ημέρες της διάσκεψης, που ξεκίνησε με ηλιοφάνεια την περασμένη Τετάρτη αλλά συνεχίζεται υπό καταρρακτώδη βροχή, επιβεβαίωσαν όσους διέβλεπαν την αδυναμία μιας έστω καταρχήν συμφωνίας στα θέματα της ασφάλειας και των εγγυήσεων ώστε να υπάρξει νόημα περαιτέρω συζητήσεων στα κεφάλαια της εσωτερικής πτυχής, στα οποία εξάλλου έχει γίνει αρκετή δουλειά σε τεχνικό επίπεδο.

Διπλωματικές πηγές περιγράφουν ως εξαιρετικά άκαμπτη τη στάση της Τουρκίας, η οποία διά του υπουργού των Εξωτερικών οδήγησε στην πρώτη ουσιαστική εμπλοκή το βράδυ της Πέμπτης. Ο Τσαβούσογλου –παρότι ανατολίτης –έκανε από την αρχή σαφή την απροθυμία του κάνει παζάρια για το θέμα των εγγυήσεων ενώ υπήρξε κατηγορηματικά αρνητικός και στο ενδεχόμενο αποχώρησης του συνόλου των τουρκικών στρατευμάτων, όπως ζητούν Αθήνα και Λευκωσία. Για την Τουρκία, η επίλυση του Κυπριακού φαίνεται να περνάει μέσα από τη δική της ενταξιακή πορεία, την οποία επιδιώκει να φέρει στο προσκήνιο, από το παράθυρο, πιέζοντας να της παραχωρηθεί από την κυπριακή πλευρά το δικαίωμα των τεσσάρων ελευθεριών στους τούρκους πολίτες. Η τουρκική πίεση εκδηλώνεται και μέσω των τελεσιγράφων που έσπευσε να στείλει ο τούρκος ΥΠΕΞ, σύμφωνα με τον οποίο περιθώρια να μετατοπιστεί χρονικά η συζήτηση για το Κυπριακό δεν υπάρχουν.

«Ελληνες και Ελληνοκύπριοι ονειρεύονται. Δεν θα συζητούμε μια ζωή το Κυπριακό» φέρεται να δήλωσε προκαλώντας την αντίδραση του Νίκου Κοτζιά, ο οποίος μίλησε ευθέως για εκβιασμό.

Η δεσποτική παρουσία Τσαβούσογλου στο Κραν Μοντανά δεν έχει περάσει απαρατήρητη κυρίως γιατί φαίνεται να έχει επισκιάσει πλήρως τον ρόλο του Μουσταφά Ακιντζί ο οποίος, όπως περιγράφουν κυπριακές πηγές, περιφέρεται σιωπηλός και κακόκεφος, χωρίς διάθεση να κάνει δηλώσεις.

Κλειδί η παρουσία Γκουτέρες. Με το κλίμα μεταξύ των αντιπροσωπειών να είναι μάλλον κακό οι προβολείς στρέφονται στον γ.γ. του ΟΗΕ, η άφιξη του οποίου χθες ήρθε να λειτουργήσει κατευναστικά.

Σε ρόλο διαμεσολαβητή, που γνωρίζει καλά τους παράγοντες εκείνους που απομακρύνουν τη συμφωνία, ο Αντόνιο Γκουτέρες ξεκαθάρισε ότι το Κυπριακό ως ζήτημα εγνωσμένης δυσκολίας χρειάζεται τολμηρές αποφάσεις για να περάσει στο επόμενο στάδιό του. Η παρουσία του στο ελβετικό θέρετρο, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, προοιωνίζεται παράταση των δύσκολων διαπραγματεύσεων. Αλλωστε, λίγες ώρες μετά την άφιξή του, ανακοινώθηκε η σύσταση ομάδας εργασίας για ασκήσεις επί χάρτου πάνω σε σενάρια που αφορούν την εφαρμογή και την παρακολούθηση της λύσης. Η σχεδόν πεισματική εμμονή που δείχνει ο ΟΗΕ να συμβιβάσει τα εμπλεκόμενα μέρη είναι ενθαρρυντική αλλά δεν μοιάζει αρκετή για να φύγουν τα μαύρα σύννεφα που έχουν μαζευτεί πάνω από τον ελβετικό ουρανό.