Να ξεκαθαρίσει τον χαρακτήρα των οικισμών –σχετικά με τι είναι δάσος και τι όχι –προκειμένου να λυθεί το πρόβλημα με το ιδιοκτησιακό καθεστώς και στη συνέχεια να προχωρήσει –σε βάθος 10ετίας –στο ξεκαθάρισμα για το ποιοι είναι νόμιμοι και ποιοι όχι επιχειρεί το υπουργείο Περιβάλλοντος.

Η εκτίμηση που υπάρχει αυτή τη στιγμή στο ΥΠΕΝ είναι ότι σε όλη την Ελλάδα υπάρχουν περίπου 700.000 σπίτια σε αυθαίρετους οικισμούς –κυρίως όμως στην Αττική, τη Χαλκιδική, την Εύβοια και την Κρήτη.

Στην Αττική έχουν καταγραφεί έως σήμερα περίπου 150 αυθαίρετοι οικισμοί στους οποίους υπάρχουν περίπου 10.000 σπίτια. Μάλιστα, μόνο στη Δυτική και Βορειοδυτική Αττική, κατά μήκος της ακτίνας Μέγαρα – Βίλια – Οινόη, υπάρχουν περί τους 50 οικισμούς με 1.500 αυθαίρετα.

Καταγραφή και έλεγχος

Το πρώτο βήμα για την επίλυση αυτού του προβλήματος είναι, όπως λένε πηγές του υπουργείου, οι δήμοι στην έκταση των οποίων βρίσκονται τέτοιου είδους οικισμοί να βάλουν περιγράμματα.

Αυτό όμως δεν θα γίνει αυθαίρετα. Για τον λόγο αυτόν μέσα στο επόμενο διάστημα θα βγει υπουργική απόφαση –η οποία σήμερα βρίσκεται σε φάση διαμόρφωσης –που θα καθορίζει τον αριθμό των σπιτιών ανά οικισμό (οικιστικές πυκνώσεις) και θα δίνει σαφείς οδηγίες και κατευθύνσεις στους δήμους για το πώς θα πρέπει να κινηθούν για όλους τους οικισμούς που δεν έχουν καμία πολεοδομική νομιμότητα. Για παράδειγμα, θα καθορίζονται ο αριθμός των σπιτιών (θα είναι τουλάχιστον 40 σπίτια), η απόσταση μεταξύ τους αλλά και οι υποδομές που θα πρέπει να υπάρχουν κ.ά.

Μόλις ολοκληρωθεί η καταγραφή, όλα τα στοιχεία θα σταλούν για έλεγχο στο υπουργείο Περιβάλλοντος και θα ακολουθήσει η κατηγοριοποίηση των οικισμών. Κι αυτό διότι κάποιοι οικισμοί έχουν δοθεί με παραχωρητήρια του υπουργείου Γεωργίας και της Πρόνοιας, σε μερικούς υπάρχουν αγορασμένοι τίτλοι, σε άλλους δεν υπάρχουν και σε κάποιους άλλους υπάρχουν αυθαίρετα μέσα στο δάσος.

Στη συνέχεια, η λύση θα δοθεί, σύμφωνα πληροφορίες, με Προεδρικό Διάταγμα. Εκεί όπου υπάρχει μεγάλη οικιστική πυκνότητα νόμιμων οικημάτων θα δοθεί λύση μέσω του περιβαλλοντικού ισοζυγίου και όπου υπάρχει μικρή πυκνότητα θα γίνουν κατεδαφίσεις.

Το πρόβλημα με τους αυθαίρετους οικισμούς αναδείχθηκε –κυρίως –με την προσπάθεια που γίνεται για την κύρωση των δασικών χαρτών και επικεντρώνεται στο σημείο όπου το δάσος συναντά τον οικιστικό ιστό. Εδώ φάνηκε η έλλειψη πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού.

Σημειώνεται ότι σήμερα σε όλη την Ελλάδα –όπου το 25,5% της έκτασης αποτελείται από δάσος –η κύρωση των δασικών χαρτών, δηλαδή το στάδιο κατά το οποίο οι χάρτες μπορούν να χρησιμοποιηθούν, δεν ξεπερνά το 1%. Και χωρίς δασικούς χάρτες δεν μπορεί να υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα για τους οικισμούς.

Με χρώματα στον χάρτη

Από το υπουργείο Περιβάλλοντος φιλοδοξούν να δώσουν λύση στο πρόβλημα των αυθαίρετων οικισμών χρωματίζοντάς τους με τρία διαφορετικά χρώματα και κινούμενοι με τρεις ταχύτητες. Ο σχεδιασμός προβλέπει:

Οι εντός σχεδίου οικισμοί για τους οποίους υπάρχουν έγκυρα –και σε ισχύ –σχέδια πόλης (ή οικισμού) θα βάφονται πάνω στον χάρτη με πορτοκαλί χρώμα.

Εδώ όμως υπάρχει ένα ζήτημα και αφορά τους προ 1923 οικισμούς. Οπως εξηγούν από το ΥΠΕΝ, για ορισμένους από αυτούς έχουν ακολουθηθεί οι προβλεπόμενες διαδικασίες οριοθέτησης (με βάση τα Προεδρικά Διατάγματα του ’81 και του ’83) και έχει ελεγχθεί ο δασικός τους χαρακτήρας με συνέπεια να εξαιρούνται από τη δασική νομοθεσία. Γι’ αυτήν την περίπτωση δεν θα υπάρξει ανάρτηση δασικού χάρτη.

Ομως σε αυτή την κατηγορία υπάρχουν και ορισμένοι οικισμοί που πολεοδομικά αναγνωρίζονταν και εκδίδονταν οικοδομικές άδειες. Γι’ αυτή την περίπτωση υπάρχει μια ιδιαιτερότητα: δεν έχουν οριοθετηθεί με τα προαναφερόμενα Προεδρικά Διατάγματα με αποτέλεσμα να μην έχει ελεγχθεί ο δασικός τους χαρακτήρας.

Πρόκειται για οικισμούς που έχουν σχέδιο με αποφάσεις νομάρχη, οι οποίες εκ των υστερών κρίθηκαν αντισυνταγματικές από το Συμβούλιο της Επικρατειας. Τέτοια είναι η περίπτωση του Αγ. Στέφανου.

Δασαρχεία Vs Πολεοδομίας

Κάποιοι από αυτούς τους οικισμούς, λένε πηγές του υπουργείου, δεν έχουν καθόλου όρια και η διαπίστωση αν είναι εντός ή εκτός σχεδίου γινόταν με αυτοψία δυο υπάλληλων της Πολεοδομίας! Και κάποιοι άλλοι δεν έχουν σχέδιο, αλλά εκτείνονται σε ακτίνα 500 μέτρων από το κέντρο τους. Αυτοί οι οικισμοί είναι εντός σχεδίου για την Πολεοδομία και εκτός από τα δασαρχεία.

Αυτή η κατηγορία θα βαφτεί με κίτρινο χρώμα. Εδώ οι χάρτες θα αναρτηθούν χωρίς τα διοικητικά όρια. Στη συνέχεια θα σταλούν για έλεγχο στις Διευθύνσεις Δασών προκειμένου να εξακριβωθεί σε ποιους υπάρχουν θύλακοι δασών και ποιοι είναι καθαροί.

Οπου υπάρχει πρόβλημα, οι αντιρρήσεις δεν θα εξεταστούν μεμονωμένα αλλά θα συσταθεί Επιτροπή από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση η οποία θα εξετάσει:

– Τις νόμιμες άδειες.

– Τα προϋφιστάμενα του ’55 κτίρια.

– Πότε επήλθε η μεταβολή του δασικού χαρακτήρα και με ποιες πράξεις της Διοίκησης.

Το πόρισμα θα αναρτηθεί στη Διαύγεια και στη συνέχεια θα δοθούν κατευθυντήριες γραμμές από το ΥΠΕΝ.

Την ίδια ώρα, όμως, υπάρχουν εκατοντάδες οικισμοί οι οποίοι δημιούργησαν μετά το 1923 και οι οποίοι δεν έχουν καμία πολεοδομική νομιμότητα. Εδώ, όπως προαναφέρθηκε, σε πρώτη φάση θα φτιαχτούν τα περιγράμματα και στη συνέχεια με ΠΔ θα ξεκαθαριστούν οι ενέργειες για το ποια τμήματα θα νομιμοποιηθούν και ποια όχι. Αυτοί θα βαφτούν στους χάρτες με μοβ χρώμα.

«Να πάψει η πολυετής ομηρεία αυτών των ανθρώπων»

«Για πρώτη φορά τολμήσαμε να δούμε κατάματα το πρόβλημα των οικιστικών πυκνώσεων των αυθαίρετων οικισμών» λέει στα «ΝΕΑ» ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Γιάννης Τσιρώνης. «Να αντιμετωπίσουμε το θέμα όχι πελατειακά αλλά με κοινωνικό και περιβαλλοντικό πρόσημο ώστε να πάψει επιτέλους η πολυετής ομηρεία αυτών των ανθρώπων για ένα πρόβλημα που κατά κύριο λόγο δημιουργήθηκε από αμέλειες της Πολιτείας».