Σε συμφωνία επί σχεδίου δράσης για το προσφυγικό με κεντρικούς άξονες τη διάθεση τριών δισ. ευρώ για τους Σύρους πρόσφυγες εντός Τουρκίας και «ξεπάγωμα» της τελματωμένης ενταξιακής διαπραγμάτευσης, σε αντάλλαγμα τουρκικής βοήθειας για την ανάσχεση των προσφυγικών ροών προς την Ευρώπη, κατέληξε η Σύνοδος ΕΕ-Τουρκίας στις Βρυξέλλες. Ανοίγει φέτος το Κεφάλαιο 17 στην ενταξιακή διαπραγμάτευση, ενώ θα επιταχυνθεί το άνοιγμα της διαδικασίας βίζας για τους Τούρκους πολίτες εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις.

«Συμφωνήσαμε ότι η ενταξιακή διαδικασία πρέπει να επανεργοποιηθεί» δήλωσε ο πρόεδρος της ΕΕ Ντόναλντ Τουσκ κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με τον τούρκο πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου και τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου.

Υπήρξε συμφωνία για την διεξαγωγή δύο συνόδων ΕΕ-Τουρκίας ετησίως, καθώς και για διάλογο σε υψηλό επίπεδο επί ενεργειακών θεμάτων, ανέφερε ο Αχμέτ Νταβούτογλου, προσθέτοντας ότι η αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης της Τουρκίας με την ΕΕ θα αποτελέσει επίσης αντικείμενο συζήτησης στις επόμενες διασκέψεις.

Ο Νταβούτογλου δήλωσε από τις Βρυξέλλες ότι ΕΕ και Τουρκία «πληρώνουν το τίμημα» για την αποτυχία του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών να χειριστούν την κρίση στη Συρία.

Κατά την προσέλευσή του νωρίτερα στις εργασίες της Συνόδου, ο τούρκος πρωθυπουργός είχε μιλήσει για «ιστορική ημέρα» και «νέα αρχή» στην ενταξιακή διαδικασία.

Ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ανέφερε επίσης κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου ότι η σημερινή Σύνοδος παρέχει κοινή απάντηση στην προσφυγική κρίση και σηματοδοτεί την ανανέωση των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας σε υψηλό επίπεδο.

Ως προς το θέμα της βίζας, ο πρόεδρος της Επιτροπής ανέφερε ότι θα προωθηθεί η διαδικασία μελέτης του θέματος και ότι μια πρώτη έκθεση της Επιτροπής θα παρουσιαστεί την άνοιξη του 2016 για να μπορέσει ενδεχομένως να τεθεί σε εφαρμογή το φθινόπωρο του 2016. Εμμέσως πλην σαφώς πάντως, κατέστησε σαφές ότι το θέμα της βίζας εξαρτάται από την πολιτική που θα τηρήσει η Τουρκία στην ανάσχεση των προσφυγικών ροών και στην εφαρμογή της συμφωνίας επανεισδοχής με την ΕΕ.

Ο Γιούνκερ επισήμανε ωστόσο ότι η ΕΕ δεν μπορεί να παραβλέψει τα προβλήματα που υπάρχουν με τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία καθώς επίσης και το ζήτημα της ελευθερίας του Τύπου. Δήλωσε, επίσης, αισιόδοξος ότι μπορεί να υπάρξει βελτίωση των σχέσεων της ΕΕ με την Τουρκία.

Όσον αφορά την πρωτοβουλία της Γερμανίας για επανεγκατάσταση προσφύγων απευθείας από την Τουρκία, ο Γιούνκερ ανέφερε ότι η Επιτροπή θα υποβάλει συγκεκριμένες προτάσεις επ΄αυτού πριν τη Σύνοδο Κορυφής της 15ης Δεκεμβρίου.

Μιλώντας την ίδια στιγμή από τις Βρυξέλλες, η Γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ επιβεβαίωσε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση προσέφερε στην Άγκυρα το ποσό των τριών δισ. ευρώ προκειμένου να βοηθήσει τους Σύρους πρόσφυγες που βρίσκονται στην Τουρκία ως αντάλλαγμα για τη βοήθεια της Άγκυρας στην αναχαίτιση των προσφυγικών ροών.

Επιβεβαίωσε επίσης ότι η ΕΕ θα ανοίξει εντός του έτους το Κεφάλαιο 17 στην τουρκική ενταξιακή διαπραγμάτευση, και θα επιταχύνει τις διαδικασίες για να μπορούν να ταξιδεύουν οι Τούρκοι πολίτες χωρίς βίζα εντός της ΕΕ εφόσον πληρούνται οι ισχύουσες προϋποθέσεις.

Η ίδια επισήμανε ότι κατά την προπαρασκευαστική συνάντηση Ευρωπαίων ηγετών που προηγήθηκε της Συνόδου, παρουσία και του Έλληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, συζητήθηκε η επανεγκατάσταση ορισμένου αριθμού προσφύγων από την Τουρκία απευθείας σε αυτές τις ευρωπαϊκές τις χώρες, ωστόσο δεν τέθηκαν επί τάπητος συγκεκριμένοι αριθμοί. Παράλληλα, δήλωσε ότι εργάζεται για τη διασφάλιση της συνέχισης της Συνθήκης Σένγκεν.

Από την πλευρά του, ο γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ δήλωσε ότι η ΕΕ θα πρέπει να παρακολουθεί τις δεσμεύσεις της Τουρκίας «βήμα προς βήμα».

Στη συνεδρίαση μετείχαν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων Γερμανίας, Αυστρίας, Φιλανδίας, Σουηδίας, Βελγίου, Ολλανδίας, Λουξεμβούργου και Ελλάδας.

Προσερχόμενη νωρίτερα στη Σύνοδο, η Μέρκελ είχε δηλώσει σχετικά με την επανεκκίνηση της ενταξιακής διαπραγμάτευσης πως «πρόκειται για μία ανοικτή ενταξιακή διαδικασία, δεν μιλάμε για το αποτέλεσμα, αλλά για το άνοιγμα νέων κεφαλαίων», προσθέτοντας πως «σχεδιάζουμε να έχουμε τακτικές συναντήσεις για να συζητάμε για την πρόοδο στην εφαρμογή αυτής της ατζέντας».