«Μέχρι την ηλικία των 16 ετών δεν είχα παπούτσια ούτε εσώρουχα να φορέσω. Μεγάλωσα σε μια πολύ φτωχή οικογένεια αγροτών, στην Ορινόκα των Ανδεων. Χάρη στους αγώνες του λαού κατάφερα να φθάσω μέχρι το προεδρικό μέγαρο». Με τα λόγια αυτά ο Εβο Μοράλες, ο πρώτος ιθαγενής πρόεδρος στην Ιστορία της Λατινικής Αμερικής, άρχισε να μου αφηγείται τη ζωή του στη συνέντευξη που μου έδωσε στη Βολιβία. Πριν από περίπου έναν χρόνο εξελέγη για τρίτη φορά, με άνετη πλειοψηφία, πρόεδρος της Βολιβίας. Σήμερα αποτελεί σύμβολο για τους αγώνες των ιθαγενών σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική.

Συνάντησα τον Μοράλες στην πόλη Λα Πας, το κέντρο της πολιτικής και δικαστικής εξουσίας της χώρας, στις Ανδεις, σε υψόμετρο περίπου 4.000. Τον συνόδευσα για μια ολόκληρη ημέρα, για τις ανάγκες ενός ντοκιμαντέρ (με τον τίτλο «Μια μέρα με τον Εβο Μοράλες») αλλά και του νέου μου βιβλίου που ολοκληρώνω για την Πολιτική Ιστορία της Λατινικής Αμερικής, και το οποίο αναμένεται να κυκλοφορήσει το 2016.

Ταξίδεψα μαζί του με το προεδρικό αεροπλάνο αλλά και με ελικόπτερο σε διάφορες πόλεις της Βολιβίας. Οταν τον ρώτησα για το αποτέλεσμα των εκλογών στην Ελλάδα μου είπε: «Λυπάμαι πολύ όταν μιλάω για την Ευρώπη. Η Ευρώπη είναι υποταγμένη στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα. Στον ευρωπαϊκό καπιταλισμό, όπου όταν μια χώρα προσπαθεί να απελευθερωθεί την εκβιάζουν οικονομικά. Οταν στις εκλογές κερδίζει μια προοδευτική κυβέρνηση την υποτάσσουν στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα ή στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Αυτό που κατά τη γνώμη μου συνέβη στην Ελλάδα, με βάση τα αποτελέσματα των εκλογών, είναι μια εξέγερση εναντίον της κυριαρχίας των μεγάλων δυνάμεων της Ευρώπης. Το αποτέλεσμα των εκλογών δείχνει ότι ο λαός θέλει να κυβερνηθεί μόνος του χωρίς εκβιασμούς από άλλες χώρες, από την Παγκόσμια Τράπεζα και από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Το ΔΝΤ, σύμφωνα με τη δική μας εμπειρία, το μόνο που καταφέρνει είναι να καταδικάζει τους λαούς του κόσμου. Το Ταμείο με την πολιτική λεηλασίας των φυσικών πόρων που εφαρμόζει αλλά και με την ιδιωτικοποίηση βασικών υπηρεσιών, ποτέ δεν βοηθάει τους λαούς. Εμείς είμαστε σε πλήρη αντίθεση με αυτή τη νοοτροπία. Με το αποτέλεσμα των εκλογών στην Ελλάδα έχει γίνει ένα σημαντικό βήμα για να είναι οι Ευρωπαίοι ελεύθεροι».

Ο Εβο Μοράλες ξυπνάει κάθε μέρα στις 4 τα ξημερώματα. Στις 4.30 φθάνει στο προεδρικό μέγαρο και στις 5 αρχίζει τις πρώτες του συσκέψεις! Δουλεύει μέχρι αργά το βράδυ και σχεδόν ποτέ δεν πηγαίνει διακοπές. Μέσα σε μια μέρα, κατά την οποία τον συνόδευσα στις δραστηριότητές του, εγκαινίασε ένα σχολείο στη Σάντα Κρουζ, καθιέρωσε στη Λα Πας με επίσημη τελετή σε ένα γήπεδο γεμάτο με χιλιάδες κόσμο ένα επίδομα για τις εγκύους, στο Βάγιε Γράντε εγκαινίασε κοινωνικές κατοικίες και στο τέλος της μέρας παρακολούθησε στο γήπεδο τον αγώνα Βολιβία – Ουρουγουάη!

Πολύ συχνά αναφέρονται σε εσάς ως τον πρώτο ιθαγενή πρόεδρο στην Ιστορία της Λατινικής Αμερικής. Πόσο σημαντικές είναι οι αξίες που άφησαν οι πρόγονοί σας στη διακυβέρνησή σας;

«Ολοι αναγνωρίζουν ότι είμαι ο πρώτος ιθαγενής πρόεδρος στη Λατινική Αμερική. Προέρχομαι από πολύ χαμηλά, από εκείνα τα χαμηλά στρώματα που παραδοσιακά, στην ιστορία της Βολιβίας ήταν εγκαταλειμμένα. Γνωρίζω πώς είναι να ζεις στη μιζέρια και στη φτώχεια, κυρίως λόγω της απουσίας του κράτους. Εγώ δεν είχα σκεφτεί ποτέ ότι θα γίνω πρόεδρος. Μαζί με την οικογένειά μου φύγαμε από την Ορινόκα στην Τσαπάρε για να μπορέσουμε να επιβιώσουμε. Ωστόσο και εκεί είδαμε από κοντά την αδικία.

Από πολύ νωρίς μπήκα στον συνδικαλιστικό χώρο. Κατάφερα να γίνω πρόεδρος χάρη στον αγώνα του λαού, τον αγώνα που έδωσαν εργαζόμενοι σε διάφορους τομείς. Οταν οι πρόγονοί μας ίδρυσαν αυτά τα κράτη στη Λατινική Αμερική, ήρθαν αντιμέτωποι με την εσωτερική και εξωτερική αποικιοκρατία. Και άφησαν τις αξίες που είχαν. Εμείς πώς είναι δυνατόν να αφήσουμε τις βασικές αξίες των προγόνων μας, που έρχονται από τους αγώνες που έδωσαν σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική;

Από την οικογένεια έρχονται οι αξίες μας. Αυτές τις αξίες έμαθα στο σπίτι, στην οικογένειά μου, στην κοινότητά μου. «Μην κλέψεις, μην πεις ψέματα, μην είσαι οκνηρός».

Είναι βασικές αξίες όχι μόνο για τον άνθρωπο και την οικογένεια. Τώρα που είμαι πρόεδρος βλέπω ότι είναι αξίες χρήσιμες για τη διακυβέρνηση, για να έχεις διαφάνεια και για το καλό του λαού. Αυτές οι τρεις αξίες είναι η βάση για μια πολιτική που υπηρετεί τον λαό. Μην κλέψεις, μην πεις ψέματα, μην είσαι οκνηρός».

Ο Ιάσων Πιπίνης είναι δημοσιογράφος. Το βιβλίο του «Το πείραμα της Λατινικής Αμερικής» (2014) κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος