Το σχέδιο Γιούνκερ για τη μετεγκατάσταση 120.000 προσφύγων από την Ελλάδα και την Ιταλία στις άλλες χώρες της ΕΕ εγκρίθηκε χθες από τους υπουργούς Εσωτερικών των 28 και αναμένεται να υιοθετηθεί από τη σημερινή έκτακτη Σύνοδο Κορυφής. Αλλά ποιος θα το εφαρμόσει; Αυτό είναι το ερώτημα που μένει να απαντηθεί μετά τις έντονες αντιδράσεις από τους συνήθεις υπόπτους. Το σχέδιο εγκρίθηκε με μεγάλη πλειοψηφία, αλλά όχι ομόφωνα όπως ευελπιστούσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι συνήθεις ύποπτοι, δηλαδή η Τσεχία και η Σλοβακία, καταψήφισαν την απόφαση, ενώ αρνητική ήταν και η ψήφος της Ουγγαρίας, η οποία δεν δέχθηκε να συμμετάσχει στο πρόγραμμα παρά το γεγονός ότι είναι χώρα πρώτης υποδοχής.

Το σκεπτικό της Βουδαπέστης είναι ότι το σχέδιο θα λειτουργήσει σαν κράχτης ωθώντας ακόμη περισσότερους πρόσφυγες στα σύνορα της Ευρώπης, ενώ τους τόνους ανέβασε ακόμη μία φορά η Μπρατισλάβα, με τον Ρόμπερτ Φίκο να δηλώνει ότι όσο είναι ο ίδιος πρωθυπουργός της Σλοβακίας δεν θα εγκατασταθεί κανένας πρόσφυγας επί σλοβακικού εδάφους. Στο ίδιο πνεύμα, η Πράγα είχε προειδοποιήσει ότι οποιαδήποτε απόπειρα επιβολής ενός τέτοιου σχεδίου θα ήταν αναποτελεσματική και ότι «θα γελοιοποιούσε» τόσο τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες όσο και τις ευρωπαϊκές Αρχές. «Θα καταλάβουμε πολύ σύντομα ότι ο βασιλιάς είναι γυμνός. Σήμερα χάθηκε η κοινή λογική» έγραψε στο twitter ο τσέχος υπουργός Εσωτερικών Μίλαν Κόβανετς μετά την ψηφοφορία.

ΤΟ ΑΙΓΑΙΟ ΣΤΟ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟ. Πράγα και Μπρατισλάβα αρνούνται ουσιαστικά μια πραγματικότητα. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, ο αριθμός ρεκόρ των αιτήσεων για άσυλο που καταγράφηκε φέτος και η ροή των προσφύγων θα συνεχιστούν στα ίδια επίπεδα τα επόμενα χρόνια διαμορφώνοντας μια «νέα κανονικότητα». Απέναντι σε αυτή τη «νέα κανονικότητα», η Ευρώπη εμφανίζεται ανέτοιμη. Από το Ελσίνκι, όπου συναντήθηκε με τον φινλανδό πρωθυπουργό Γιούχα Σίπιλα, η Ανγκελα Μέρκελ τόνισε ακόμη μία φορά την ανάγκη καλύτερου συντονισμού ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Τουρκία. «Εχουμε την εντύπωση ότι η συνολική διαδικασία με τους πρόσφυγες εξελίσσεται άτακτα. Χρειαζόμαστε δείγματα τάξης και σε αυτά περιλαμβάνεται και η επιτήρηση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ. Και αυτό δεν μπορούμε να το καταφέρουμε μόνοι μας. Μόνη της η Ελλάδα, χωρίς τη στήριξη της Τουρκίας, δεν μπορεί να το κάνει» ανέφερε η γερμανίδα καγκελάριος.

Από τις δηλώσεις της καγκελαρίου γίνεται προφανές ότι το Αιγαίο έχει μπει στο μικροσκόπιο –και όχι μόνο του Βερολίνου. Ουγγαρία, Κροατία, Σλοβακία και Πολωνία επαναλαμβάνουν ότι το κλειδί της λύσης δεν βρίσκεται στο σχέδιο μετεγκατάστασης αλλά στην ανάσχεση του προσφυγικού κύματος στο Αιγαίο, καθώς από εκεί ξεκινάει ο διάδρομος που φτάνει στην Κεντρική Ευρώπη μέσω των Βαλκανίων. Υπό αυτό το πρίσμα, ευρωπαίος διπλωμάτης δήλωνε στη γαλλική εφημερίδα «Λε Φιγκαρό» ότι στη σημερινή Σύνοδο Κορυφής ο έλληνας Πρωθυπουργός θα δεχόταν «πιέσεις» από τους εταίρους του.

ΧΩΡΙΣ ΠΟΡΟΥΣ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟ. Από την άλλη, ωστόσο, οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες γνωρίζουν ότι το πρόβλημα δεν είναι μόνο ελληνικό. Η Αθήνα δεν έχει ούτε τους πόρους αλλά ούτε τον χρόνο να αντιμετωπίσει το τεράστιο κύμα των 309.000 προσφύγων που πέρασαν από την Τουρκία στα ελληνικά νησιά από την αρχή του έτους. Η οικονομική βοήθεια που έχει λάβει η ελληνική κυβέρνηση είναι 33 εκατ. ευρώ, όταν οι πραγματικές ανάγκες ανέρχονται σε εκατοντάδες εκατ. Και το πρόβλημα γίνεται όλο και πιο έντονο: πλέον η Ελλάδα δέχεται διπλάσιο αριθμό προσφύγων και μεταναστών σε σχέση με την Ιταλία. Και μια λεπτομέρεια: σύμφωνα με το σχέδιο της Κομισιόν, από την Ελλάδα θα μετεγκατασταθούν στις άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες 50.400 πρόσφυγες. Η Σλοβακία καλείται να φιλοξενήσει μόνο τους 612 από αυτούς.