Ο Πασκάλ Κινιάρ είναι ένας συγγραφέας, αν μη τι άλλο, ενδιαφέρων. Παρ’ όλο που το ανάμεικτα δοκιμιακό και μυθοπλαστικό γράψιμό του γέρνει συχνά περισσότερο προς το πρώτο σκέλος του μείγματος, τα θέματά του, όπως και οι πρωτότυπες και βαθιές παρατηρήσεις του, προσφέρουν στις καλύτερες στιγμές του αυτό που ονομάζουμε «απόλαυση της ανάγνωσης».

Ο πολύς κόσμος τον γνώρισε από το «Ολα τα πρωινά του κόσμου», βιβλίο που μάγεψε πολλούς, τόσο στην έντυπη όσο και στην κινηματογραφική εκδοχή του, εκεί στις αρχές της δεκαετίας του 1990.

Το ίδιο θέμα, που είναι η σχέση δασκάλου – μαθητή του νεαρού τότε συνθέτη Μαρέν Μαρέ με τον Σεντ Κολόμπ, το είχε ήδη διαπραγματευτεί στο βιβλίο του «Το μάθημα μουσικής», που είχε κυκλοφορήσει το 1987 και το οποίο τώρα μεταφράστηκε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μελάνι. Το βιβλίο αποτελείται από τρία διηγήματα, με τον Μαρέν Μαρέ να καλύπτει το κατά πολύ ογκωδέστερο πρώτο της συλλογής.

Η «μεταφώνηση»

Στην πραγματικότητα εδώ το θέμα του Κινιάρ είναι η «μεταφώνηση», το πέρασμα δηλαδή από το αγόρι στον άνδρα, κατά την εφηβεία, η μετάλλαξη της φωνής και ό,τι άλλο αυτό σημαίνει. Κατά τον Κινιάρ, τα αγόρια μετατρέπονται σε σκοτεινά όντα που για όλη την υπόλοιπη ζωή τους αναζητούν τη χαμένη λεπτή φωνή τους, τη μνήμη αυτή της παιδικής αθωότητας και της μητρικής προστασίας. Ο συγγραφέας συνδέει την ενασχόληση συνθετών όπως ο Μαρέ, αλλά και οι Χάιντν, Μοντεβέρντι, Σούμπερτ με τη σύνθεση ή με όργανα όπως η βιόλα ντα γκάμπα με την αέναη αναζήτηση της χαμένης τους θέσης ως εξέχοντων μελών παιδικών χορωδιών και τη μίμηση της ανδρικής, πια, φωνής τους με όργανα που παίζουν σε χαμηλές κλίμακες.

Στο δεύτερο διήγημα, εξίσου ενδιαφέρον αλλά πολύ μικρότερο, με τίτλο «Ενας νεαρός Μακεδόνας (ο Αριστοτέλης) αποβιβάζεται στο λιμάνι του Πειραιά», συνεχίζει στο ίδιο θέμα σε άλλο φόντο, λέγοντας πως στα αρχαία ελληνικά το ρήμα «τραγίζειν», που έχει σχέση και με την τραγωδία, δήλωνε ακριβώς τον ήχο της εφηβικής φωνής που αλλάζει τραγικά και που μοιάζει με βέλασμα. Ενώ στο τρίτο, το «λογοτεχνικότερο» και συγκινητικότερο απ’ όλα, το «Τελευταίο μάθημα μουσικής», επαναλαμβάνει το θέμα δασκάλου – μαθητή της μουσικής, αυτή τη φορά στην Κίνα του 18ου αιώνα.