Μοιάζει σαν να κουβαλά τη ματαιοδοξία μιας άλλης εποχής. Τότε που ακόμη τίποτα δεν έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου για όσα θα επακολουθούσαν και η μετα-ολυμπιακή αχλύς εξακολουθούσε να θολώνει το τοπίο. Τότε που δεν μπορούσε εύκολα να φανταστεί κάποιος ότι η 20ή Ιουνίου του 2009, η ημέρα που αντί να κοπεί μια κορδέλα για τα εγκαίνια θα τοποθετούνταν ένα αγγείο στο δάπεδό του, θα αποτελούσε τον προάγγελο για όσα θα ακολουθούσαν έξι χρόνια αργότερα.
Ηταν η ημέρα που το πολυπόθητο Μουσείο Ακρόπολης –ο πολιορκητικός κριός της ελληνικής πολιτιστικής διπλωματίας για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα και αίτημα δεκαετιών δημιουργίας ενός μουσείου αντάξιου του σπουδαιότερου αρχαιολογικού χώρου της Ελλάδας –άνοιγε μεν τις πύλες του, αλλά όχι με τη λαμπρότητα που επιθυμούσε η πολιτική ηγεσία της χώρας, καθώς η αφρόκρεμα της διεθνούς πολιτικής σκηνής είχε απορρίψει την πρόσκληση γυρίζοντας την πλάτη στην Ελλάδα.

Απομόνωση που τότε προσπεράστηκε με σχετική ευκολία μπροστά στη χαρά και τη γιορτή για το καινούριο μουσείο, αλλά η οποία τελικά αποδείχθηκε προφητική για όσα θα συνέβαιναν έξι χρόνια μετά.

Και το μουσείο; Ακολούθησε την πορεία της χώρας; Μάλλον όχι. Μπορεί να μοιάζει ένα μεγάλο έργο σε μια χώρα που βυθίζεται στην ύφεση, αλλά ευτυχώς καταφέρνει να μένει όρθιο, κυρίως χάρη στο brand name «Ακρόπολη», στο οποίο συχνά επαναπαύεται, και λιγότερο σε πρωτοβουλίες που θα περίμενε κάποιος από έναν τέτοιου μεγέθους οργανισμό, δεδομένου ότι λειτουργεί και υπό ειδικό ευέλικτο καθεστώς με πρόεδρο και ΔΣ και ουχί ως εξαρτημένη υπηρεσία του υπουργείου Πολιτισμού, όπως όλα τα υπόλοιπα δημόσια μουσεία.

Με ανοδική πορεία επισκεπτών –φέτος 298.580 περισσότεροι από πέρυσι, που μεταφράζεται σε 1.460.135 επισκέπτες από τον Ιούνιο του 2014 έως τον περασμένο Μάιο –εκ των οποίων 73% είναι μεμονωμένοι, είναι το μοναδικό ελληνικό μουσείο που καταφέρνει να συμπεριληφθεί στη λίστα με τα 100 πιο επισκέψιμα μουσεία παγκοσμίως.

Η άνοδος του τουρισμού έχει σαφώς συμβάλει στην αύξηση των επισκεπτών του μουσείου που δεν βασίζεται σε κρατική επιχορήγηση, όπως τονίζει πάντα ο πρόεδρός του, καθηγητής Δημήτρης Παντερμαλής, αλλά κυρίως στα έσοδά του (εισιτήρια, πωλητήρια, καφέ), αν και το 40% των επισκεπτών δικαιούνται δωρεάν είσοδο (586.482 άτομα).

Ωστόσο, πίσω από τη βιτρίνα της άψογης εξυπηρέτησης, των αρχαιολόγων-φροντιστών που απαντούν σε απορίες, της παροχής ιατρικής βοήθειας σε 7.393 επισκέπτες, των θεματικών παρουσιάσεων και των ψηφιακών εφαρμογών ανάμεσα σε άλλα, ούτε το Μουσείο της Ακρόπολης έχει καταφέρει να ξεφύγει από τη μιζέρια της γραφειοκρατίας και τη λιτότητα που έχει επιφέρει η οικονομική κρίση.

Αποτέλεσμα; Εξι χρόνια μετά τα εγκαίνιά του δεν διαθέτει ακόμη διευθυντή. Η κοινή υπουργική απόφαση που ορίζει την αμοιβή του και είναι απαραίτητη για την προκήρυξη διαγωνισμού είναι υπογεγραμμένη, όπως μας έλεγε προ καιρού ο αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού Νίκος Ξυδάκης.

Στα γραφεία του μουσείου όμως –το οποίο το 2014 ψηφίστηκε ανάμεσα στα 25 κορυφαία του κόσμου από τους αναγνώστες της ιστοσελίδας Trip Advisor –δεν έχει φτάσει η ΚΥΑ και διευθυντής δεν φαίνεται στην άκρη του τούνελ. Ούτε προσωπικό δικό του διαθέτει, καθώς οι 250 εργαζόμενοι είναι δανεικοί από άλλους φορείς.

Και βεβαίως το μεγάλο του πλεονέκτημα, η ανασκαφή που βρίσκεται στα θεμέλιά του, και η οποία αποτέλεσε μία από τις βασικότερες αιτίες καθυστερήσεων κατά την ολοκλήρωσή του, αν και επρόκειτο σύμφωνα με τις αρχικές εξαγγελίες να υποδεχθεί το κοινό από το 2010, τελικώς ακόμη δεν έχει εγκαινιαστεί, αφού το κούρεμα των αποθεματικών του μουσείου δεν έχει επιτρέψει την υλοποίηση του έργου, το οποίο περιμένει πλέον να ξεκλειδωθεί κάποιο κονδύλι από το νέο κοινοτικό πρόγραμμα.

Η ΕΚΘΕΣΗ. Πώς λοιπόν κρατά το Μουσείο της Ακρόπολης ζωντανό το ενδιαφέρον του κοινού, ώστε να επιστρέφει στις αίθουσές του, λίγο πριν έρθουν τα επικίνδυνα επτά χρόνια φαγούρας; Ρίχνει γέφυρα στον τόπο όπου γεννήθηκε ένας μεγάλος έρωτας –εκείνου της Ολυμπιάδας με τον Φίλιππο Β’ -, καρπός του οποίου ήταν ο πρώτος Μέγας της παγκόσμιας Ιστορίας, ο Αλέξανδρος.

Εκεί όπου οι επικλήσεις στους Μεγάλους Θεούς γίνονταν σε μια ακατάληπτη γλώσσα ακόμη και στην αρχαιότητα –πιθανόν πελασγικά –αλλά γράφονταν με ελληνική γραμματοσειρά. Εκεί όπου βρίσκεται η μεγαλύτερη θόλος (κυκλικό οικοδόμημα) του αρχαίου ελληνικού κόσμου, το Αρσινόειο, με διάμετρο μεγαλύτερη των 20 μέτρων. Ενας τόπος άγνωστος σε πολλούς στην εποχή μας, διάσημος όμως στην αρχαιότητα αφού προσκύνησαν τους Μεγάλους Θεούς του –προστάτες όσων ταξίδευαν στη θάλασσα –σχεδόν όλοι οι βασιλείς και οι ηγεμόνες του ελλαδικού χώρου και της μικρασιατικής ακτής: η Σαμοθράκη.

Και δοθείσης της ευκαιρίας που το μουσείο του νησιού βρίσκεται υπό ανακαίνιση, τα 252 καλύτερα κομμάτια του «κατέβηκαν» στην Αθήνα για χάρη της πρώτης μεγάλης περιοδικής έκθεσης που διοργανώνει επιτέλους το μουσείο σε συνεργασία με τον αρχαιολόγο –γνώστη του χώρου –Δημήτρη Μάτσα.

Μια έκθεση που δεν παρουσιάζει απλώς ενδιαφέροντα αρχαιολογικά ευρήματα –από τον όρο που απαγόρευε την είσοδο στον χώρο στους αμύητους έως μια μαρμάρινη Νίκη, άσημη μπροστά σε εκείνη που βρίσκεται στο Λούβρο, που έστεφε το Ιερό –αλλά και επιχειρεί να αναπαραστήσει τον αρχαιολογικό χώρο, είτε μέσω του δαπέδου, είτε μέσω της κατασκευής ενός τοίχου του Αρσινοείου σε κλίμακα ένα προς ένα.

INFO

Η έκθεση «Σαμοθράκη, τα μυστήρια των Μεγάλων Θεών» εγκαινιάζεται το Σάββατο στις 21.00 στο Μουσείο Ακρόπολης. Εως 30 Σεπτεμβρίου. Είσοδος 3 ευρώ. Ειδικά το Σάββατο το μουσείο θα λειτουργήσει ώς τα μεσάνυχτα με γενική είσοδο 3 αντί 5 ευρώ. Καθ’ όλη τη διάρκεια της έκθεσης στο εστιατόριο θα σερβίρεται σπεσιαλιτέ από τη Σαμοθράκη, κατσίκι γεμιστό με ρύζι και κουκουνάρι.