«Πριν από λίγους μήνες, όταν οι ιρλανδοί ψηφοφόροι άρχισαν να σκέφτονται το κατά πόσο έπρεπε να αλλάξει το Σύνταγμα ώστε να επιτραπούν οι γάμοι μεταξύ ομοφύλων, κάποιοι θεωρούσαν μάλλον απίθανο το ενδεχόμενο να επικρατήσουν η αγάπη, η κοινή λογική και η δικαιοσύνη. Την Παρασκευή η αγάπη δεν επικράτησε απλώς στις πόλεις και στα χωριά της Ιρλανδίας. Θριάμβευσε».

Είναι η αρχή από το χθεσινό κύριο άρθρο των «New York Times», ένα δείγμα της έκπληξης που προκάλεσαν διεθνώς οι Ιρλανδοί, πολίτες μιας βαθιά καθολικής χώρας, ψηφίζοντας σε ποσοστό 62,1% στο δημοψήφισμα που διοργανώθηκε υπέρ της τροποποίησης του Συντάγματός τους ώστε να αποκτήσουν δικαίωμα γάμου και οι ομοφυλόφιλοι. «Είμαστε μία μικρή χώρα με ένα μεγάλο μήνυμα» δήλωσε ο ιρλανδός πρωθυπουργός Εντα Κένι. «Με το δημοψήφισμα αυτό αποκαλύψαμε ποιοι είμαστε: ένας γενναιόδωρος, συμπονετικός, τολμηρός και χαρούμενος λαός» πρόσθεσε ενώ χιλιάδες ακτιβιστές πανηγύριζαν στο Κάστρο του Δουβλίνου. Για μια «κοινωνική επανάσταση» μίλησε ο ανοικτά ομοφυλόφιλος υπουργός Υγείας της Ιρλανδίας Λέο Βάραντκαρ. Την ίδια ακριβώς έκφραση ωστόσο, «κοινωνική επανάσταση», χρησιμοποίησε και ο αρχιεπίσκοπος του Δουβλίνου Ντιάρμουιντ Μάρτιν –αναγνωρίζοντας παράλληλα πως η Καθολική Εκκλησία χρειάζεται να «δει την πραγματικότητα» και να βρει επειγόντως μια νέα φωνή που να φτάνει στους νέους. Και εντούτοις, μέχρι πριν από κάποια χρόνια, η φωνή της Εκκλησίας ήταν νόμος για τους Ιρλανδούς: τη δεκαετία του 1980 οι ψηφοφόροι στήριζαν μαζικά τις απαγορεύσεις στην άμβλωση και στο διαζύγιο.

Οι ιρλανδοί ψηφοφόροι νομιμοποίησαν με οριακή πλειοψηφία το διαζύγιο μόλις το 1995, δύο χρόνια αφότου έπαψε να θεωρείται η ομοφυλοφιλία ποινικό αδίκημα. Και την Παρασκευή απέρριψαν με μεγάλη πλειοψηφία, ένα ποσοστό που εξέπληξε ακόμα και τους ίδιους, τις επανειλημμένες εκκλήσεις της Εκκλησίας να παραμείνει εκτός ορίων για τους ομοφυλόφιλους ο γάμος. Μεσολάβησε σειρά από αποκαλύψεις για σεξουαλική κακοποίηση παιδιών από ιερείς υπό τη (συγ)κάλυψη της ιεραρχίας. Αλλά και μια υπολογισμένη, ευφυής εκστρατεία υπέρ της ισότητας από τους ακτιβιστές υπέρ των δικαιωμάτων των γκέι. Οι επικεφαλής της εκστρατείας υπέρ του «Ναι» στο δημοψήφισμα κατάφεραν να πείσουν ψηφοφόρους όλων των ηλικιών και των υποβάθρων κρατώντας το μήνυμά τους απλό, παρουσιάζοντας τον γάμο ως ένα θεμελιώδες δικαίωμα που πρέπει να είναι προσβάσιμο σε όλους ανεξαιρέτως.

Και αφού ξεκινήσαμε με τους «New York Times», ας κλείσουμε με τους ίδιους: «Το αποτέλεσμα στην Ιρλανδία στέλνει ένα σαφές μήνυμα στους πολιτικούς και τους θρησκευτικούς ηγέτες ανά τον κόσμο που εμμένουν σε αδιάλλακτες θέσεις εναντίον των ομοφυλοφίλων. Δίνει επίσης ελπίδες στις σεξουαλικές μειονότητες στη Ρωσία, τον αραβικό κόσμο και πολλά αφρικανικά έθνη όπου η αδιαλλαξία και οι μεροληπτικοί νόμοι παραμένουν ευρέως διαδεδομένοι. Τα πράγματα αλλάζουν. Ακόμα και σε απίθανα μέρη, η αγάπη και η δικαιοσύνη θα συνεχίσουν να υπερισχύουν». Σε ό,τι αφορά την Ιρλανδία, πάντως, μένει να νομιμοποιήσουν οι ψηφοφόροι και την άμβλωση.

Η πρωτιά

Η Ιρλανδία είναι η πρώτη χώρα παγκοσμίως που είπε το «ναι» στους γάμους μεταξύ ομοφύλων με δημοψήφισμα και το 20ό κράτος στον κόσμο που τους νομιμοποιεί.