Η κίνηση της Τράπεζας Πειραιώς να κουρέψει τα καταναλωτικά δάνεια και τις πιστωτικές κάρτες, αλλά και να παγώσει τους τόκους των στεγαστικών όσων είχαν υποστεί τις σφοδρότερες συνέπειες της κρίσης άνοιξε τον δρόμο.

Πριν από λίγες ημέρες η διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει αντίστοιχες κινήσεις, οι οποίες θα δώσουν ανάσα σε δανειολήπτες με οικονομικά προβλήματα. Παράλληλα, ήδη πιλοτικά η Eurobank τρέχει πρόγραμμα ανακούφισης δανειοληπτών με δυσβάσταχτα χρέη σε στεγαστικά δάνεια, παγώνοντας ένα μέρος της οφειλής και μεταθέτοντάς το –άτοκα –στο μέλλον.

Η κοινή συνισταμένη των προγραμμάτων αυτών είναι η ανάγκη των τραπεζών να ξεκαθαρίσουν το χαρτοφυλάκιό τους. Η εκτίναξη των επισφαλειών, ο ασφυκτικός έλεγχος και οι πιέσεις που δέχονται από την ΕΚΤ δεν τους επιτρέπουν πλέον να κρύβουν το πρόβλημα «κάτω από το χαλί».

Η οδηγία που έχουν λάβει και η στρατηγική που ακολουθούν είναι απλή: «Ξεκαθαρίστε τα του οίκου σας, ώστε η εικόνα στους ισολογισμούς σας να αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα». Η αγορά δεν αντέχει άλλες δυσάρεστες εκπλήξεις και –αν χρειαστούν επιπλέον κεφάλαια για τις τράπεζες –αυτοί που θα τα συνεισφέρουν θέλουν να ξέρουν όλη την αλήθεια.

Ετσι, μέσα στο 2015, οι διαγραφές δανείων θα ξεπεράσουν τα 2 δισ. ευρώ. Από αυτά, τα περισσότερα αφορούν χρέη σε καταναλωτικά δάνεια και κάρτες τα οποία δόθηκαν χωρίς εξασφαλίσεις, σε πελάτες που αντικειμενικά δεν μπορούν πλέον να ανταποκριθούν.

Εν τούτοις, όπως αναφέρουν οι τραπεζίτες, η κίνηση αυτή κουβαλάει μαζί της έναν μεγάλο κίνδυνο: να δημιουργηθεί η προσδοκία μιας γενικότερης «σεισάχθειας», οδηγώντας ακόμη και τους συνεπείς δανειολήπτες στον να μην πληρώνουν τις οφειλές τους.

Για να αντιμετωπίσουν το ενδεχόμενο αυτό, οι τράπεζες έχουν ήδη κάνει τις κινήσεις τους. Πρώτον, στις περιπτώσεις κουρέματος δανείων, τα κριτήρια που θέτουν είναι αυστηρά και ο έλεγχος ενδελεχής. Και δεύτερον, προσφέρουν ευκολίες πληρωμής ακόμη και στους συνεπείς πελάτες τους, παγώνοντας τόκους και ψαλιδίζοντας τις δόσεις, κυρίως των στεγαστικών, προκειμένου να ανασχέσουν τις επισφάλειες.