Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ θα υποχωρήσει πρώτος

Ο υπολογισμός αυτός όμως βασίζεται σε εσφαλμένη υπόθεση. Ο Τσίπρας και ο Βαρουφάκης υποθέτουν ότι πιθανή χρεοκοπία θα ανάγκαζε την Ευρώπη να διαλέξει μεταξύ εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ και ελάφρυνσης του χρέους χωρίς όρους. Οι Ευρωπαίοι όμως έχουν και μια τρίτη επιλογή. Αντί να προκαλέσει Grexit, η ΕΕ μπορεί να παγιδεύσει την Ελλάδα μέσα στην ευρωζώνη και να την κάνει να μείνει από χρήματα –και στη συνέχεια να παρακολουθεί την κατάρρευση της εσωτερικής πολιτικής στήριξης στην κυβέρνηση του Τσίπρα. Μια τέτοια πολιτική μάλλον θα έχει αποτέλεσμα επειδή είναι όλο και πιο δύσκολο για την Αθήνα να βρει αρκετά χρήματα για την πληρωμή συντάξεων και μισθών.

Εάν η Ελλάδα είχε χρεοκοπήσει τον Ιανουάριο, το πρωτογενές πλεόνασμα που υπήρχε τότε θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τις υψηλότερες συντάξεις και μισθούς που είχε υποσχεθεί προεκλογικά ο ΣΥΡΙΖΑ. Τι γίνεται όμως εάν το πλεόνασμα αυτό έχει εξαφανιστεί; Η απειλή της χρεοκοπίας δεν είναι πια αξιόπιστη.

Οι ευρωπαϊκές συνθήκες αναφέρουν σαφώς ότι η συμμετοχή στο ευρώ δεν μπορεί να αναστραφεί. Εάν η Ελλάδα χρεοκοπήσει, η ΕΕ θα έχει νομική στήριξη και πολιτικό κίνητρο να επιμείνει ότι το ευρώ θα αποτελεί το μόνο νόμισμα της χώρας. Ακόμη και εάν η Αθήνα πληρώσει μισθούς με υποσχετικές (IOUs) ή «νέες δραχμές», το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο θα αποφασίσει ότι όλα τα εσωτερικά χρέη και οι καταθέσεις πρέπει να αποπληρωθούν σε ευρώ.

Ο Ανατόλ Καλέτσκι είναι πρόεδρος του Institute for New Economic Thinking και συγγραφέας του «Capitalism 4.0, The Birth of a New Economy»