Η Ρωσία προσβλέπει στην Ελλάδα ως τον δίαυλο που θα ανοίξει την πρόσβαση του αερίου της στην Ευρώπη, παρακάμπτοντας την «προβληματική» Ουκρανία. Ωστόσο, απέχουμε χρονικά και ουσιαστικά από τη λήψη οριστικών αποφάσεων ώστε να θεωρούμε διασφαλισμένη την πρόοδο του έργου.

Παρά τις θετικές προοπτικές του Turkish Stream, που προβλέπεται να αναπληρώσει μερικώς ή συνολικά τον South Stream, η κατάσταση παραμένει ρευστή σε αρκετά μέτωπα.

Πανευρωπαϊκά, το project θα μπει σε τροχιά υλοποίησης σε μία περίοδο κατά την οποία οι σχέσεις Δύσης – Ρωσίας βρίσκονται στο ναδίρ. Από την άλλη, ακριβώς λόγω της ραγδαίας επιδείνωσης, η οποία επιδρά αρνητικά τόσο στην οικονομική δραστηριότητα αμφοτέρων όσο και την ενεργειακή αλληλεξάρτηση, δεν αποκλείεται στο παρασκήνιο οι δύο πλευρές να επιχειρήσουν κάποιου είδους συμβιβασμό.

Αν, λοιπόν, αργότερα προκύψει συμφωνία – πακέτο, και δεδομένου ότι και τα δύο μέρη είναι εγκλωβισμένα στο ζήτημα της Ουκρανίας, με την ΕΕ μάλιστα να έχει επενδύσει στο μέλλον της χώρας περισσότερο από ό,τι χρειάζεται, ίσως επανεξεταστεί η θέση του Κιέβου στην ενεργειακή εξίσωση. Θα είναι σε ένα τέτοιο σενάριο εξίσου αναγκαία η νότια παράκαμψή της μέσω Ελλάδας ή κινδυνεύουμε να έχουμε την τύχη της Βουλγαρίας, η οποία έμεινε εκτός νυμφώνος κατόπιν της ακύρωσης του South Stream;

Αν πάλι αυτό δεν συμβεί (το πιθανότερο βάσει των τωρινών συνθηκών), θα καταφέρουμε να αναπτύξουμε ένα ισχυρό lobbying που θα μετριάσει τους ενδοιασμούς αρκετών συμμάχων μας, προκειμένου να εξασφαλίσουμε ευρωπαϊκή συγκατάθεση και ομαλές διαδικασίες για τον νέο ρωσικό αγωγό και ενώ η Κομισιόν επαναφέρει την κατηγορία εναντίον της Gazprom για κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης;

Παράλληλα, η συμμετοχή κρατών με απροσδιόριστο επίπεδο δέσμευσης (Τουρκία), αποσταθεροποιητικές τάσεις στο εσωτερικό (FYROM) και κλονισμένη εταιρική αξιοπιστία (Ουγγαρία), πόσο μπορεί να καθυστερήσει το έργο αναγκάζοντας τη Μόσχα να αναθεωρήσει εκ νέου τους σχεδιασμούς της;

Επίσης, η αμφισημία που εκπέμψαμε, διατρανώνοντας πως βρισκόμαστε σε αναμονή υπερατλαντικής αντιπρότασης, προδιαθέτει για άδειασμα του Κρεμλίνου αν ικανοποιηθούμε περισσότερο από την Ουάσιγκτον ή απλώς στοχεύει στη βελτίωση των όρων διαπραγμάτευσης ένθεν κακείθεν; Τελικά, πόσο πιστεύουμε στην αίσια έκβαση του ρωσικού project και μέχρι ποιο βαθμό θα παραμείνουμε προσηλωμένοι σε αυτό;

Ο δρ Κωνσταντίνος Φίλης είναι διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων