Σημαντικά οφέλη για τα δημόσια έσοδα και την οικονομική ανάπτυξη γενικότερα θα μπορούσε να αποκομίσει η Ελλάδα από την αύξηση της διακίνησης δεδομένων (data) μέσω της κινητής τηλεφωνίας και την άρση των «αντικινήτρων» στη χρήση των υπηρεσιών της.

Η Ελλάδα εάν συνέκλινε με τις χώρες-μέλη της ΕΕ μόνο ως προς τη διείσδυση της χρήσης δεδομένων (data) θα μπορούσε να πετύχει επιπλέον αύξηση του ΑΕΠ έως και κατά 1,9% μέχρι το 2019. Στην περίπτωση αυτή τα δημόσια έσοδα θα ήταν αυξημένα κατά 1,5 δισ. ευρώ!

Τα μελλοντικά οφέλη για την ελληνική οικονομία από την ανάπτυξη των δικτύων νέας γενιάς αναδεικνύει το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΟΠΑ) σε πρόσφατη μελέτη του για τον κλάδο της κινητής τηλεφωνίας στην Ελλάδα που αφορά τη διετία 2013-2014.

Οπως επισημαίνει το ΟΠΑ, η χρήση των υπηρεσιών νέας γενιάς έχει σημαντικό αντίκτυπο στους δείκτες οικονομικής ανάπτυξης και στην αύξηση των δημοσίων εσόδων. Η μελέτη που παρουσιάστηκε από την Ενωση Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας (ΕΕΚΤ) καταγράφει ότι η μόνη πηγή εσόδων με δυναμική φορά είναι αυτή από τα δεδομένα (data revenues), τα οποία αποτέλεσαν το 10,1% των συνολικών εσόδων των τηλεπικοινωνιακών παρόχων-εταιρειών στην Ελλάδα το 2013, ποσοστό που υπολείπεται σημαντικά από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Την υστέρηση της χώρας στον τομέα αυτόν αποδεικνύει το γεγονός ότι και κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2014 (Οκτώβριος, Νοέμβριος, Δεκέμβριος), ο δείκτης δεδομένων (Mb) προς λεπτά ομιλίας ήταν 0,63 στην Ελλάδα έναντι 1,71 του μέσου ευρωπαϊκού όρου.

Το αγκάθι της φορολογίας. Η έρευνα του ΟΠΑ υπογραμμίζει ότι απαραίτητη προϋπόθεση για να επιτευχθεί ο στόχος της σύγκλισης στη χρήση δεδομένων είναι η επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο κλάδος της κινητής τηλεφωνίας, όπως είναι οι καθυστερήσεις στην αδειοδότηση σταθμών βάσης (κεραιών) και η ελάφρυνση από το ειδικό τέλος κινητής τηλεφωνίας. Ειδικά η μείωση του ειδικού τέλους κινητής τηλεφωνίας ισούται με μεγιστοποίηση των δημοσίων εσόδων.

Βασικός παράγοντας για την καθυστέρηση υιοθέτησης των νέων τεχνολογιών και υπηρεσιών από τους καταναλωτές, σύμφωνα με τη μελέτη, είναι το υπερβολικό φορολογικό βάρος (ΦΠΑ + ειδικό τέλος) στις κινητές επικοινωνίες, το οποίο κυμαίνεται από 12% έως 20% του ύψους του λογαριασμού.

«Αυτό το καθεστώς φορολόγησης συντελεί σημαντικά στη διατήρηση των συνολικών υψηλών τιμών που πληρώνουν οι καταναλωτές, συγκριτικά με την ΕΕ» τονίζεται χαρακτηριστικά στη μελέτη του ΟΠΑ.

Συγκεκριμένα αναφέρεται ότι τα συνολικά δημόσια έσοδα θα μπορούσε να μεγιστοποιηθούν αν το ειδικό τέλος κινητής τηλεφωνίας μειωθεί κατά 50% (μαζί με τα πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα) ή κατά 20% (χωρίς τα πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα), καθώς αυτό θα οδηγούσε σε αύξηση της χρήσης νέων υπηρεσιών από τους πολίτες και αντίστοιχη αύξηση των φορολογικών εσόδων.

Σημειώνεται ότι μετά την τελευταία αύξηση του ειδικού τέλους τα δημόσια έσοδα μειώθηκαν κατά 40% από το 2009 (221 εκατ. ευρώ το 2014 από 375 εκατ. ευρώ το 2010).

Επίσης, άλλο ένα σημείο που σύμφωνα με τη μελέτη συνηγορεί στη μείωση του ειδικού τέλους είναι η επισήμανση ότι ενώ η Ελλάδα δεν υστερεί στην προσφορά υποδομών (π.χ. είναι 9η/14η στην Ευρώπη στην πληθυσμιακή κάλυψη δικτύων 3G/4G), η χρήση των υποδομών αυτών υπολείπεται σημαντικά του ευρωπαϊκού μέσου όρου (π.χ. η διείσδυση mobile broadband είναι 36% έναντι 62% στην Ευρώπη). Αυτό σημαίνει ότι ενώ υπάρχει προσφορά από τις εταιρείες δεν υπάρχει ζήτηση από τους καταναλωτές. Πάντως, η μελέτη του ΟΠΑ διαπιστώνει ότι η Ελλάδα έχει τις χαμηλότερες τιμές στην ΕΕ σε φωνή, προ φόρων, αφού –από το 2008 έως σήμερα –οι μειώσεις έχουν φθάσει το 67% στη φωνή (κόστος ανά λεπτό ομιλίας). Στα δεδομένα, αντίστοιχα, από το 2008 οι μειώσεις στις τιμές έχουν φθάσει το 90% (κόστος ανά Mb).

Το στίγμα του κλάδου. Οσον αφορά την πορεία του κλάδου κατά την περίοδο 2013-2014, η μελέτη διαπιστώνει ότι παρά τη συνολική μείωση των εσόδων κατά 54% και τoυ EBITDA κατά 57% από το 2007 ο τομέας εξακολουθεί να αποτελεί πυλώνα στήριξης της ελληνικής οικονομίας. Το 2014 οι επενδύσεις αυξήθηκαν κατά 21% και ανήλθαν σε 309 εκατ. ευρώ (16% των εσόδων και 42% του Ebitda), ενώ επενδύθηκαν επιπλέον 381 εκατ. ευρώ για την απόκτηση αδειών χρήσης φάσματος. Συνολικά οι επενδύσεις για εγκαταστάσεις, εξοπλισμό και άδειες ξεπέρασαν το 93% του EBITDA των εταιρειών.

Επιπλέον οι κινητές επικοινωνίες συνεισέφεραν, άμεσα και έμμεσα, το 7% του ΑΕΠ της χώρας (12,5 δισ. ευρώ το 2014), ενώ δημιούργησαν και υποστήριξαν 41.600 θέσεις εργασίας. Η άμεση συνεισφορά τους στα δημόσια έσοδα το 2014 έφθασε συνολικά στα 701 εκατ. ευρώ (φόροι και ασφαλιστικές εισφορές), ενώ μαζί με την έμμεση συνεισφορά ανήλθε σε 1,239 δισ. ευρώ.

Τα οφέλητων δεδομένωνγια τους χρήστες

Καταναλωτές

– Μείωση τιμών: 67% στην ομιλία και 90% στα δεδομένα την περίοδο 2008-2014

– Αύξηση χρήσης mobile Internet 372% την περίοδο 2009-2014

– Γεωγραφική κάλυψη 3G στο 99,5% το 2013

Επιχειρήσεις

– 27,4% των επιχειρήσεων παρέχουν φορητές συσκευές στο προσωπικό τους το 2013

– Βελτίωση παραγωγικότητας λόγω άμεσης πρόσβασης σε πληροροφία και επικοινωνίας με το προσωπικό σε κίνηση

– Ανάπτυξη κινητών εφαρμογών – κλάδος με άνω των 400 εκατ. ευρώ τζίρο

ΑΕΠ

– 6,9 δισ. ευρώ αύξηση στην παραγωγικότητα μέσω της χρήσης κινητής τηλεφωνίας

– 1,3 δισ. ευρώ αύξηση στην παραγωγικότητα μέσω της χρήσης 3G δικτύων