Το σύμβολο της παλαιστινιακής τραγωδίας ήταν επί πολλά χρόνια η Σάμπρα και η Σατίλα, οι δύο προσφυγικοί καταυλισμοί στη Βηρυτό όπου εκατοντάδες άμαχοι, μεταξύ των οποίων γυναίκες και παιδιά, σφαγιάστηκαν το 1982 από παραστρατιωτικές ομάδες χριστιανών με τη συνδρομή, λιγότερο ή περισσότερο παθητική, του ισραηλινού στρατού. Σήμερα, όμως, σύμβολο της τραγωδίας γίνεται ένας άλλος καταυλισμός παλαιστίνιων προσφύγων: το Γιαρμούκ, στα περίχωρα της Δαμασκού. Αν, όμως, η σφαγή στη Σάμπρα και τη Σατίλα είχε προκαλέσει την οργή του αραβικού κόσμου, αυτή στο Γιαρμούκ συνοδεύεται από σιωπή. Κι αυτό γιατί ο παλαιστινιακός θύλακος έζησε πρώτα την ανελέητη πολιορκία του συριακού στρατού και στη συνέχεια μια ακόμη πιο ανελέητη επίθεση από τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους. Η στάση όμως της διεθνούς κοινότητας φέρνει στον νου έναν άλλον θύλακο: τη μαρτυρική Σρεμπρένιτσα στη Βοσνία, όπου 8.000 άμαχοι έπεσαν θύματα της μανίας των Σερβοβoσνίων με την ανοχή των ολλανδών κυανοκράνων.

Για κακή του τύχη, το Γιαρμούκ, ο πιο μεγάλος καταυλισμός παλαιστίνιων προσφύγων στη Συρία, βρίσκεται σε ένα σημείο που θεωρείται στρατηγικής σημασίας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το Ισλαμικό Κράτος προσπαθεί να τον καταλάβει με κάθε κόστος. Αν πέσει στα χέρια τους, οι τζιχαντιστές θα μπορέσουν να ισχυριστούν ότι έχουν μπει στη Δαμασκό, αφού δεν διαχωρίζει τίποτε την πρωτεύουσα από την περιφέρειά της. Από το 2012, όταν η εξέγερση είχε πλησιάσει στην πόλη, είχαν σημειωθεί συγκρούσεις ανάμεσα στον Ελεύθερο Συριακό Στρατό, τον οποίο στήριζαν η παλαιστινιακή οργάνωση Λίβα αλ Ασιφά και το Λαϊκό Μέτωπο Απελευθέρωσης της Παλαιστίνης –Γενική Διοίκηση (PFLP-GC), το οποίο ήλεγχε το καθεστώς Ασαντ. Ηταν η αρχή ενός δράματος για τον τοπικό πληθυσμό που το 2014 μετρούσε ακόμη περίπου 20.000 ανθρώπους.

Το 2013 το Γιαρμούκ έγινε στόχος σφοδρών αεροπορικών βομβαρδισμών. Την ίδια περίοδο άρχισε η πολιορκία, η οποία περιελάμβανε μια οργανωμένη εκστρατεία πρόκλησης λιμού στον παλαιστινιακό θύλακο. Η πολιορκία διήρκεσε δύο χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων οι κάτοικοι τρέφονταν σχεδόν αποκλειστικά με χόρτα, και προκάλεσε τον θάνατο σχεδόν 200 ανθρώπων. Τα χειρότερα, όμως, δεν είχαν έρθει ακόμη. Τουλάχιστον όχι μέχρι πριν από μερικές ημέρες, όταν έκαναν την εμφάνισή τους οι τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους έχοντας στο πλευρό τους τη συριακή πτέρυγα της Αλ Κάιντα. Επειτα από αρκετές ημέρες συγκρούσεων, που είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο περίπου 30 Παλαιστινίων, το Ισλαμικό Κράτος κατάφερε να ελέγξει ένα μεγάλο τμήμα της πόλης. Την ίδια στιγμή ο συριακός στρατός ενίσχυσε την πολιορκία, ενώ συνεχίζει τους βομβαρδισμούς.

Οι μαρτυρίες είναι σοκαριστικές. «Είδα κομμένα κεφάλια. Σκοτώνουν παιδιά μπροστά στους γονείς τους. Εχουμε τρομοκρατηθεί. Είχαμε ακούσει να μιλάνε για την ωμότητα στην τηλεόραση, αλλά όταν τη ζήσαμε καταλάβαμε ότι αντιστοιχούσε απολύτως στην πραγματικότητα» είχε αναφέρει στα διεθνή πρακτορεία ο Ιμπραήμ Αμπντέλ Φατάχ, πατέρας επτά παιδιών, ο οποίος έχει βρει καταφύγιο σε ένα σχολείο. Από την πλευρά του, ο 16χρονος Αμζάντ Γιαακούμπ διηγήθηκε ότι είδε δύο τζιχαντιστές στην οδό Παλαιστίνης να «παίζουν ποδόσφαιρο με ένα κομμένο κεφάλι». Την περασμένη Τρίτη, το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών ανακοίνωσε ότι θα εξασφαλιστεί η πρόσβαση ανθρωπιστικών οργανώσεων στα σημεία όπου έχουν καταφύγει οι άμαχοι Παλαιστίνιοι. Τα δεκαπέντε κράτη – μέλη δήλωσαν έτοιμα να «λάβουν πρόσθετα μέτρα για την προστασία και την απαραίτητη αρωγή» στους κατοίκους του Γιαρμούκ. Η διαβεβαίωση δόθηκε από την προεδρεύουσα του Συμβουλίου Ντίνα Καβάρ. Η ιορδανή διπλωμάτης, ωστόσο, απέφυγε να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες, ενώ οι ελλείψεις σε τρόφιμα, πόσιμο νερό και φάρμακα είναι κάτι περισσότερο από εμφανείς.

Σήμερα, οι κάτοικοι του Γιαρμούκ υπολογίζονται σε 18.000. Οι εκτιμήσεις ως προς τον αριθμό των κατοίκων που έχουν καταφέρει να αποδράσουν από την κόλαση ποικίλλουν. Σύμφωνα με τους παλαιστίνιους μαχητές είναι ανάμεσα στους 180 και τους 500, ενώ το επίσημο συριακό καθεστώς ανεβάζει τον αριθμό στους 2.000. Μια από τις τελευταίες ελπίδες όσων έχουν απομείνει, είναι οι εθελοντές του συριακού Ερυθρού Σταυρού που καταβάλλουν τεράστιες προσπάθειες για να τους απαλλάξουν από τον εφιάλτη που ζουν.