Ψάχνουν το «ισοδύναμο» για να μην ισχύσουν οι «πράσινες» αυξήσεις στο ρεύμα

Φωτιές άναψαν στην κυβέρνηση οι πράσινες αυξήσεις στο ρεύμα που αποφάσισε προεκλογικά η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, αλλά έγιναν γνωστές μόλις προ ημερών, με τον Παναγιώτη Λαφαζάνη να βγάζει απανωτά τρεις ανακοινώσεις μέσα στο Σαββατοκύριακο και να προαναγγέλλει πως θα επιδιώξει να τις ακυρώσει, κατηγορώντας τη ΡΑΕ ότι του την «έστησε» σε συμπαιγνία με τη προηγούμενη κυβέρνηση.

Πράγματι, τα δεδομένα δείχνουν ότι οι πράσινες αυξήσεις στο ρεύμα (ΕΤΜΕΑΡ), που αποφασίστηκαν από τη ΡΑΕ στις 30 του περασμένου Δεκεμβρίου- και ισοδυναμούν με επιπλέον 6 ευρώ το χρόνο για ένα μέσο νοικοκυριό- κρατήθηκαν μυστικές εν μέσω προεκλογικής περίοδου, καθώς η προηγούμενη κυβέρνηση καθυστέρησε αδικαιολόγητα να προωθήσει την επίμαχη απόφαση προς δημοσίευση σε ΦΕΚ, αφήνοντας να σκάσει η πατάτα των αυξήσεων στα χέρια της νέας.

Ετσι φτάσαμε στο να δημοσιευθεί η απόφαση στο ΦΕΚ με καθυστέρηση πάνω από 2 μήνες και να χαρακτηριστεί δικαίως «κρυφή αύξηση στους λογαριασμούς ρεύματος».

Εφόσον τελικά τεθεί σε ισχύ θα ανεβάσει τη συνολική επιβάρυνση υπέρ της «πράσινης» ενέργειας στα περίπου 125 ευρώ ετησίως για το παραπάνω νοικοκυριό, ενώ σωρευτικά οι οικιακοί καταναλωτές θα επιβαρυνθούν με 20-25 εκατ. ευρώ, ανεβάζοντας στα 474,5 εκατ. ευρώ (από 454,4 εκατ. ευρώ πέρυσι) τη συνολική ετήσια συμβολή τους στον λογαριασμό ΑΠΕ μέσω του οποίου πληρώνονται οι παραγωγοί πράσινης ενέργειας.

Ανεξάρτητα ωστόσο του ποιός την «έστησε» σε ποιόν, η κρίση των τελευταίων ημερών με τις πράσινες αυξήσεις αποτελεί αφορμή για να αναδειχθεί η… σκληρή πραγματικότητα που έχει να αντιμετωπίσει στον τομέα της ενέργειας η ηγεσία του υπουργείου, και η οποία είναι πολύ πιο σύνθετη από τις απλοικού τύπου τοποθετήσεις για καλές και κακές αποφάσεις.

Και είναι διαφορετική κουβέντα το αν κρατήθηκαν κρυφές οι αυξήσεις, και διαφορετική το αν θέλουμε τις επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με ποια μορφή τις θέλουμε, που θα ρίξουμε το βάρος (στα αιολικά, τα φωτοβολταικά ή τη βιομάζα από σκουπίδια), ποιός θα τις χρηματοδοτήσει, και εάν εντέλει υπάρχουν κεφάλαια.

Στην προκειμένη περίπτωση το ΕΤΜΕΑΡ αυξήθηκε προκειμένου να καλύψει την τρύπα που δημιουργήθηκε στο «Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ» (μέσω του οποίου πληρώνονται οι πράσινοι παραγωγοί), εξαιτίας της διοχεύτευσης πόρων για τη χρηματοδότηση του μέτρου της «αντιστάθμισης» της ενεργοβόρου βιομηχανίας.

Τι σημαίνει αυτό ;

Καταρχήν η χώρα έχει αναλάβει την υποχρέωση να ισοσκελίσει μέσα στο 2015 τον ελλειμματικό Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ. Στο τέλος του 2014 είχε τρύπα 150 εκατ. ευρώ.

Ο ισοσκελισμός δεν αποτελούσε μόνον δέσμευση προς τους δανειστές, αλλά και όρο εκ των ων ουκ άνευ για να μην καταρρεύσει ολοσχερώς η ενεργειακή αγορά που είναι σαν μια αλυσίδα, αφού ο ένας χρωστάει στον άλλο. Πρώτη και σημαντικότερη παρέμβαση για να μηδενιστεί το έλλειμμα ήταν το λεγόμενο New Deal, δηλαδή η περυσινή απόφαση για κούρεμα στις «ταρίφες» των ΑΠΕ και κυρίως των φωτοβολταϊκών, παρά τις συμβάσεις που είχαν οι επενδυτές αυτοί με το Ελληνικό Δημόσιο. Από την συγκεκριμένη παρέμβαση οι επενδυτές ΑΠΕ έχασαν συνολικά περί τα 500 εκατ. το χρόνο.

Πέρυσι ωστόσο υπήρξε ένα νέο δεδομένο που δημιούργησε νέα «τρύπα» στον Ειδικό Λογαριασμό. Επρόκειτο για την απόφαση της προηγούμενης κυβέρνησης να επιστρέψει προς την ενεργοβόρο βιομηχανία ένα μέρος των χρημάτων που δαπανά για δικαιώματα εκπομπής ρύπων, προκειμένου να βελτιώσει με αυτόν τον τρόπο την ανταγωνιστικότητά της. Το μέτρο ονομάζεται αντιστάθμιση κόστους και το ίδιο κάνουν αρκετές ευρωπαϊκές χώρες.

Τα χρήματα που επιστρέφονται στη βιομηχανία προέρχονται από τα ποσά που εισπράττει το Δημόσιο από τους πλειστηριασμούς δικαιωμάτων εκπομπών CO2, και τα οποία κατευθύνονταν στο σύνολό τους στον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ. Επειδή ωστόσο σχηματίστηκε αυτή η νέα τρύπα στα έσοδα του Ειδικού Λογαριασμού, η ΡΑΕ πήρε την απόφαση να αυξήσει το ΕΤΜΕΑΡ για να την «κλείσει».

Ο μόνος τρόπος για να μην αυξηθεί το πράσινο τέλος είναι είτε να βρεθεί άλλο ισοδύναμο μέτρο, να εξασφαλίσει δηλαδή η κυβέρνηση έσοδα από άλλη πηγή, είτε ο λογαριασμός να παραμείνει ελλειμματικός.

Ας υποθέσουμε για παράδειγμα ότι πράγματι η ΡΑΕ υπακούσει στην παρότρυνση Λαφαζάνη και αποσύρει την απόφαση για αύξηση του ΕΤΜΕΑΡ, χωρίς να έχουν υπάρξει άλλοι πόροι για τον Ειδικό Λογαριασμό. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τα χρήματα θα λείπουν από τον Ειδικό Λογαριασμό και συνεπώς θα αυξηθούν έτι περεταίρω οι καθυστερήσεις στις πληρωμές των παραγωγών ΑΠΕ και κυρίως φωτοβολταϊκών. Από την άλλη ο ίδιος ο κ. Λαφαζάνης σε επανειλημμένες συναντήσεις με τους παραγωγούς φωτοβολταϊκών έχει παραδεχθεί ότι είναι αδικημένοι από το «ψαλίδι» στις ταρίφες και από τις καθυστερήσεις του ΛΑΓΗΕ και τους έχει διαβεβαιώσει ότι θα φροντίσει να αρθούν αυτές οι αδικίες.

Με λίγα λόγια η σκληρή πραγματικότητα της ενέργειας σε μια οικονομία με τα προβλήματα της Ελλάδας, είναι πως ό,τι αφαιρεί κάποιος από ένα κωδικό πρέπει να αντικαθίσταται με κάτι ισοδύναμο, διαφορετικά θα δημιουργηθεί τρύπα κάπου αλλού

Δύο μήνες μακριά από τη δημοσιότητα

Αναφορικά με αυτή καθ’ ευατή την ιστορία του θρίλερ των πράσινων αυξήσεων, κύκλοι του υπουργείου υποστηρίζουν ότι το επίμαχο ΦΕΚ ήταν το μοναδικό απ’ όσα εστάλησαν στο Εθνικό Τυπογραφείο με ημερομηνία 31/12/2014, αλλά κρατήθηκε μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας όλη την προεκλογική περίοδο και αναρτήθηκε στο διαδύκτυο με δύο και πλέον μήνες καθυστέρηση.

Συγκεκριμένα δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 4 Μαρτίου 2015, όταν τα 110 από τα 126 ΦΕΚ με αποφάσεις της απελθούσας κυβέρνησης είχαν αναρτηθεί μέχρι τις 15 Ιανουαρίου, ενώ στη Διαύγεια βγήκε μόλις την Παρασκευή.

• Στις 30 Δεκεμβρίου 2014 η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας αποφασίζει να αυξήσει τις χρεώσεις του ΕΤΜΕΑΡ, με βάση τα στοιχεία για το έλλειμμα του ειδικού λογαριασμού ΑΠΕ, όπως κάνει κάθε Ιούνιο και Δεκέμβριο.

• Στις 31 Δεκεμβρίου 2014 κοινοποιεί την απόφαση στο ΥΠΕΚΑ, τη ΔΕΗ, τον ΑΔΜΗΕ και τον ΔΕΔΔΗΕ και παράλληλα την παραδίδει στο Εθνικό Τυπογραφείο για τη δημοσίευση σε ΦΕΚ.

• Στις 13 Μαρτίου η ΡΑΕ δημοσιεύει στη Διαύγεια την απόφασή της.

• Το υπουργείο επιβεβαιώνει πως η απόφαση εντάχθηκε στο ΦΕΚ τεύχος δεύτερο με αριθμό 3694/31.12.2014, το οποίο μορφοποιήθηκε στις 7.1.2015 και στις 12.1.2015 στάλθηκε από το Εθνικό Τυπογραφείο στη Γενική Γραμματεία της κυβέρνησης για έλεγχο.

• Χρειάστηκαν να περάσουν όμως δύο μήνες και να μεσολαβήσουν οι εκλογές πριν το ΦΕΚ επιστραφεί ελεγμένο από τη Γενική Γραμματεία. Αυτό έγινε στις 4.3.2015 όταν και αυθημερόν αναρτήθηκε στο Εθνικό Τυπογραφείο. Το υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης υποστηρίζει ότι η καθυστέρηση επιστροφής του ΦΕΚ στο Εθνικό Τυπογραφείο είναι «προϊόν δόλιου σχεδιασμού».

• Υποστηρίζει πως όλα τα ΦΕΚ-τεύχος δεύτερο που φέρουν ημερομηνία 30.12.2014 αναρτήθηκαν στο διαδίκτυο από τις 31.12.2014 έως και τις 8 Ιανουαρίου 2015, ήτοι όλες οι διαδικασίες ολοκληρώθηκαν σε οκτώ ημέρες. Αντίστοιχα όλα τα ΦΕΚ με ημερομηνία από 2 έως 8 Ιανουαρίου αναρτήθηκαν στο Εθνικό Τυπογραφείο αυθημερόν, δηλαδή όλες οι διαδικασίες (μορφοποίηση, έλεγχος και έγκριση από τη Γενική Γραμματεία της κυβέρνησης, επιστροφή στο Τυπογραφείο και ανάρτηση) έγιναν την ίδια ημέρα.