Ο «αρχαιοφασισμός» του πατρός, ο «νεοφασισμός» της κόρης

Η νέα Ακροδεξιά της Μαρίν Λεπέν και του Εθνικού Μετώπου διαθέτει την ικανότητα να αποπροσανατολίζει τον πολιτικό διάλογο παραποιώντας την πραγματικότητα. Στη μάχη όμως για την κατάκτηση των γάλλων ψηφοφόρων, το κύριο όπλο της είναι αρχικά η οικειοποίηση και στη συνέχεια ο σφετερισμός κάθε φόβου τους, από την οικονομική κρίση έως το ζήτημα της μετανάστευσης. Αυτό υποστηρίζει ο γάλλος συγγραφέας και ερευνητής Κριστιάν Σαλμόν σε πρόσφατο κείμενό του στη «Ρεπούμπλικα».

Η σκιά της επικεφαλής του Εθνικού Μετώπου έχει στοιχειώσει ήδη τις επικείμενες τοπικές εκλογές, ο πρώτος γύρος των οποίων θα πραγματοποιηθεί την επόμενη Κυριακή. Ο γάλλος πρωθυπουργός Μανουέλ Βαλς έφτασε στο σημείο να δηλώσει ότι η Μαρίν Λεπέν βρίσκεται στο κατώφλι της εξουσίας, ενώ ο Φρανσουά Ολάντ προσπαθεί με κάθε μέσο να αρπάξει κάποιους από τους ψηφοφόρους της, χαρακτηρίζοντας ταυτόχρονα την άνοδο του κόμματός της «συλλογική αποτυχία» της γαλλικής κοινωνίας. Την ίδια ώρα, δημοσκοπήσεις κατατάσσουν το Εθνικό Μέτωπο στην πρώτη θέση, μπροστά και από την κεντροδεξιά Ενωση για ένα Λαϊκό Κίνημα του Νικολά Σαρκοζί και από τους κυβερνώντες Σοσιαλιστές, με ποσοστό που ξεπερνά το 30%.

Η πολιτική τάξη της Γαλλίας συνασπίζεται εναντίον του Εθνικού Μετώπου για περισσότερα από τριάντα χρόνια. Η τελευταία μεγάλη μάχη που κατάφερε να κερδίσει ήταν εκείνη του δεύτερου γύρου των προεδρικών εκλογών του 2002, όταν ο Ζακ Σιράκ επανεξελέγη στη γαλλική προεδρία κατατροπώνοντας τον Ζαν-Μαρί Λεπέν με ποσοστό 80%. Τότε ο αντίπαλος ήταν γνωστός και δεν ήταν άλλος από τη φασιστική ιδεολογία του ιδρυτή του Εθνικού Μετώπου. Σήμερα, ωστόσο, η Μαρίν Λεπέν φαίνεται ότι προσπαθεί και καταφέρνει να αποστασιοποιηθεί από τις ξεπερασμένες πλέον θέσεις του πατέρα της, εκμεταλλευόμενη κυρίως τους χειρότερους φόβους των γάλλων πολιτών. Ο Κριστιάν Σαλμόν κάνει λόγο για ένα πέρασμα από τον «αρχαιοφασισμό» του Ζαν-Μαρί Λεπέν στον «νεοφασισμό» της κόρης του. Η διαδικασία ωστόσο αυτού του πολιτικού rebranding, όχι μόνο δεν είναι ένα καινούργιο φαινόμενο αλλά αποτελεί πάγια τακτική του Εθνικού Μετώπου.

Από την ίδρυσή της, η μικρή οικογενειακή επιχείρηση «Λεπέν» κατάφερε αρχικά να επιβιώσει και στη συνέχεια να αναδειχθεί, καλύπτοντας με τη γαλλική σημαία πλήθος ετερόκλητων διεκδικήσεων. Η αρχή έγινε το 1956, όταν ο Ζαν-Μαρί Λεπέν εξελέγη για πρώτη φορά στην Εθνοσυνέλευση της Γαλλίας ως προστάτης των γάλλων εμπόρων και βιοτεχνών. Στη συνέχεια, όταν ο Σαρλ ντε Γκολ επανήλθε στην εξουσία και η Αλγερία κέρδισε την ανεξαρτησία της, στράφηκε προς τους χαμένους της αποαποικιοποίησης, τους επαναπατριζόμενους της Βόρειας Αφρικής, η δυσφορία των οποίων διοχετεύτηκε με τη μορφή του ρατσισμού εναντίον των μεταναστών. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, εκμεταλλευόμενος τον αέρα του νεοφιλελευθερισμού, ο Λεπέν αποπειράθηκε να εμφανιστεί ενώπιον των Γάλλων ως ο Ρόναλντ Ρίγκαν της Γαλλίας. Από τότε, το Εθνικό Μέτωπο κατάφερε να ενισχυθεί συναθροίζοντας στις τάξεις του τους δυσαρεστημένους όλων των πολιτικών, οικονομιών και κοινωνικών κρίσεων που σημειώθηκαν στη Γαλλία.

Βασικό χαρακτηριστικό του Εθνικού Μετώπου αποτελεί, σύμφωνα με τον Κριστιάν Σαλμόν, η ικανότητά του να προσφέρει σε όλους τους «χαμένους» της γαλλικής κοινωνίας όχι ένα πολιτικό πρόγραμμα που θα μπορούσε να βελτιώσει την κατάστασή τους αλλά εξιλαστήρια θύματα. Εδώ και τρεις δεκαετίες, το Εθνικό Μέτωπο εκμεταλλεύεται τους απογοητευμένους και φοβισμένους Γάλλους μέσω της οικειοποίησης των όποιων φόβων τους, από τον κομμουνισμό και τη μετανάστευση έως την παγκόσμια οικονομική ελίτ και τους μανδαρίνους των Βρυξελλών.