Η δημοσκοπική ανατροπή: Ο διάδρομος απογείωσης του ΣΥΡΙΖΑ

Σε μία από τις τελευταίες εν μέσω προεκλογικού πυρετού συσκέψεις στην Κουμουνδούρου η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ ασχολήθηκε επίμονα με τις ομάδες εκείνες των ψηφοφόρων στις οποίες επιθυμεί να εστιάσει το διάστημα που απομένει ώς τις κάλπες. Ο Αλέξης Τσίπρας φέρεται να παρατήρησε πως «εμείς θα πρέπει να αντιστρέψουμε αυτό που λένε κάποιοι ότι θα πρέπει να μείνουν οι ηλικιωμένοι στα σπίτια. Να πάνε οι γιαγιάδες και οι παππούδες να ψηφίσουν» είπε. Λίγες ημέρες αργότερα το προεκλογικό σποτ του ΣΥΡΙΖΑ για τους συνταξιούχους προβαλλόταν στις οθόνες των τηλεοράσεων.

Η αλήθεια είναι ότι στις μεγάλες ηλικίες ο ΣΥΡΙΖΑ ακόμη υστερεί. Εχει εμφανείς τρύπες. Εκεί υπερτερεί αισθητά η Νέα Δημοκρατία. Λίγο ο φόβος, λίγο οι ανασφάλεια για τις συντάξεις και το μέλλον, λίγο η δύναμη της συνήθειας στην κάλπη.

Η δημοσκοπική εκτόξευση του ΣΥΡΙΖΑ καταγράφεται στις μικρότερες ηλικίες. Ο ΣΥΡΙΖΑ σαρώνει στους κατηγορίες των ανέργων, των δημοσίων υπαλλήλων και στις νεότερες ηλικίες (σπουδαστές, φοιτητές). Και όπως παρατηρεί ο υπεύθυνος δημοσκοπήσεων της Κουμουνδούρου Κώστας Πουλάκης, ο ΣΥΡΙΖΑ «σκίζει» σε όσους αυτοεντάσσονται στην κατηγορία των χαμηλών εισοδημάτων (περίπου 60%), βρίσκεται μπροστά σε όσους δηλώνουν ότι έχουν μεσαία εισοδήματα (περίπου 30%) και βλέπει εξ αποστάσεως την πλάτη της Νέας Δημοκρατίας σε όσους προσδιορίζονται στα υψηλά εισοδήματα (περίπου 2%-3%).

Αυτές οι διαπιστώσεις δεν γίνονται τώρα μόνο ορατές στις μετρήσεις της κοινής γνώμης. Ηταν διακριτές ήδη από το 2012 και απλώς τώρα τα ευρήματα αυτά είναι πιο εμφανή. Γενικώς υπήρχε μια αναντιστοιχία ως προς την πρόθεση ψήφου και τα ποιοτικά στοιχεία των δημοσκοπήσεων. «Ηταν θέμα ωρίμασης του εκλογικού σώματος. Γνωρίζαμε ότι κάποια στιγμή η τακτική της ΝΔ να τρομοκρατεί και να εκφοβίζει θα αντιμετωπιζόταν ως ξαναζεσταμένο φαγητό» λένε παράγοντες του ΣΥΡΙΖΑ, ερμηνεύοντας ως αναμενόμενη την εκτίναξη του κόμματός τους που, όπως λένε, βρίσκεται κοντά στο κατώφλι της αυτοδυναμίας.

ΟΙ ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ. Η μεγάλη ανατροπή για τον ΣΥΡΙΖΑ επήλθε στις ευρωεκλογές. Ο Μάιος ήταν το σημείο καμπής της Νέας Δημοκρατίας, η οποία έως τότε έδειχνε να διαθέτει αντοχές απέναντι σε μια αξιωματική αντιπολίτευση που την πίεζε και αξίωνε μετ’ επιτάσεως εγκατάλειψη της πολιτικής της λιτότητας και προσφυγή στις κάλπες.

Είναι ενδεικτικό ότι σε δημοσκόπηση που είχε διενεργήσει η GPO και τα στοιχεία της δημοσιοποιήθηκαν στις 7 Απριλίου 2014 για τις βουλευτικές εκλογές η Νέα Δημοκρατία προηγούνταν με ποσοστό 0,9% του ΣΥΡΙΖΑ. Η διαφορά είχε μειωθεί, όμως το κυβερνών κόμμα παρέμενε πρώτο. Ομοίως σε άλλη μέτρηση της ίδιας εταιρείας που δημοσιοποιήθηκε στις 12 Μαΐου, δηλαδή μόλις δύο εβδομάδες πριν από τις ευρωεκλογές, η ΝΔ ήταν ως προς την πρόθεση ψήφου 1,5 μονάδα μπροστά από τον ΣΥΡΙΖΑ. Στον αντίποδα, στις έρευνες της GPO ειδικά για τις ευρωεκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ προηγούνταν της Νέας Δημοκρατίας με μία μονάδα.

Η ΑΝΑΤΡΟΠΗ. Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών ήταν το σημείο εκείνο που προκάλεσε τη δημοσκοπική ανατροπή. Οσες έρευνες διενεργήθηκαν από τον Μάιο κι έπειτα (περίπου 170) και έχουν δει το φως της δημοσιότητας δείχνουν τον ΣΥΡΙΖΑ να προηγείται σταθερά και διαρκώς της γαλάζιας παράταξης. Με ποσοστά που ξεκινούν από τις 2,5 μονάδες και φθάνουν έως τις 9-10 ποσοστιαίες μονάδες σε ορισμένες περιπτώσεις. Η μεγάλη ανατροπή με βάση τα στοιχεία της GPO καταγράφηκε τον Οκτώβριο του 2014, δείχνοντας τον ΣΥΡΙΖΑ να έχει πάρει κεφάλι από τη ΝΔ κατά 6,5 μονάδες.

Τι συνέβη όμως και το εκλογικό σώμα ξαφνικά άρχισε να «αγκαλιάζει» την προοπτική ΣΥΡΙΖΑ και Αλέξη Τσίπρα; Η στροφή της Κουμουνδούρου στον ρεαλισμό ήταν το πλέον καθοριστικό στοιχείο για την απογείωση του ΣΥΡΙΖΑ στις προτιμήσεις του εκλογικού σώματος.

Την περασμένη άνοιξη ο Αλέξης Τσίπρας αποφάσισε να βάλει υποψηφιότητα για την προεδρία της Κομισιόν. Κορυφαία πολιτική κίνηση, αν αναλογιστεί κανείς ότι με την επιλογή αυτή έγινε γνωστός σε όλη την Ευρώπη και ήρθε σε επαφή, αποκτώντας πλέον προσωπικές σχέσεις, με θεσμικούς παράγοντες και κορυφαίους αξιωματούχος του ευρωπαϊκού πυρήνα.

Εκατομμύρια τηλεθεατών είδαν στο ντιμπέιτ των υποψηφίων για την Κομισιόν έναν νέο πολιτικό να διεκδικεί για τη χώρα του κάτι διαφορετικό από το Μνημόνιο και τη χρήση μαστιγίου για τη δημοσιονομική προσαρμογή.

Οι ευρωεκλογές γύρισαν την κατάσταση υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ. Πρωτίστως ως κλίμα. Ηταν η πρώτη εκλογική νίκη που κατέγραψε ο ΣΥΡΙΖΑ έναντι της Νέας Δημοκρατίας. Σε συνδυασμό με τη νίκη της Ρένας Δούρου στην Περιφέρεια Αττικής το εκλογικό σώμα άρχισε να εξοικειώνεται με την ιδέα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να μην είναι τελικώς και τόσο τρομακτικός ή επικίνδυνος.

ΣΤΑΔΙΑΚΗ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ. Ομως η Κουμουνδούρου δεν κάθησε με σταυρωμένα χέρια, επαναπαυμένη στις δάφνες της πρωτιάς των ευρωεκλογών. Ολόκληρο το καλοκαίρι η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ επεδίωξε να διευρύνει τις διασυνδέσεις της στην Ευρώπη και να προετοιμάσει το έδαφος για μια σταδιακή προσομοίωση στην πραγματικότητα των αγορών, των funds και των διεθνών οικονομικών παραγόντων. Με διαβεβαιώσεις για την προσήλωση της χώρας στο ευρώ. Και όχι μόνο. Από την μία ο Τσίπρας προκάλεσε συνάντηση με τον Μάριο Ντράγκι κι από την άλλη θέλησε να επιφέρει την ισορροπία εντυπώσεων στο εσωτερικό της χώρας ξεκινώντας με την βελτίωση των σχέσεών του με την Εκκλησία. Και στο πλαίσιο αυτό δούλεψε πολύ και με τα τρία κέντρα της Ορθοδοξίας: Φανάρι, Αγιον Ορος, Εκκλησία της Ελλάδος. Η επίσκεψή του στη μοναστική πολιτεία μόνο τυχαία δεν ήταν. Οπως και η μετάβασή του στο Κόμο, στο διεθνές συνέδριο οικονομικών παραγόντων –εν είδει κλειστής λέσχης –όπου ο ίδιος και το οικονομικό επιτελείο του συναντήθηκαν με υπουργούς Οικονομικών πολλών ευρωπαϊκών χωρών αλλά και με εκπροσώπους των αγορών.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ. Η κορύφωση όμως για τον ΣΥΡΙΖΑ επήλθε με το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης, πιστεύουν στην Κουμουνδούρου. Ο Αλέξης Τσίπρας παρουσίασε ένα πρόγραμμα κοστολογημένο στα περίπου 11-12 δισ. ευρώ, με συγκεκριμένες δεσμεύσεις που θεωρητικά αντιμετωπίζουν άμεσα την «ανθρωπιστική κρίση» βελτιώνοντας τις συνθήκες διαβίωσης των πολύ χαμηλών εισοδημάτων, χωρίς να αφήνει απέξω και τους χαμηλοσυνταξιούχους. Εν μέρει το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης περιλαμβάνει προβλέψεις και για τα μεσαία εισοδήματα, κυρίως σε ό,τι αφορά θέματα για φορολογικές ρυθμίσεις και χορήγηση ασφαλιστικής και φορολογικής ενημερότητας που «μαγκώνουν» τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης αντιμετωπίζεται ως Ευαγγέλιο από τον Αλέξη Τσίπρα, που σε όλους τους τόνους επαναλαμβάνει ότι θα εφαρμοστεί οπωσδήποτε.