Οι τέσσερις μεγαλες αλλαγες που ερχονται στο ασφαλιστικο το 2015 (χωρίς ακόμη να γνωρίζουμε τι θα επιφέρει η επικείμενη διαπραγματευση της κυβέρνησης με τη τροικα), είναι οι εξης:
Από το 2015 αλλαζει ο τροπος υπολογισμού των συντάξεων. Δηλαδή χαμηλότερες συντάξεις θα καταβάλλουν τα ασφαλιστικά ταμεία στους συνταξιοδοτούμενους από την 1/1/2015 σε σχέση με ό,τι θα έπαιρναν αν έβγαιναν στη σύνταξη ως τις 31/12/2014 ή είχαν ως τότε θεμελιώσει τις προϋποθέσεις εξόδου από την εργασία.
Κατά συνέπεια, γλιτώνουν εκείνοι που είτε έχουν θεμελιώσει είτε θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης ως το τέλος του χρόνου.
Όπως τονίζουν παράγοντες του υπουργειου Εργασιας, όσοι έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα στον δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα πριν από την έναρξη ισχύος του ν. 3863/2010 και ασκήσουν το δικαίωμά τους μετά την 1η Ιανουαρίου του 2015, δεν θα θιγούν από τον νέο τρόπο υπολογισμού της σύνταξης.
Οι επτά κατηγορίες ασφαλισμένων που εξαιρούνται είναι:
Ειδικότερα για τους ασφαλισμένους που θα θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μετά την 1η Ιανουαρίου 2015 και μετά η σύνταξή τους θα αποτελείται από 3 τμήματα: Την βασική σύνταξη των 360 ευρώ.
Το δεύτερο τμήμα θα αποτελείται από τις ασφαλιστικές εισφορές από την 1/1/2011 και μετά (πλήρως ανταποδοτικό). Και το τρίτο μέρος θα είναι η σύνταξη για τα έτη που έχουν διανυθεί μέχρι τις 31/12/2010 και αυτό θα υπολογιστεί με το παλιό τρόπο (όπως βγαίνει μέχρι σήμερα η σύνταξη ανά ταμείο).
Παράδειγμα:Στο IKA για ασφαλισμένο με μισθό 1.500 ευρώ η σύνταξη 15ετίας το 2014 από τα 534,62 ευρώ πέφτει το 2016 στα 453,77 ευρώ, το 2020 στα 401,07 ευρώ, το 2022 στα 364 ευρώ και το 2026 (συμπλήρωση 15ετίας με το νέο σύστημα) στα 334,28 ευρώ. Mικρότερες είναι οι απώλειες για όσους συνταξιοδοτούνται με 40 έτη ασφάλισης καθώς το 2014 η σύνταξη που αναλογεί είναι 1.260,18 ευρώ, για όποιον βγει στη σύνταξη το 2016 θα είναι 1.220 ευρώ, το 2020 στα 1.190 ευρώ, το 2022 στα 1.170 ευρώ και το 2026 στα 1.165 ευρώ
Μείωση κατά 10% στις επικουρικές συντάξεις για ένα εκατομμύριο συνταξιούχους του ΕΤΕΑ (Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης) αναμένεται το 2015,συμφωνα με την ΠΟΠΟΚΠ. Ο πρόεδρος της ΠΟΠΟΚΠ Θανάσης Καποτάς τονίζει οτι η επερχόμενη νέα μείωση στις επικουρικές (πέραν του 5,2% που έγινε από 17-1-2014) θα είναι της τάξης του 10%.
Παρά τη χρηματοδότηση του Ταμείου από τον ΑΚΑΓΕ διαφαίνεται μεγάλο έλλειμμα για το επικουρικό. «Με δεδομένα τα χρηματοοικονομικά στοιχεία του Ταμείου και την ρήτρα μηδενικού ελλείμματος η μείωση των επικουρικών συντάξεων για το 2015 εκτιμάται πάνω από 10%», παρατηρει ο κ. Καποτάς.
Το ΕΤΕΑ καταβάλλει επικουρικές συντάξεις σε 1.044.000 συνταξιούχους. Σε αυτούς περιλαμβάνονται 645.505 συνταξιούχοι του πρώην ΙΚΑ –ΕΤΕΑΜ, 174.192 συνταξιούχοι του ΤΕΑΔΥ, 28.450 του ΤΕΑΥΕΚ, 25.784 του ΤΑΔΚΥ καθώς και οι συνταξιούχοι της ΔΕΗ (32.549), του ΟΤΕ (25.871), των ΕΛΤΑ (9.343), της ΕΥΔΑΠ (3.202) και της πρώην ΕΡΤ (4.477).
Πλέον το Ταμείο λειτουργεί ως φορέας «καθορισμένων εισφορών» και όχι «παροχών». Δηλαδή, ο ασφαλισμένος, ανεξάρτητα από τις εισφορές που έχει δώσει, δεν έχει την παραμικρή εγγύηση για το ύψος της σύνταξής του στο τέλος του εργάσιμου βίου.
-Καταργεί το διανεμητικό σύστημα και δημιουργεί ένα καθαρά κεφαλαιοποιητικό σύστημα με την δημιουργία ατομικών μερίδων ασφαλισμένων
-Καθορίζει το ποσό σύνταξης με
(α) δημογραφικά δεδομένα από επίσημους πίνακες θνησιμότητας
(β) εισάγει το πλασματικό ποσοστό επιστροφής που θα εφαρμόζεται στις συνολικά καταβληθείσες εισφορές
(γ) πρωτοπορεί εισάγοντας την επιλογή ή όχι της μεταβίβασης της σύνταξης στα δικαιόδοχα μέλη κατά τη στιγμή της συνταξιοδότησης του ασφαλισμένου.
(δ) προβλέπει συντελεστή βιωσιμότητας ο οποίος θα αναπροσαρμόζεται σε ετήσια βάση στις νέες και στις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις, μέσω ενός μηχανισμού μειωμένης τιμαριθμικής αναπροσαρμογής, ανάλογα με τις καταβαλλόμενες εισφορές.
Αν προκύψει έλλειμμα τότε δεν αποκλείεται η αναπροσαρμογή της σύνταξης κάθε τρίμηνο με πρόταση της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής. Αποκλειόμενης κάθε μεταφοράς πόρων από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Σημειώνεται ότι έχουν γίνει τέσσερις μειώσεις στις επικουρικές συντάξεις από το 2011 μέχρι σήμερα, οι οποίες έχουν οδηγήσει σε απώλειες από 24 έως 272 ευρώ ανάλογα με το ύψος της σύνταξης.
Μειωμένα έως και 50% θα είναι τα νέα εφάπαξ που θα χορηγεί το 2015 το ταμείο Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων σε όσους έχουν συνταξιοδοτηθεί μετά την 1η Σεπτεμβρίου του 2013. Η μείωση προκύπτει μετά την εφαρμογή της ρήτρας «μηδενικού ελλείμματος».
Στελέχη του ταμειου τονιζουν ότι ανάλογα με τον αριθμό των αιτήσεων που θα υποβληθούν έως τότε οι περικοπές μπορεί να κυμανθούν από 20% έως 50%.Κι αυτό γιατι το Ταμείο θα απονέμει ποσά εφάπαξ που θα αναλογούν με τις εισφορές που έχουν καταβάλλει οι ασφαλισμένοι.
Δηλαδή με βάση τη ρήτρα του «μηδενικού ελλείμματος» (σ.σ. έσοδα ίσον με έξοδα) που ισχύει από φέτος, το ΤΠΔΥ, όπως και κάθε άλλο ταμείο προνοίας (πχ Ταμείο Προνοίας Ιδιωτικού Τομέα – ΤΑΠΙΤ) θα πρέπει να παρέχει εφάπαξ σε άμεση συνάρτηση με τις εισφορές που έχει μαζέψει κάθε χρόνο. Σύμφωνα με την εκτίμηση στελεχων του Ταμείου Πρόνοιας, ένας υπάλληλος Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης, που σε 35 χρόνια πληρώνει 18.500 ευρώ εισφορές και με τα σημερινά δεδομένα παίρνει 38.000 ευρώ εφάπαξ, με τον νέο υπολογισμό θα πάρει 19.000 ευρώ.
Σημειώνεται ότι χωρίς νέες μειώσεις θα υπολογιστεί το ποσό του εφάπαξ σε όσους δημόσιους υπαλλήλους συνταξιοδοτήθηκαν(πράξη συνταξιοδοτησης) έως και τον Αύγουστο του 2013. Αυτήν τη στιγμή είναι σε εκκρεμότητα 34.000 αιτήσεις για την καταβολή του βοηθήματος από τον φορέα του Δημοσίου, με τον χρόνο αναμονής να αγγίζει τους 15 μήνες. Τονιζεται οτι 12.000 εφάπαξ -μετα την εξτρα επιχορηγηση των 260 εκατομ. ευρω-που θα δοθούν εντός του έτους (2014)θα υπολογιστούν με τον παλιό τρόπο και χωρίς να υπάρξει νέα μείωση.Με βάση τον σχεδιασμό το πρώτο τρίμηνο της νέας χρονιάς θα εξεταστούν οι συνταξιοδοτικές πράξεις που έφτασαν στο Ταμείο από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους από τον Φεβρουάριο έως και τον Μάιο του 2014. Προσοχή, καθώς πρόκειται για ασφαλισμένους που έχουν υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης μέχρι 31 Αυγούστου 2013 (καθώς μεσολαβεί ένα διάστημα μέχρι να φτάσει η συνταξιοδοτική πράξη από το Γενικό Λογιστήριο στο Ταμείο). Επομένως δεν επηρεάζονται από τις αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού και δεν θα έχουν καμία νέα μείωση στο καταβαλλόμενο ποσό.
Το ΙΚΑ θα μετατραπεί σε υπερταμείο, καθώς θα ενταχθούν σε αυτό τόσο το επικουρικό των μισθωτών, ΕΤΕΑ όσο και όλα τα ταμεία πρόνοιας και εφάπαξ. Αντίστοιχα, στο ΝΑΤ θα ενταχθούν τα ταμεία πρόνοιας των ναυτικών
Ειδικότερα:
•Θα υπάρξει έναςενιαίος μηχανισμός είσπραξης εισφορώνκαιένα κέντρο απονομής συντάξεων, ενώ