Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο τώρα εκτιμά ότι υπάρχει 30% πιθανότητα να σημειωθεί αποπληθωρισμός στην ευρωζώνη, ενώ τα στοιχεία που αφορούν την ανάπτυξη εξακολουθούν να απογοητεύουν.

Πώς μπορεί λοιπόν η Ευρώπη να οδηγηθεί σε ανάκαμψη; Ο καλύτερος τρόπος για να ξεπεραστεί το υπάρχον αδιέξοδο είναι ένα διετές πρόγραμμα 500 δισ. ευρώ που θα χρηματοδοτηθεί από ομόλογα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Ο δανεισμός από την ΕΤΕπ δεν έχει επιπτώσεις όσον αφορά τους ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες. Δεν καταγράφεται ούτε ως νέο χρέος ούτε ως έλλειμμα στις χώρες-μέλη.

Επομένως ορισμένες από τις δαπάνες για επενδύσεις που έχουν προγραμματιστεί να γίνουν σε εθνικό επίπεδο μπορούν να χρηματοδοτηθούν μέσω ευρωπαϊκού δανεισμού προς όφελος των προϋπολογισμών των χωρών. Αυτός ο έμμεσος τρόπος αντιμετώπισης των αυστηρών δημοσιονομικών κανόνων είναι ευκολότερος από το να αρχίσουν μακρές και επίπονες διαπραγματεύσεις για αλλαγές στο δημοσιονομικό πλαίσιο.

Επιπλέον η ΕΚΤ μπορεί να αγοράσει ομόλογα της ΕΤΕπ από τη δευτερογενή αγορά, κάτι που θα βοηθούσε στο να μείνει χαμηλά το κόστος χρηματοδότησης. Επίσης οι αγορές των ομολόγων αυτών θα επιτρέψουν στην ΕΚΤ να προχωρήσει σε ποσοτική χαλάρωση χωρίς να ξεσπάσουν διαμάχες λόγω παρέμβασης στην αγορά κρατικών ομολόγων των 18 χωρών. Ηδη είναι διαθέσιμα 200 δισ. ομολόγων της ΕΤΕπ. Εάν προστεθούν άλλα 400 δισ. ευρώ τότε θα αυξηθεί σημαντικά το διαθέσιμο ποσό.

Βασικό ερώτημα παραμένει βέβαια τι είδους κρατικές δαπάνες θα μπορούν να διοχετευθούν σε επενδύσεις. Για να αποφευχθεί κατάχρηση των κεφαλαίων η Κομισιόν θα πρέπει να ελέγχει όλες τις εθνικές δαπάνες επενδύσεων. Το πρόγραμμα θα ήταν ακόμη ένα βήμα προς στενότερη δημοσιονομική ένωση στην ευρωζώνη. Ο στόχος αυτός θα επιτευχθεί πιο γρήγορα μόλις γίνουν κατανοητά τα οφέλη της επίτευξης της ένωσης αυτής.

Ο Γκούντραμ Βολφ είναι διευθυντής του οικονομικού ινστιτούτου Bruegel