Ποινή αποζημιώσεων – ρεκόρ – όπως παραδέχονται τα τουρκικά ΜΜΕ -, ύψους 90 εκατομμυρίων ευρώ, επέβαλε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) στην Τουρκία για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ηθική βλάβη των συγγενών αγνοουμένων και των εγκλωβισμένων. Η απόφαση είναι τελεσίδικη και οι αποζημιώσεις πρέπει να καταβληθούν εντός τριών μηνών, διαφορετικά η Τουρκία θα οφείλει και τόκους ανάλογους με το επιτόκιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου δήλωσε πριν από την ανακοίνωση της απόφασης ότι η Αγκυρα δεν δεσμεύεται νομικά από αυτήν. Στη Λευκωσία η κυπριακή κυβέρνηση εξέφρασε πλήρη ικανοποίηση τόσο για το ύψος της ποινής όσο και για το περιεχόμενο της απόφασης του ΕΔΑΔ.

Στην τελεσίδικη απόφαση του Δικαστηρίου, που αφορά το ύψος της αποζημίωσης που οφείλει η Τουρκία στην Κυπριακή Δημοκρατία για τη σωρεία παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που συντελέσθηκαν κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής στη νήσο αλλά και μέχρι σήμερα, εξαιτίας της συνεχιζόμενης κατοχής του βόρειου τμήματός της, αναφέρεται ρητά ότι τα 60 εκατομμύρια αφορούν την ηθική βλάβη που υπέστησαν οι Ελληνοκύπριοι εγκλωβισμένοι της Καρπασίας και τα 30 εκατομμύρια την ηθική βλάβη που υπέστησαν οι συγγενείς των αγνοουμένων. Στην πρώτη περίπτωση, η απόφαση ελήφθη με 16 ψήφους υπέρ και δύο κατά και στη δεύτερη με 16 ψήφους υπέρ και μία κατά.

Σύμφωνα επίσης με την απόφαση, το ποσό θα διανεμηθεί από την κυπριακή κυβέρνηση στα θύματα, υπό την εποπτεία της Επιτροπής των Υπουργών, εντός 18 μηνών από την πληρωμή του ποσού από την Τουρκία ή εντός άλλου διαστήματος το οποίο κρίνεται από την Επιτροπή αποδεκτό.

Η όλη υπόθεση είχε αρχίσει τον Νοέμβριο του 1994 με την κατάθεση από την κυπριακή κυβέρνηση στο ΕΔΑΔ της λεγόμενης τέταρτης διακρατικής προσφυγής εναντίον της Τουρκίας για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά την εισβολή του 1974 και τη συνεχιζόμενη κατοχή. Η συζήτηση της προσφυγής είχε αρχίσει το 1996 και καταδικαστική απόφαση για την Τουρκία εξεδόθη το 2001. Η απόφαση βρήκε ένοχη την Τουρκία για παραβίαση 11 διαφορετικών άρθρων της Ευρωπαϊκής Συνθήκης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αλλά είχε επιφυλαχθεί να επιβάλει ποινές στο μέλλον. Η κυπριακή κυβέρνηση επανήλθε το 2011, ζητώντας από το ΕΔΑΔ αποζημιώσεις για ηθική βλάβη των πολιτών της.

Ο ΝΤΑΒΟΥΤΟΓΛΟΥ. Ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών σε μια προσπάθεια να μετριάσει τον σάλο που ξέσπασε στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, τα οποία το ένα μετά το άλλο μιλούσαν για αποζημιώσεις μαμούθ, δήλωσε ότι η απόφαση δεν δεσμεύει την Τουρκία. «Από άποψη διεθνούς δικαίου», είπε ο Νταβούτογλου, «δεν είναι δεσμευτική ούτε και από δικής μας πλευράς έχει κάποια αξία. Από πλευράς δικαίου, πέραν των μειονεκτημάτων της, είναι λάθος και η χρονική στιγμή. Την ώρα που στην Κύπρο είναι σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό και έχει ξεκινήσει μια διαδικασία με πρωτοβουλία της Τουρκίας, δεν είναι σωστό αυτό από ψυχολογικής άποψης για τις διαπραγματεύσεις. Η απόφαση δεν συνάδει με την ψυχολογική ατμόσφαιρα που έχει δημιουργηθεί μέχρι στιγμής για τις διαπραγματεύσεις στο Κυπριακό».