Με μια πρωτοφανή ενέργεια που θέτει υπό αμφισβήτηση τον πυρήνα του συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος της ελευθεροτυπίας, η ανακρίτρια της Κω απαγορεύει την προβολή της εκπομπής «Πρωταγωνιστές» με τον δημοσιογράφο Σταύρο Θεοδωράκη για το ναυάγιο στο Φαρμακονήσι, που πρόκειται να μεταδοθεί το βράδυ της Τρίτης στον τηλεοπτικό σταθμό Mega.

Η ανακριτική αυτή ενέργεια ισοδυναμεί με προληπτική λογοκρισία, έλεγαν στα «ΝΕΑ» ανώτερες δικαστικές πηγές που δεν έκρυβαν την έκπληξή τους για την πρωτοβουλία της συναδέλφου τους.

Η δικαστική λειτουργός κινητοποιήθηκε, όπως αναφέρει σε έγγραφό της προς το Mega, μόλις υπέπεσε στην αντίληψή της η μετάδοση διαφημιστικού τρέιλερ της εκπομπής «Πρωταγωνιστές» με τίτλο «Ερευνα στο Νησί των Ναυαγών». Επικαλούμενη τη μυστικότητα της έρευνας που διενεργεί, η παραβίαση της οποίας –όπως επισημαίνει στο ίδιο έγγραφο –«επιφέρει σοβαρές ποινικές κυρώσεις», η ανακρίτρια εφιστά την προσοχή και ζητά να μη μεταδοθεί η εκπομπή μέχρις ότου περαιωθεί η κύρια ανάκριση καθώς και να σταματήσει η προβολή του τρέιλερ.

Σε αντίθετη περίπτωση, συμπληρώνει η πρωτοδίκης, «οι αρμόδιες ανακριτικές και εν γένει δικαστικές Αρχές θα πρέπει να προβούν σε κάθε νόμιμη ενέργεια επί σκοπώ διασφάλισης της μυστικότητας και ακεραιότητας της ανάκρισης έως το πέρας αυτής, διότι η δημοσιοποίηση τού εν γένει ανακριτικού υλικού εκφεύγει των ορίων της ενημέρωσης της κοινής γνώμης και εκθέτει προδήλως το έργο της ανάκρισης».

«Με τον τρόπο αυτό όχι μόνο απαγορεύεται προληπτικά η προβολή της εκπομπής πριν καν βγει στον αέρα το περιεχόμενό της ώστε να διαπιστωθεί αν αγγίζει ή όχι μυστικά της ανάκρισης που διενεργείται, αλλά ουσιαστικά κόβεται εκ των προτέρων οποιαδήποτε μελλοντική τηλεοπτική προσέγγιση της υπόθεσης για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί η δικαστική έρευνα» επισημαίνουν νομικοί κύκλοι, καταγράφοντας την ένστασή τους στην κίνηση της ανακρίτριας. Παραπέμπουν δε σε σωρεία άλλων δικαστικών υποθέσεων που τους τελευταίους μήνες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας (υπόθεση Χρυσής Αυγής, μίζες εξοπλιστικών προγραμμάτων, δάνεια Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου) για τις οποίες κατ’ επανάληψη έχουν γίνει πολλά δημοσιεύματα και αποτελούν πρώτα θέματα σε τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων χωρίς να τίθεται ζήτημα παραβίασης μυστικότητας τών εν εξελίξει ανακριτικών διαδικασιών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η ανακρίτρια έχει κοινοποιήσει το έγγραφό της στον Εισαγγελέα Εφετών Δωδεκανήσου αλλά και στον πρόεδρο του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης.

Ο δικηγόρος Βασίλης Χειρδάρης τονίζει ότι κατ’ αρχάς η υπόθεση για το ναυάγιο στο Φαρμακονήσι έχει απασχολήσει κατ’ επανάληψη την κοινή γνώμη. Και ως εκ τούτου το απαγορευτικό της ανακρίτριας συνιστά προληπτική λογοκρισία, που απαγορεύεται τόσο από το ελληνικό Σύνταγμα όσο και από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. «Καθένας μπορεί να εκφράζει και να διαδίδει προφορικά, γραπτά και διά του Τύπου τους στοχασμούς του τηρώντας τους νόμους του κράτους. Ο Τύπος είναι ελεύθερος. Η λογοκρισία και κάθε άλλο προληπτικό μέτρο απαγορεύονται» όπως ρητά προβλέπεται στο άρθρο 14 του Συντάγματος, το οποίο αποτελεί τον θεμέλιο λίθο για την προάσπιση της ελευθεροτυπίας.

Σύμφωνα με τον κ. Χειρδάρη, μάλιστα, μια τέτοια «ανακριτική οδηγία» συνιστά καταχρηστική άσκηση του δικαιώματος εκ μέρους της δικαστικής λειτουργού, η οποία υπερβαίνει τη δικαιοδοτική της εξουσία.

Η δικαστική λειτουργός, τέλος, στο επίμαχο έγγραφό της επικαλείται το άρθρο 241 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, το οποίο, όπως υποστηρίζουν δικαστικοί λειτουργοί, δεν έχει να κάνει με την παραβίαση της μυστικότητας της ανάκρισης αλλά με το γεγονός ότι αυτή η διαδικασία γίνεται πάντοτε εγγράφως και χωρίς δημοσιότητα. Δηλαδή, ότι δεν μπορούν άλλοι εκτός από όσους έχουν έννομο συμφέρον –μάρτυρες, κατηγορούμενοι, συνήγοροι υπεράσπισης και πολιτικής αγωγής –να είναι παρόντες την ώρα που διεξάγεται η κύρια ανάκριση.