Η Κίνα ζει τη μεγαλύτερη και την πιο ταχεία μεταμόρφωση που έχει βιώσει χώρα τις τελευταίες δεκαετίες. Η διαδικασία του ανοίγματος και των μεταρρυθμίσεων έχει βγάλει εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους από τη φτώχεια, όμως το κοινωνικό χάσμα και οι ανισότητες έχουν φθάσει σε επικίνδυνο σημείο. Ο γοργός πλουτισμός όσων ανήκουν στην κομματική ελίτ έχει διαβρώσει την αξιοπιστία των κομμουνιστών ηγετών, των οποίων οι υποσχέσεις για περιορισμό της ανισότητας και της κρατικής διαφθοράς βρίσκονται τώρα μπροστά σε ένα νέο σκάνδαλο: τη μαζική χρήση των φορολογικών παραδείσων από μέλη των οικογενειών τους.

TA NTOKOYMENTA. Η ισπανική εφημερίδα «Ελ Παΐς» μαζί με άλλα διεθνή μέσα, όπως η βρετανική «Γκάρντιαν», η γαλλική «Μοντ», η γερμανική «Zιντόιτσε Τσάιτουνγκ» και η ιαπωνική «Ασάχι Σιμπούν», απέκτησαν πρόσβαση σε μια τεράστια βάση περίπου 2,5 εκατομμυρίων εγγράφων τα οποία ήρθαν στην κατοχή της Διεθνούς Σύμπραξης Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) και αποκαλύπτουν ότι τουλάχιστον 13 συγγενείς κορυφαίων ηγετικών στελεχών της κινεζικής κυβέρνησης –συμπεριλαμβανομένου του σημερινού προέδρου Σι Τζινπίνγκ και των πρώην πρωθυπουργών Γουέν Τζιαμπάο και Λι Πενγκ –καθώς και 15 σημαντικοί επιχειρηματίες αλλά και μεγάλες κρατικές επιχειρήσεις δρουν σε φορολογικούς παραδείσους.

Εδρα αυτών των αδιαφανών επιχειρήσεων είναι οι Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι, μια περιοχή στην Καραϊβική την οποία επιλέγουν πλούσιοι από όλο τον κόσμο που θέλουν να φοροδιαφύγουν. Η επιλογή αυτών των νήσων από την κινεζική ελίτ αποδεικνύεται και με έναν άλλο τρόπο: η βρετανική περιοχή ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος άμεσος επενδυτής στην Κίνα το 2010 –έτος μέχρι το οποίο φθάνουν τα έγγραφα. Πρώτο είναι το Χονγκ Κονγκ. Με λιγότερους από 27.000 κατοίκους, οι Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι αποτελούν έδρα για περισσότερες από ένα εκατομμύριο επιχειρήσεις, το 40% των οποίων είναι από την Κίνα, το Χονγκ Κονγκ και τη Σιγκαπούρη. Οι υπεράκτιες εταιρείες που συνδέονται με την Κίνα και το Χονγκ Κονγκ ξεπερνούν τις 21.000.

Η ΕΛΙΤ. Η εξέταση των εγγράφων δείχνει ότι πολλά μέλη της κινεζικής κομμουνιστικής ελίτ έχουν δημιουργήσει υπεράκτιες εταιρείες προκειμένου να κρύψουν τις τεράστιες περιουσίες που έχουν συσσωρεύσει υπό τη σκιά του καθεστώτος. Αυτή η πρακτική επιβεβαιώνει μια από τις συστημικές αδυναμίες της Κίνας: τρεις δεκαετίες αφότου ο Ντενγκ Σιαοπίνγκ εγκατέλειψε την κεντρικά σχεδιασμένη οικονομία και μεταπήδησε στην οικονομία της αγοράς υπό τον έλεγχο του Κομμουνιστικού Κόμματος υπήρξε μια ελίτ η οποία πλούτισε δυσανάλογα λόγω της εγγύτητάς της στην εξουσία.

Τα ντοκουμέντα μάς επιτρέπουν να διαπιστώσουμε, για πρώτη φορά σε τόσο μεγάλο εύρος, πώς μπλέκονται οι οικογένειες των στελεχών του ΚΚ με τη ροή άφθονου χρήματος στις Βρετανικές Παρθένους Νήσους προκειμένου να κρυφτούν περιουσιακά στοιχεία καθώς και ολόκληρες περιουσίες από τους επίσημους ελέγχους. Η Κίνα περιορίζει την κίνηση κεφαλαίων στο εξωτερικό στις 50.000 δολάρια τον χρόνο. Παράλληλα, η ίδια ελίτ επωφελείται από τα φορολογικά προνόμια για τους ξένους επενδυτές στην Κίνα και επαναπατρίζει κάποια κεφάλαια ως επενδύσεις.

Ανάμεσα στους συγγενείς μελών της κινεζικής ηγεσίας που ξεχωρίζουν στον κατάλογο είναι ο κουνιάδος του σημερινού προέδρου της χώρας Σι Τζινπίνγκ, ο γιος και ο γαμπρός τού τέως πρωθυπουργού Γουέν Τζιαμπάο, η κόρη του προκατόχου του Λι Πενγκ, ένας γαμπρός του Ντενγκ Σιαοπίνγκ και ο εγγονός ενός θρυλικού διοικητή της επανάστασης του Μάο. Αυτά τα 13 άτομα φαίνεται να έχουν δημιουργήσει τουλάχιστον 25 εταιρείες, στις οποίες εμφανίζονται ως μέτοχοι και διευθυντές.

Ο ΧΟΡΟΣ ΤΩΝ ΔΙΣ. Η υπόθεση του Ντενγκ Τζιαγκί, συζύγου της μεγάλης αδελφής του σημερινού προέδρου, είναι εμβληματική της νέας Κίνας: το ζευγάρι έχτισε μια αυτοκρατορία ακινήτων στο Χονγκ Κονγκ και στο Σενζέν μέσα σε 20 χρόνια. Ο γιος του πρώην πρωθυπουργού Γουέν Τζιαμπάο δημιούργησε μια εταιρεία σε φορολογικό παράδεισο προκειμένου να κρύψει εκεί ένα μεγάλο μέρος της οικογενειακής περιουσίας, η οποία, σύμφωνα με αποκαλυπτικό ρεπορτάζ των «Νιου Γιορκ Τάιμς» το 2012, ανέρχεται σε 2,7 δισεκατομμύρια δολάρια. Μια άλλη «αριστοκράτισσα του ΚΚ» που έχει έντονη δράση σε φορολογικούς παραδείσους είναι η Λι Σιαολίν, κόρη του πρώην πρωθυπουργού Λι Πενγκ, ο οποίος κατέστειλε αιματηρά τις δημοκρατικές διαδηλώσεις της Πλατείας Τιενανμέν το 1989. Γνωστή ως «βασίλισσα της ενέργειας», καθώς ελέγχει ένα από τα μονοπώλια της Κίνας, έχει προκαλέσει πολλά σχόλια στα κοινωνικά μέσα της Κίνας λόγω της διαρκούς επίδειξης πλούτου και δύναμης που κάνει ξεδιάντροπα.

Την όλη αυτή προσπάθεια συγγενών μελών της κινεζικής ελίτ να κρύψουν τα περιουσιακά τους στοιχεία στην Καραϊβική διευκόλυναν δυτικές τράπεζες, μεταξύ των οποίων η Ντόιτσεμπανκ, η UBS και η Credit Suisse, οι οποίες συνεργάζονταν με τους κινέζους πελάτες τους ώστε να δημιουργούν και να συντηρούν «διακριτικές τραπεζικές δομές» σε φορολογικούς παραδείσους.

Τελευταία Νέα