Πλώρη για τις Βρυξέλλες βάζει η Ελλάδα. Στο σκαρί της έχει φορτώσει µια επιλογή από ό,τι καλύτερο έχει να δείξει στο διεθνές κοινό από το ένδοξο παρελθόν της, αλλά και από τη σύγχρονη –και σε γενικές γραµµές άγνωστη –εικαστική της παραγωγή. Και µε αφορµή την προεδρία της χώρας µας στην Ευρωπαϊκή Ενωση επιχειρεί να παρουσιάσει τα δύο διαφορετικά της πρόσωπα σε µια µεγάλη έκθεση στην καρδιά της Ευρώπης, στο Μουσείο Καλών Τεχνών των Βρυξελλών.
Οδηγός σε τούτο το ξεχωριστό ταξίδι θα είναι ο ναυτίλος. Και μην πάει το μυαλό σας στο κεφαλόποδο που ζει στον Ινδικό και τον Ειρηνικό Ωκεανό και τελεί είδος υπό εξαφάνιση, αλλά στον έλληνα ναυτικό που με το πλεούμενό του «οργώνει» τη Μεσόγειο, εξού και ο τίτλος της έκθεσης με τις 93 αρχαιότητες και τα 24 έργα σύγχρονων ελλήνων εικαστικών είναι «Ναυτίλος: ταξιδεύοντας την Ελλάδα».
Μαρμάρινα ειδώλια και γλυπτά, πήλινα αγγεία, σφραγιδόλιθοι, τοιχογραφίες, νομίσματα, επιγραφικά μνημεία και δείγματα της αργυροχρυσοχοΐας συνθέτουν ένα πλούσιο σύνολο εκθεμάτων από διαφορετικές περιοχές του ελληνικού κόσμου, το οποίο καλύπτει την ευρύτατη χρονική περίοδο από το 3200 π.Χ. έως τον 2ο αι. μ.Χ. Εβγαλαν, δε, διαβατήριο για τις Βρυξέλλες αφήνοντας πίσω τους τις προθήκες των 32 δημόσιων και ιδιωτικών αρχαιολογικών μουσείων.
Και για πρώτη φορά θα «συμπλεύσουν» με καλλιτεχνικές δημιουργίες που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα εκφραστικών μέσων και τεχνικών –από τη φωτογραφία και τη ζωγραφική, τα χαρακτικά, τις οπτικές και ηχητικές δράσεις και τη βιντεοτέχνη ώς τις γλυπτικές εγκαταστάσεις –δημιουργώντας επτά ενότητες σχετικές με τη Γένεση, τις Οικολογίες, τους Θαλάσσιους δρόμους, τις Οδύσσειες, την Ηγεμονία, την Οικουμένη και την Πίστη.
«Η αντιπαράθεση των σύγχρονων έργων με τα αρχαιολογικά αντικείμενα γίνεται χωρίς προκαταλήψεις, με όρους συνθετικούς, ως μια γέφυρα στον χρόνο μεταξύ παρελθόντος και παρόντος. Τα σημαντικά έργα που δημιουργούνται σήμερα είναι αναμφισβήτητα σε θέση να κατευθύνουν την αντίληψή μας για να κατανοήσουμε βαθύτερα την τέχνη του παρελθόντος» επισημαίνουν ο Σπύρος Μάκκας, ιστορικός Τέχνης και στέλεχος της Διεύθυνσης Εικαστικών Τεχνών, και η Μαρία – Ξένη Γαρέζου, αρχαιολόγος στο υπουργείο Πολιτισμού, οι οποίοι συνυπογράφουν την επιμέλεια της έκθεσης μαζί με τη διευθύντρια Μουσείων Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων Μαρία Λαγογιάννη.
Η έκθεση, αν και δομείται εννοιολογικά, διατηρεί μια χρονολογική ακολουθία και ξεκινά από τα πρώτα ταξίδια στις προϊστορικές Κυκλάδες, συνεχίζει στους θαλάσσιους δρόμους της Μινωικής Κρήτης, διασχίζει τον διάδοχο μυκηναϊκό κόσμο, αγκαλιάζει τις οδύσσειες της εποχής του αποικισμού, κορυφώνεται στην περίοδο της αθηναϊκής ηγεμονίας και καταλήγει στην ελληνιστική οικουμένη.
«Επιλέξαμε επτά έννοιες που σχετίζονται με το θαλάσσιο στοιχείο ως οδηγούς-ναυτίλους στην έκθεση και συνάμα στους προβληματισμούς που αφορούν στην Ελλάδα, στην Ευρώπη, στο ευρωπαϊκό αφήγημα» σημειώνει η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, η οποία προεδρεύει της επιστημονικής επιτροπής που καθοδηγεί τον σχεδιασμό και την υλοποίηση της έκθεσης.
«Δημιουργείται έτσι ένα συγκεκριμένο πλαίσιο εννοιολογικής και μορφολογικής συνομιλίας ανάμεσα στα τέχνεργα της ελληνικής αρχαιότητας και στα έργα των σύγχρονων ελλήνων καλλιτεχνών που εκφράζονται μέσα από ένα ευρύ φάσμα μέσων και τεχνικών.
Η ελληνική αρχαιότητα προσεγγίζεται σε συνδυασμό με τις τρέχουσες ευρωπαϊκές και ελληνικές αναζητήσεις. Στην έκθεση προβάλλεται το σήμερα, όπως το βιώνουμε μέσα από τους προσωπικούς, κοινωνικοπολιτικούς και πολιτισμικούς προβληματισμούς που χαρακτηρίζουν μια εποχή μετασχηματισμών, όπου όμως η πρόσληψη της αρχαιότητας κατέχει ιδιαίτερη θέση».
«Focus on Greece»
Ο «Ναυτίλος» δεν θα είναι μόνος στις Βρυξέλλες. Στη διάρκεια της ελληνικής προεδρίας μια σειρά εκδηλώσεων με τίτλο «Focus οn Greece» –πραγματοποιείται με τη στήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος –θα πραγματοποιηθούν στους χώρους του Μουσείου Καλών Τεχνών.
Την ερχόμενη Κυριακή (26/1) παρουσιάζεται το κονσέρτο για πιάνο και βίντεο «Μεσόγειος – Ερημος» του Γιώργου Κουμεντάκη με την εικαστική φροντίδα του Πέτρου Τουλούδη. Επίσης προγραμματίζεται να παρουσιαστούν δύο αφιερώματα: το πρώτο στους νέους δημιουργούς του ελληνικού κινηματογράφου και το δεύτερο στην ελληνική λογοτεχνία.
Σε όλο τον κόσμο
Πινελιές από τη χώρα μας όμως θα αποκτήσει στις Βρυξέλλες τόσο το αίθριο όσο και ορισμένοι από τους χώρους υποδοχής του κτιρίου Συμβουλίου Υπουργών Justus Lipsius –οι οποίοι είθισται να διακοσμούνται από τη χώρα που έχει κάθε φορά την προεδρία. Και ο βραβευμένος αρχιτέκτονας και εικαστικός Ανδρέας Αγγελιδάκης που έχει αναλάβει το πρότζεκτ δημιουργεί ένα αρχιτεκτονικό θέμα εμπνευσμένο από τα Ξυστά στο Πυργί της Χίου.
Ελληνικό χρώμα θα αποκτήσει και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καθώς ετοιμάζονται εικαστικές παρεμβάσεις στα κτίρια των Βρυξελλών και του Στρασβούργου, με έκθεση 50 και πλέον ελλήνων δημιουργών –χάρη στο σύνολο των εκδηλώσεων που προετοίμασε το υπουργείο Εξωτερικών σε συνεργασία με το υπουργείο Πολιτισμού.
Εκθέσεις ζωγραφικής επίσης σε συνεργασία με τις κατά τόπους πρεσβείες μας θα πραγματοποιηθούν σε Λισαβόνα, Λευκωσία, Λονδίνο, Σαράγεβο, Μπραζίλια, εκθέσεις φωτογραφίας σε Αμμάν, Βελιγράδι, Κάιρο, Λουξεμβούργο, Νέα Υόρκη, Παρίσι, Ριάντ, Σόφια και Στρασβούργο, ενώ συναυλίες και ρεσιτάλ θα δοθούν από το Αλγέρι έως τη Βαρσοβία και από την Οτάβα έως το Μπουένος Αϊρες και το Μπακού.
Από το ταξίδι του ελληνικού πολιτισμού δεν θα εξαιρεθούν ούτε ο κινηματογράφος μέσω φεστιβάλ που θα πραγματοποιηθούν από την Αβάνα έως το Τελ Αβίβ ούτε ο χορός –στη Μόσχα –ούτε η γαστρονομία, η οποία θα δώσει το «παρών» εκτός των άλλων σε Δουβλίνο και Μπρατισλάβα.
Στην Αθήνα
Info. H έκθεση «Ναυτίλος: ταξιδεύοντας την Ελλάδα» θα εγκαινιαστεί στον εκθεσιακό χώρο του Μουσείου Καλών Τεχνών στις Βρυξέλλες, στις 23 Ιανουαρίου. Εως τις 24 Απριλίου.