Ο κόσμος είναι μπερδεμένος όσον αφορά τη χρήση πρωτότυπων και γενόσημων φαρμάκων. Ποια η θέση τους και γιατί επιμένει τόσο πολύ το υπουργείο;

Ολα τα επώνυμα φάρμακα πρωτότυπα και γενόσημα έχουν χώρο στη θεραπευτική φαρέτρα των γιατρών. Τα φάρμακα που κυκλοφορούν στην Ελλάδα υπόκεινται σε ελέγχους του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ), ο οποίος είναι υπεύθυνος να ελέγχει την πληρότητα των υποβαλλόμενων φακέλων και να κάνει δειγματοληπτικούς ελέγχους. Δύσκολα όμως μπορεί να αντιμετωπίσει την αθρόα εισαγωγή ανώνυμων φαρμάκων άγνωστης προέλευσης εάν αυτά κατακλύσουν την αγορά. Τα γενόσημα έχουν στόχο να μειώνουν τη δαπάνη των ασφαλιστικών ταμείων όταν τιμολογούνται σωστά ώστε παράλληλα να παρέχεται έγκαιρη κυκλοφορία των νέων καινοτόμων φαρμάκων στην χώρα μας.

Τι εννοείτε να τιμολογούνται σωστά και τι ισχύει σήμερα από άποψης τιμολόγησης;

Με την τελευταία νομοθεσία τα on patent φάρμακα θα συνεχίσουν να έχουν τιμή τη χαμηλότερη της Ευρώπης, τα off patent (που χάνουν την προστασία τους μετά το 2012) θα μειωθούν στο 50% της τιμής και τα γενόσημα βασισμένα στη νέα μειωμένη τιμή θα τιμολογούνται αντίστοιχα χαμηλότερα. Εφόσον πρέπει να έχουμε την περαιτέρω λελογισμένη εξοικονόμηση, τα off patent και τα γενόσημα είναι αυτά που προοδευτικά μπορούν να εισφέρουν περισσότερο σε μειώσεις τιμών. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να σημαίνει πως θα πρέπει να επιβληθούν ακραίες μειώσεις στις τιμές των γενοσήμων. Στηρίζουμε την ανάγκη για ομαλή προσαρμογή των τιμών ώστε να στηριχθεί η ελληνική βιομηχανία αλλά και να επιτευχθούν εξοικονομήσεις στη φαρμακευτική δαπάνη.

Ποιες είναι οι επόμενες κινήσεις που περιμένετε από την πλευρά του υπουργείου;

Πρέπει οπωσδήποτε για το 2014 ναι μεν να μην ξεφύγει ο προϋπολογισμός, αλλά όχι να πάει χαμηλότερα από τα 2,3 δισ. ευρώ, δηλαδή περίπου 1,2% του ΑΕΠ. Ενός ΑΕΠ που έχασε 50 δισ. ευρώ τα τελευταία χρόνια. Μείωση κάτω από αυτό το όριο θα είναι καταστροφική γιατί ήδη έχει αγγίξει το «οριακό σημείο» κάτω από το οποίο κάθε μείωση εξαφανίζει φάρμακα από την αγορά και εκτοξεύει τη συμμετοχή των ασθενών. Μένει βέβαια και το μεγάλο αγκάθι που είναι οι εξοφλήσεις από τον ΕΟΠΥΥ και τα νοσοκομεία, για τις οποίες από πλευράς υπουργού έχουμε λάβει επανειλημμένως διαβεβαιώσεις ότι θα εξομαλυνθούν.

Παράλληλα έχουν γίνει θετικά βήματα στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση του ΕΟΠΥΥ για την καταγραφή και τον έλεγχο της κατανάλωσης φαρμάκων. Αυτό όμως πρέπει να επεκταθεί και στα νοσοκομεία, δηλαδή πρέπει το ΕΣΥ να αποκτήσει ένα σύστημα ολοκληρωμένης μηχανοργάνωσης όπως αυτό που διαθέτουν οι χώρες της Βόρειας Ευρώπης.

Απολαμβάνει ο ασθενής στην Ελλάδα τη φαρμακευτική περίθαλψη που έχει ο μέσος Ευρωπαίος;

Τα στατιστικά της υγείας εμφανίζονται ήδη πολύ ανησυχητικά. Τα νοσηλευτικά ιδρύματα της χώρας έχουν τεράστιες ελλείψεις και οι ασθενείς με σοβαρές ασθένειες αναγκάζονται για ώρες να ταλαιπωρούνται υπό άθλιες συνθήκες σε ουρές, να αγωνιούν και να περιφέρονται για τα βρουν τα φάρμακά τους. Παράλληλα τα προγράμματα επανένταξης των ατόμων με εξαρτήσεις έχουν μειωθεί κατά 50%, ενώ τα κοινωνικά ιατρεία δεν μπορούν να εξυπηρετούν την πληθώρα των ασθενών και φυσικά δεν μπορούν να υποκαταστήσουν το εθνικό σύστημα υγείας, παρά τη φιλότιμη αυτή προσπάθεια. Ολα τα παραπάνω σε συνδυασμό με την αύξηση των ψυχικών νοσημάτων και τις αυτοκτονίες που έχουν πολλαπλασιαστεί, οδηγούν ήδη με μαθηματική ακρίβεια στην απώλεια τριών και πλέον ετών από το προσδόκιμο ζωής των Ελλήνων. Και αυτό σε διάστημα μόνο μερικών ετών!

Τι θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά;

Εμείς, σε όλα αυτά επιχειρηματολογούμε και επαναλαμβάνουμε ότι λύσεις υπάρχουν, είναι στοιχειοθετημένες και εφαρμόσιμες στην Ελλάδα της κρίσης. Μπορούμε με τα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας να καταφέρουμε πολλές παραμετροποιήσεις που θα βγάζουν σωστό αποτέλεσμα, για σωστή κατανομή στην εξοικονόμηση πόρων και να μην μπαίνει το μαχαίρι μονότονα και μόνο στο φάρμακο. Ακόμη όμως μιλάει η λογιστική λογική και όχι η στρατηγική σκέψη και η στόχευση για κοινωνική συνοχή. Δεν είναι υπερβολή ότι υποβαθμίζεται η υγεία του σύγχρονου Ελληνα και αποδυναμώνεται ο ιστός της ελληνικής κοινωνίας. Η Ελλάδα έχει μείνει πίσω και κινδυνεύει να μείνει ακόμα πιο πίσω. Θα διολισθήσει σε προηγούμενες δεκαετίες όταν οι πολίτες, για να αναπληρώσουν την έλλειψη πρόσβασης, εφόσον είχαν τα χρήματα παρήγγελλαν τα φάρμακα που χρειάζονταν σε συγγενείς που ταξίδευαν στο εξωτερικό.

Ποια η κοινωνική συνεισφορά των φαρμακευτικών επιχειρήσεων και πώς μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη;

Με τη σύσταση της Τράπεζας Φαρμάκων ΣΦΕΕ – Δίκτυο Συλλογής και Δωρεάν Διάθεσης για απόρους και ανασφάλιστους, ο Σύνδεσμος θα ενοποιεί όλο και περισσότερο μεμονωμένες δράσεις που κάθε μια φαρμακευτική εταιρεία υλοποιεί, αναδεικνύοντας την ενεργό συμβολή και συμμετοχή της κάθε μιας και του συνόλου στη μεγάλη κοινωνική ανάγκη. Παρά τα προβλήματα, εμείς δεν σταματάμε να επιχειρηματολογούμε ότι ο κλάδος είναι ένας μοχλός και μια ευκαιρία ανάπτυξης. Η Ελλάδα δεν είναι μόνο χώρα κατανάλωσης φαρμάκων. Είναι και μια σημαντική χώρα παραγωγής φαρμάκων και κλινικών μελετών και μπορεί να γίνει ακόμα περισσότερο.

Τι απολογισμό κάνετε για την πορεία του κλάδου και τι εύχεστε για το 2014;

Οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις παρέμειναν σταθερά ο τελευταίος πάροχος που πληρώνεται από το Δημόσιο για ανεξόφλητα χρέη, με σοβαρές καθυστερήσεις. Παρά τις αντιξοότητες, σε καμία περίπτωση δεν διαπραγματευτήκαμε την πρόσβαση των πολιτών στα φάρμακα, παρέχοντας τα φάρμακά μας στους ασθενείς στην Ελλάδα. Συνιστώ όμως στην πολιτεία αυτό να μην εκληφθεί ως αδυναμία. Οι φαρμακευτικές εταιρείες παλεύουν να σταθούν στα πόδια τους, να κρατήσουν τις επενδύσεις τους, να στηρίξουν την απασχόληση. Τα όρια αντοχής όμως του κλάδου μας πλέον εξαντλούνται. Οδεύουμε στην τέταρτη χρονιά χωρίς νέα φάρμακα. Το 2014 αισιοδοξούμε ότι θα έχουμε κάποια. Μπορούμε με τις νέες θεραπείες να έχουμε σημαντική εξοικονόμηση στις υψηλές νοσοκομειακές δαπάνες. Εχουμε μάλιστα και τις χαμηλότερες τιμές φαρμάκων στην Ευρώπη.