Αναζήτηση
Με τον χειμώνα να έχει αρχίσει και τις τιμές του πετρελαίου στα ύψη, μοιάζει ολοένα πιο δύσκολο να διατηρηθεί κάποιος ζεστός και υγιής. Ελληνες και ξένοι ειδικοί έχουν μερικές πρακτικές συμβουλές που μπορεί να βοηθήσουν –και ορισμένες είναι εντελώς απρόσμενες.
Να πίνετε ροφήµατα
χωρίς καφεΐνη
Παρότι ένας καυτός καφές μοιάζει ιδανική συντροφιά για την πρωινή διαδρομή προς τη δουλειά, αν έχει καφεΐνη θα σας κάνει να χάσετε σωματική θερμότητα.
«Η καφεΐνη εμποδίζει τη συστολή των αιμοφόρων αγγείων στο κρύο, αλλά όταν τα αγγεία είναι διεσταλμένα οι απώλειες θερμότητας από τον οργανισμό είναι ταχύτερες», λέει ο δρ Εντι Χάλονερ, αγγειοχειρουργός στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Lewisham, στο Λονδίνο. «Αν λοιπόν κάποιος είναι έξω στο κρύο και πίνει καυτό καφέ, θα νιώσει πιο γρήγορα ότι κρυώνει».
Φροντίστε συνεπώς να πίνετε ζεστά μεν, αλλά χωρίς καφεΐνη ροφήματα, όπως ο καφές, το τσάι και τα αφεψήματα βοτάνων.
Να µη φοράτεµάλλινο σκούφο
Το 30% της απώλειας της σωματικής θερμότητας συμβαίνει από το κεφάλι, γι’ αυτό και μία από τις πάγιες συμβουλές των ειδικών για την προστασία από το κρύο είναι να φοράμε σκούφο. Ωστόσο, ο δρ Αντριου Καμιλέρι, χειρουργός – ωτορινολαρυγγολόγος στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Νότιου Μάντσεστερ, συνιστά ο σκούφος αυτός να μην είναι μάλλινος.
«Ο ιδανικός σκούφος του χειμώνα πρέπει να αποτελείται από συνθετικό υλικό όπως το φλις και όχι από φυσικό όπως το μαλλί», λέει. «Τα συνθετικά υλικά παρέχουν καλύτερη μόνωση του κεφαλιού από το κρύο, καθώς παγιδεύουν τον αέρα ανάμεσα στον σκούφο και στο κεφάλι, με αποτέλεσμα ο παγιδευμένος αέρας να δρα ως πρόσθετη μόνωση». Φροντίστε επίσης ο σκούφος σας να καλύπτει και τα αυτιά σας, τα οποία είναι λεπτά και με μεγάλη επιφάνεια, με αποτέλεσμα να διευκολύνουν την απώλεια θερμότητας.
Να αναπνέετε από τη µύτη
Οταν βρίσκεστε σε υπαίθριους χώρους, φροντίστε να αναπνέετε από τη μύτη και όχι από το στόμα. Οπως εξηγεί ο δρ Καμιλέρι, η μύτη και τα ιγμόρια διηθούν και ζεσταίνουν τον αέρα που πηγαίνει προς τους πνεύμονες και έτσι νιώθουμε ζεστασιά. Οταν όμως αναπνέουμε από το στόμα, μηχανισμός θέρμανσης του αέρα δεν υπάρχει.
Μη βάζετε τα χέριαστις τσέπες
Παρότι το ένστικτο μας ωθεί να βάζουμε τα χέρια στις τσέπες όταν περπατάμε σε υπαίθριους χώρους τον χειμώνα, ο Τιμ Χάτσφουλ από τη Βρετανική Χειροπρακτική Εταιρεία (BCA) λέει πως αυτό δεν μας βοηθάει καθόλου να ζεσταθούμε. «Οταν τα χέρια ταλαντεύονται ελεύθερα στα πλάγια του σώματος οι μύες γυμνάζονται, με αποτέλεσμα να βελτιώνεται η ροή αίματος σε αυτά και να παράγεται σωματική θερμότητα», εξηγεί. Φροντίστε λοιπόν να φοράτε γάντια, ούτως ώστε να μη χρειάζεται να έχετε τα χέρια στις τσέπες.
Να τρώτε πρωτεΐνες
Οταν τρώμε, ο οργανισμός ενεργοποιεί τη διαδικασία της πέψης για να διασπάσει την τροφή και να μεταβολίσει και να απορροφήσει τα θρεπτικά συστατικά της. Η πέψη διαρκεί αρκετές ώρες και στη διάρκειά της παράγεται θερμότητα, με την ποσότητα της παραγόμενης θερμότητας να εξαρτάται αποκλειστικά από το είδος της τροφής και τις θερμίδες που περιέχει.
Οπως εξηγεί η κλινική διαιτολόγος δρ Σάρρα Σένκερ από το Λονδίνο, η πέψη των πρωτεϊνών (όπως τα πουλερικά, τα ψάρια, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα όσπρια) και ακολούθως των υδατανθράκων (όπως τα ζυμαρικά, το ψωμί, το ρύζι και τα δημητριακά) παράγει περισσότερη θερμότητα από ό,τι η πέψη των λιπών. Πρακτικά και για την ελληνική πραγματικότητα, αυτό σημαίνει πως φασολάδα και σούπες αποτελούν δύο από τις καλύτερες επιλογές μας για το κρύο.
«Η φασολάδα είναι πλούσια σε πρωτεΐνες και υδατάνθρακες και δεν είναι διόλου τυχαίο ότι προτείνεται σε όλα τα ορεινά χωριά της Ελλάδας ως μέσον θερμάνσεως», λέει η κλινική διαιτολόγος – διατροφολόγος Αστερία Σταματάκη, διευθύντρια του Ελληνικού Ινστιτούτου Διατροφής (ΕΙΔ). «Για τους ίδιους λόγους, άλλες εξίσου καλές επιλογές είναι η κοτόσουπα, η ψαρόσουπα και γενικώς κάθε σούπα που περιέχει συνδυασμό αυτών των θρεπτικών συστατικών. Αντιθέτως, οι τηγανητές πατάτες με μπριζόλα θα μας ζεστάνουν πολύ λιγότερο, διότι περιέχουν πολλά λίπη».
Για ακόμα περισσότερη θερμογένεση όπως λέγεται επιστημονικά η παραγωγή θερμότητας, καλό είναι να προσθέτετε στις σούπες σας καυτερή πιπεριά (τσίλι) ή μαύρο πιπέρι, που την εντείνουν. Το πρωί, εξάλλου, μην παραλείψετε το γάλα ή το γιαούρτι με δημητριακά ολικής αλέσεως (πέπτονται πιο αργά από ό,τι τα κοινά). Για ακόμα περισσότερη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες, προσθέστε λίγα καρύδια ή άλλους ξηρούς καρπούς, ή αγοράστε έτοιμα δημητριακά ολικής αλέσεως με ξηρούς καρπούς.
Να αποφύγετε το αλκοόλ
Σε αντίθεση με την κοινή πεποίθηση, το αλκοόλ όχι μόνο δεν θερμαίνει τον οργανισμό, αλλά προκαλεί διαστολή των αγγείων, λέει η κυρία Σταματάκη. Ετσι, «λίγη ώρα μετά την κατανάλωσή του αρχίζει η αποβολή θερμότητας από τον οργανισμό και έτσι κρυώνουμε περισσότερο», προσθέτει.
Να ρυθµίζετε τη θερµοκρασίαστους κλειστούς χώρους
Για να αποφύγετε τις επιθέσεις του κρύου όταν βγαίνετε έξω, φροντίστε να διατηρείτε τη θερμοκρασία των εσωτερικών χώρων στους 18 έως το πολύ 20 βαθμούς Κελσίου, συνιστά ο δρ Τζον Σκερ, αγγειοχειρουργός στο Νοσοκομείο του University College του Λονδίνου (UCL). Οπως εξηγεί, όταν η θερμοκρασία στους εσωτερικούς χώρους είναι μεγαλύτερη από αυτήν, η απότομη έκθεση στο κρύο του περιβάλλοντος μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στα μικροσκοπικά αιμοφόρα αγγεία του σώματος, οι οποίες με τη σειρά τους ανοίγουν τον δρόμο στο σύνδρομο Ρεϊνό. Το σύνδρομο αυτό προκαλεί παροδικούς σπασμούς των αιμοφόρων αγγείων που εκτίθενται στο κρύο, με συνέπεια τα χέρια και τα πόδια να «στραγγίζουν» από το αίμα, να παγώνουν, να αποκτούν μπλε-μαβί χρώμα και να πονάνε.
Να ζεσταίνετετα παπούτσια σας
Οταν κάνει κρύο, τα πόδια είναι το σημείο του σώματος που θερμαίνονται πιο δύσκολα από όλα, επειδή το σώμα μειώνει την ροή αίματος στα άκρα για να στέλνει περισσότερο στα ζωτικά όργανα. Το πρόβλημα αυτό μπορείτε να το επιλύσετε αφήνοντας τα παπούτσια σας για λίγα λεπτά δίπλα σε κάποιο θερμαντικό σώμα, κατά τον δρα Μάικ Ο’Νιλ, ποδίατρο στον δημόσιο νοσηλευτικό οργανισμό Barts Health NHS Trust, στο Ανατολικό Λονδίνο. Οταν φοράμε τα παπούτσια μας ζεστά, είναι πιθανότερο να παραμείνουν ζεστά θερμαίνοντας έτσι και το σώμα.
Να µην αποµονώνεστε
Μελέτη του Πανεπιστημίου του Τορόντο έδειξε ότι η κοινωνική απομόνωση εντείνει το αίσθημα του ψύχους. Οι εθελοντές που συμμετείχαν έλεγαν πως η θερμοκρασία στον χώρο όπου βρίσκονταν ήταν πιο χαμηλή όταν θυμόντουσαν εποχές που ήσαν μόνοι από ό,τι όταν ανακαλούσαν στη μνήμη τους στιγμές με φίλους. Παρότι δεν είναι γνωστός ο μηχανισμός που μας ωθεί να αντιλαμβανόμαστε διαφορετικά τη θερμοκρασία όταν είμαστε μόνοι από ό,τι όταν είμαστε με παρέα, ο ψυχίατρος δρ Γιαν Γουάιζ από το Λονδίνο πιστεύει ότι η καλή παρέα αποσπά την προσοχή μας από το κρύο και γεννά θετικά συναισθήματα που ζεσταίνουν και το σώμα μας.
Να κάνετε πρωινέςασκήσεις
Μη σηκωθείτε από το ζεστό κρεβάτι σας πριν κυκλοφορήσει καλά το αίμα στο σώμα σας και αρχίσει η παραγωγή θερμότητας από τον οργανισμό. Για να το επιτύχετε, κάνετε μερικές ασκήσεις ενόσω είστε ακόμα κουκουλωμένοι, συνιστά η φυσικοθεραπεύτρια Σάμι Μάργκο από το Λονδίνο. Κινήστε τα δάχτυλα των ποδιών σας πάνω – κάτω 20 φορές και εν συνεχεία κάνετε περιστροφές των αστραγάλων 10 φορές προς κάθε κατεύθυνση. Σφίξτε και χαλαρώστε τους μηρούς σας 10 φορές, πριν επαναλάβετε την ίδια άσκηση με τους γλουτούς σας.
