Μπροστά του, σε απόσταση μικρότερη από 150 μέτρα, ένα τεράστιο δεξαμενόπλοιο μόλις είχε τυλιχτεί στις φλόγες έπειτα από μια εκκωφαντική έκρηξη. Πίσω του βρισκόταν η Πύλος, το λιμάνι στο οποίο θα μπορούσε να είχε προστρέξει για ασφάλεια, όπως του ζητούσαν να κάνει συνεπιβάτες στη λάντζα του. Χρειάστηκε μόνο μια στιγμή για να πάρει την απόφαση που έσωσε 29 ζωές και άλλαξε οριστικά τη δική του: ο βαρκάρης Βέλιος Καραβίας είχε δώσει τη θέση του στον ήρωα της Πύλου. Τριάντα τρία χρόνια μετά το ναυάγιο του δεξαμενόπλοιου «Irene’s Serenade» και τέσσερα χρόνια μετά τον θάνατό του, η μνήμη του ναυτικού Βέλιου Καραβία τιμήθηκε την περίοδο του Δεκαπενταύγουστου στην Πύλο. Παρουσία του Πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά η Πύλος αναγνώρισε την πράξη ηρωισμού του με την αποκάλυψη αναμνηστικής στήλης σε ειδική τελετή. Ο Καραβίας ήταν ο άνθρωπος που με τη στιγμιαία απόφασή του το απόγευμα του Σαββάτου 23 Φεβρουαρίου 1980 έσωσε 29 ανθρώπους από ένα ναυάγιο που έχει μείνει στην ιστορία ως μία από τις μεγαλύτερες οικολογικές καταστροφές που έχουν καταγραφεί ποτέ στις ελληνικές θάλασσες.

Το «Irene’s Serenade» της Tsakos Shipping Company ταξίδευε έμφορτο με 103.000 τόνους πετρέλαιο από την Τουρκία στην Τεργέστη. Προσέγγισε αρόδου την Πύλο προκειμένου να ανεφοδιασθεί με τρόφιμα. Γύρω στις 4 το απόγευμα και ενώ ο Βέλιος Καραβίας έπλεε προς αυτό με τη βάρκα του «Αγιος Νικόλαος», μεταφέροντας μάλιστα και τρία στελέχη της πλοιοκτήτριας εταιρείας, έγινε έκρηξη. Το δεξαμενόπλοιο τυλίχτηκε στις φλόγες και σε λίγη ώρα πυκνά σύννεφα καπνού είχαν σκεπάσει όλη την Πύλο. Η έκρηξη, όπως διαπιστώθηκε αργότερα, προκλήθηκε από τη δημιουργία σπινθήρα λόγω τριβής της άγκυρας σε συνδυασμό με την ύπαρξη αερίων από το φορτίο στο πρωραίο υπόστεγο του πλοίου. Εκεί βρίσκονταν την ώρα της έκρηξης δύο ναυτικοί, ο υποπλοίαρχος Γιώργος Πολυδωράτος και ο ναύκληρος Σπύρος Μποζίκης. Και οι δύο σκοτώθηκαν επί τόπου.

ΚΙΝΔΥΝΕΨΕ. «Ο Βέλιος βρέθηκε μπροστά στην κρισιμότερη απόφαση της ζωής του», σημειώνει ο γενικός γραμματέας του Εκπολιτιστικού Συλλόγου των Πυλίων της Αθήνας Το Ναυαρίνο, Τάκης Πυλιώτης. «Ή ορμά μπροστά και σώζει τους απειλούμενους να καούν ζωντανοί ναυτικούς με κίνδυνο να καεί και ο ίδιος ή γυρνά πίσω, αφήνει τους ναυτικούς, αλλά σώζει τον εαυτό του και τους επιβαίνοντες στη λάντζα του, κάποιος από τους οποίους, μάλιστα, του ζητούσαν να γυρίσουν. Ορμησε μπροστά, αψήφησε τον κίνδυνο και πλεύρισε το δεξαμενόπλοιο». Παρέλαβε 27 μέλη του πληρώματος, τη σύζυγο του πλοιάρχου που ταξίδευε μαζί του και τον πλοηγό που είχε οδηγήσει στο λιμάνι της Πύλου το «Irene’s Serenade», Δημήτρη Αγγελόπουλο. Μάλιστα, ο πλοηγός έδωσε το «παρών» στην τελετή μνήμης για τον Βέλιο και ήταν εκείνος που είχε βοηθήσει τους ναυτικούς να κατέβουν με σκοινιά από το κατάστρωμα στη λάντζα.

«Ηταν στη θάλασσα από 15 χρονών παιδί», λέει στα «ΝΕΑ» η χήρα του Βέλιου Καραβία, Μαρία. «Διάβαζα στις εφημερίδες τότε για το τι είχε κάνει αυτός ο άνθρωπος από την Πύλο και δεν πίστευα ότι κάποιος θα μπορούσε να έχει τόσο θάρρος», θυμάται. Την εποχή του ναυαγίου η κυρία Καραβία, με καταγωγή από τους Γαργαλιάνους, δεν είχε καν γνωρίσει τον μετέπειτα σύζυγό της και πατέρα των τριών κοριτσιών της. Οταν παντρεύτηκαν, κάποιες φορές ο Βέλιος μιλούσε για το γεγονός που σημάδεψε τη ζωή του. «Ενώ εγώ θαύμαζα το κουράγιο του, εκείνος έλεγε ότι απλώς είχε κάνει το καθήκον του», θυμάται η κυρία Καραβία, πληγωμένη από το γεγονός ότι ο άνδρας της έφυγε πολύ νωρίς, σε ηλικία μόλις 61 ετών, τον Ιανουάριο του 2009.

ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΑΜΑΡΑΣ

«Ο πρώτος μου φίλος»

«Τον ευγνωμονώ όχι μόνο γιατί αποτελεί παράδειγμα για τη νέα γενιά και γιατί έστησε ένα σύμβολο στην Πύλο, αλλά και γιατί ήταν ο πρώτος μου φίλος που τον αγάπησαν πολλοί, μεταξύ των οποίων ο πατέρας μου Κώστας Σαμαράς και ο γιος μου Κώστας Σαμαράς. Ο Βέλιος ήταν γνήσιος και αυθεντικός 100%. Αποτελεί παράδειγμα για τα νέα παιδιά, να μπαίνουν στη φωτιά, όταν πρέπει». Με αυτά τα λόγια αναφέρθηκε στον φίλο του, τον ήρωα ναυτικό, ο Πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς κατά την τελετή που έγινε την προπερασμένη εβδομάδα στην Πύλο.