Είναι πραγµατικά παράξενο πόσοι ορισµοί χωράνε κάτω από την οµπρέλα του πατριωτισµού. Οσο και να στύψει κανείς το µυαλό του, όλο και κάτι περισσεύει. Στο Λονδίνο του 1976, για παράδειγµα, πατριωτικό ήταν να αφήνεις το αυτοκίνητο… άπλυτο για µέρες. Με αυτό τον τρόπο οι Αγγλοι της εποχής προσαρµόζονταν στις έκτακτες συνθήκες εκείνου του καλοκαιριού, που έχει µείνει στην Ιστορία ως «η µεγάλη ξηρασία». Για να βρουν κάτι παρόµοιο οι Λονδρέζοι θα έπρεπε να ξεψαχνίσουν τα ιστορικά κιτάπια, που θα τους γύριζαν µε σιγουριά στο 1772, όταν η πόλη υπέφερε για τελευταία φορά από παρατεταµένη περίοδο ανοµβρίας.

Η κακή µέρα φάνηκε από το πρωί της 22ας Ιουνίου όταν ξαφνικά ο υδράργυρος έφτασε τους 26,7 βαθµούς Κελσίου. Τις απειλητικές διαθέσεις του ωστόσο τις έδειξε στις 25 του µήνα, όταν οι κάτοικοι του Σαουθάµπτον ξύπνησαν µε τον εφιάλτη των 35,6 βαθµών. Σαν να µην έφτανε αυτό, το αρνητικό ρεκόρ κέρδισε η πόλη Τσέλτενχαµ µε 35,9 βαθµούς στις 3 Ιουλίου. Την πιο ζεστή ηµέρα του χρόνου τα περισσότερα νοικοκυριά στην Ουαλία και τη Δυτική Αγγλία έµαθαν να ζουν µε απανωτές διακοπές νερού, ενώ οι κάτοικοι του Γιορκσάιρ και της Ιστ Ανγκλια κατέβαιναν στα δηµοτικά σηµεία υδροδότησης (σαν να λέµε, σε συσσίτιο, αλλά για νερό). Κάθε αντλία αντιστοιχούσε σε είκοσι σπίτια.

Οι ευσυνείδητοι Βρετανοί συµµορφώθηκαν από την αρχή µε τις οδηγίες που ανακοίνωσε ο υπουργός Ανοµβρίας (!) Ντένις Χάουελ, ο οποίος απέκτησε εκτάκτως το συγκεκριµένο χαρτοφυλάκιο όταν η παρατεταµένη ηλιοφάνεια αποδείχθηκε ανελέητη. Τα τούβλα στο καζανάκι ήταν η πιο διαδεδοµένη οδηγία για την εξοικονόµηση νερού, ενώ το νερό που περίσσευε από ένα γρήγορο ντους ήταν ό,τι πρέπει για το µέρος όπου ακόµη και ο βασιλιάς πηγαίνει µόνος του. Εν καιρώ ξηρασίας, επιστρατεύτηκε ακόµη και η λογική «to know us better». Το σλόγκαν «εξοικονοµήστε νερό, µπείτε στο µπάνιο δυο δυο» ήρθε για να µείνει, τουλάχιστον για τρεις µήνες έγινε αυτοκόλλητο, στάµπα σε T- shirt και κονκάρδα. Με το νερό που περίσσευε, εξάλλου, από το πλύσιµο των πιάτων µπορούσε κανείς να καθαρίσει και τα παράθυρα του σπιτιού, αν πιστέψουµε δηµοσιεύµατα της περιόδου.

Πατριώτης θα πει, άπλυτο Ι.Χ.

Τον χειρότερο εφιάλτη έµελλε να τον δουν οι νοικοκυραίοι που µέχρι τότε είχαν αναγάγει το σαββατιάτικο πλύσιµο του αυτοκινήτου σε ιεροτελεστία. Το βρώµικο Ι.Χ. ήταν ένα από τα κριτήρια για να νικήσει κάποιος στον διαγωνισµό «Ο σωστός πολίτης», που διοργάνωσαν οι εφηµερίδες «Sun» και «Daily Telegraph». Αυτό δεν σήµαινε αυτοµάτως ότι τα εν οίκω µέτρα είχαν την ίδια πέραση εν δήµω. Σε πολλές περιπτώσεις, οι τοπικοί άρχοντες ξαµόλησαν φορτηγάκια που περιπολούσαν στους δρόµους για να ελέγξουν την απαγόρευση του ποτίσµατος µε λάστιχο στις αυλές, ένα από έκτακτα µέτρα της περιόδου. Οπου δεν έπιπτε λόγος, έπιπτε –τηρουµένων των αναλογιών –ράβδος. Το Σεπτέµβριο του 1976 η «Daily Telegraph» περιέγραψε αναλυτικά τις ενορχηστρωµένες παρενοχλήσεις µιας παρέας από νοικοκυρές του Σάρεϊ, οι οποίες δεν άφησαν σε χλωρό κλαρί τους παίκτες του γειτονικού γηπέδου γκολφ µέχρι να κλείσει και η τελευταία µάνικα. Σε άλλα σηµεία της επικράτειας δεν έλειψαν οι παράπλευρες απώλειες: οι περικοπές νερού στη βιοµηχανία των Μίντλαντς ανάγκασαν ορισµένες επιχειρήσεις να ψαλιδίσουν την εργασιακή εβδοµάδα, παραχωρώντας υποχρεωτική άδεια στους εργαζοµένους τους.

Ο Χένρι Κέλι του BBC έβαλε… λεζάντα στο κλίµα των ηµερών όταν σε ραδιοφωνικό ρεπορτάζ του περιέγραψε την εικόνα του γεράκου που έψησε αυγά στο πεζοδρόµιο κοντά στο Oxford Circus. Οι κυλιόµενες σκάλες στο Μετρό του Πικαντίλι έσωσαν εκατοντάδες Λονδρέζους από βέβαιη κατάρρευση, οι οποίοι εκµεταλλεύτηκαν στο έπακρο τα ρεύµατα αέρα που δηµιουργούσε η κίνηση των συρµών στον υπόγειο σιδηρόδροµο. Μ’ αυτά και µ’ εκείνα, δεν έµεινε ανεπηρέαστη ούτε η οικονοµία των µικροµεσαίων. Οι πωλητές ποδηλάτων και σκούτερ, ειδικά κάτω των 125 κ.εκ., έκαναν χρυσές δουλειές. Μέχρι την άνοιξη έδιναν τέσσερα ποδήλατα την εβδοµάδα, αλλά από τον Ιούνιο και µετά αύξησαν την πελατεία τους κατά ακόµη έναν ποδηλάτη. Ή ποδηλάτισσα, η οποία αντί για τα στάνταρ δερµάτινα µποτάκια εµφανιζόταν εποχούµενη µε καυτό σορτσάκι κι όποιος αντέξει.

Καθώς η ξηρασία συνεχιζόταν για εβδοµάδες, καταστροφικές πυρκαγιές ξέσπασαν στη Νότια Αγγλία. Στο Νότιο Σταφορντσάιρ η Πυροσβεστική δεχόταν 250 κλήσεις την ηµέρα. Οι ποταµοί που περνούν από το Σέφιλντ (Ντον, Σιφ, Σάιρ Μπρουκ και Μέερς Μπρουκ) ξεράθηκαν µέσα σε λίγες µέρες, για να ακολουθήσουν οι λίµνες Φρέτσβιλ και Κάρτερχολ.

Ο χορός της βροχής! Μόνο στο Ντόρσετ κάηκαν 50.000 δένδρα, ενώ ο λογαριασµός από τις απώλειες σιτηρών ανήλθε σε 500 εκατ. λίρες. Ο αριθµός αυτός πέρασε µε άνεση στους πρωτοσέλιδους τίτλους των εφηµερίδων, οι οποίες βρήκαν χώρο και για ένα ιδιότυπο παζάρι φηµών. Η πρώτη αφορούσε τη συνεργασία του υπουργείου Περιβάλλοντος µε επιστήµονες που φιλοδοξούσαν να βοµβαρδίσουν τα σύννεφα µε σωµατίδια πάγου και η δεύτερη επικαλούνταν επαφές για Αβορίγινες της Αυστραλίας, οι οποίοι θα χόρευαν τον χορό της βροχής (όταν κατακάθησε πάντως ο κουρνιαχτός, οι δύο ιστορίες αποδείχθηκαν αληθινές!). Το καλάθι της νοικοκυράς ήταν το πρώτο που χτύπησε η χασούρα, καθώς οι τιµές σε είδη πρώτης ανάγκης ανέβηκαν κατά 12%.

Ολα αυτά σε µια χρονιά που είχε στιγµατιστεί από τον υψηλό πληθωρισµό (17%), τις απεργίες και τη ζήτηση ενός δανείου δισ. λιρών από το εξωτερικό (οποιαδήποτε οµοιότητα µε την ελληνική πραγµατικότητα είναι συµπτωµατική και πάλι καλά που δεν µας έχει προκύψει κανένας καύσωνας). Ο µέσος εβδοµαδιαίος µισθός ήταν 72 στερλίνες, µόλις ο µισός πληθυσµός είχε τηλεφωνική σύνδεση, κανείς δεν είχε ηλεκτρονικό υπολογιστή και µόνο τα µισά ιδιόκτητα νοικοκυριά είχαν δικό τους αυτοκίνητο. Παρ’ όλα αυτά, το 1976 θα περάσει σε διαφορετικές έρευνες ως η χρονιά µε το καλύτερο βιοτικό επίπεδο, δεδοµένου του χαµηλού ρυθµού εγκληµατικότητας και των χαµηλών επιπέδων ατµοσφαιρικής ρύπανσης.

Βέβαιο είναι ότι όλα συνέβαιναν σε µια χρονιά πολιτικής µετάβασης. Οι Εργατικοί βρίσκονταν στην εξουσία, αλλά ο ηγέτης τους Χάρολντ Γουίλσον είχε παραδώσει την Ντάουνινγκ Στριτ 10 στον Τζιµ Κάλαχαν. Το κόµµα είχε κερδίσει τέσσερις από τις πέντε προηγούµενες εκλογικές αναµετρήσεις, αλλά τα οικονοµικά προβλήµατα έρχονταν από το… µέλλον. Η κατάσταση γινόταν ακόµη πιο δύσκολη, εφόσον και οι Συντηρητικοί είχαν εκλέξει στην ηγεσία τους την προηγούµενη χρονιά µια νέα αρχηγό που άκουγε στο όνοµα Μάργκαρετ Θάτσερ.

Ηταν η εποχή κατά την οποία το κίνηµα των πανκ προκαλούσε ανατριχίλες στη συντηρητική κοινωνία. Πολλοί νέοι βρήκαν διέξοδο από το οικογενειακό σπίτι, όπου η τηλεόραση έδειχνε τρία κανάλια, µε πιο συχνές τις εκποµπές γνώσεων. Στην καρδιά του καλοκαιριού ξέσπασαν επεισόδια στο Νότινγκ Χιλ, µε αποτέλεσµα 100 αστυνοµικοί να µεταφερθούν σε νοσοκοµεία ύστερα από συγκρούσεις µε διαδηλωτές. Στην κορυφή των τσαρτ είχαν ανεβεί ο Ντέµης Ρούσος µε το «Forever and ever» και οι Wurzels. Ακούγονταν επίσης ο ύµνος «Dancing queen» των Abba, το «Don’t’ go breaking my heart» των Ελτον Τζον και Κίκι Ντι, το «You’ re my best friend» των Queen, κοµµάτια των Σάιµον και Γκαρφάνκελ και των Σουπρίµς. Από το καλοκαίρι του 1976 προέρχεται και το µεγάλο σουξέ του Μπράιαν Φέρι «Let’s stick together». Ενας Μπράιαν Φέρι που είχε ξεκόψει από τον Μπράιαν Ινο και τους άλλους Roxy Music για να µεταµορφωθεί σε fashion icon για τη βρετανική νεολαία. Οι Sex Pistols, από την άλλη, κυκλοφόρησαν το πρώτο µεγάλο τους χιτ στο Ηνωµένο Βασίλειο, που δεν ήταν άλλο από το «Anarchy in the UK». Στον κινηµατογράφο, η ταινία που έκανε θραύση ήταν η «Προφητεία» µε τον Γκρέγκορι Πεκ και τη Λι Ρέµικ. Η Φορντ λάνσαρε την Κορτίνα Mk IV, που έγινε κατευθείαν µπεστ σέλερ. Το µόνο αξιόλογο credit στον αθλητικό τοµέα ήταν η κατάκτηση του πρωταθλήµατος της Φόρµουλα 1 από τον Τζέιµς Χαντ.

ΣΟΥΞΕ

Τι άκουγαντο καλοκαίριτου 1976

– The Bee Gees – You Should Be Dancing

– The Bellamy Brothers –Let Your Love Flow

– Bryan Ferry – Let’s Stick Together

– Bryan Ferry – Extended Play

– 5000 Volts – Dr Kiss Kiss

– The Isley Brothers –Harvest For The World

– Jimmy James & The Vagabonds – Now Is The Time

– Dolly Parton – Jolene

– Cliff Richard – Devil Woman

– Rod Stewart – Tonight’s The Night (Gonna Be Alright)

ΑΥΡΙΟ:

Οσλο – Ουτόγια, 2011