Αναζήτηση
Τον Ιούλιο του 1913, μετά την περιήγησή τους στην απελευθερωμένη Hπειρο, οι δύο Ελβετοί καταλήγουν στη Θεσσαλονίκη για να φωτογραφίσουν τις πολεμικές επιχειρήσεις, προσκεκλημένοι της ελληνικής κυβέρνησης. Για να αξιοποιήσουν τις 8 ημέρες που μεσολαβούν μεταξύ των δύο υποχρεωτικών εμβολιασμών τους για χολέρα, αποφασίζουν να εξερευνήσουν τον Ολυμπο, να εκπληρώσουν έτσι το παλιό αυτό όνειρό τους. Με καΐκι φτάνουν στο Λιτόχωρο Πιερίας, στις 28 Ιουλίου. Εκεί παίρνουν για οδηγό τους τον ντόπιο κυνηγό αγριοκάτσικων Χρήστο Κάκαλο και ξεκινούν την επομένη για τη Μονή Αγίου Διονυσίου, όπου φτάνουν το μεσημέρι. Αργότερα ανηφορίζουν, παίρνουν το παλιό μονοπάτι βόρεια του μοναστηριού και κατασκηνώνουν στην Πετρόστρουγκα. Είναι πλέον 30 Ιουλίου όταν σκαρφαλώνουν κι άλλο ώς τη Σκούρτα, φτάνουν στην άκρη του οροπεδίου που βαφτίζουν «Λιβάδι των θεών». Ανεβαίνουν κατόπιν στον Προφήτη Ηλία κι εξερευνούν τη βάση του Στεφανιού, βαφτίζουν την κορυφή αυτή «Θρόνο του Διός». Κατεβαίνουν από το οροπέδιο και σε δυο ώρες φτάνουν στην άκρη του δάσους, όπου βρίσκουν μια καλύβα ξυλοκόπων, στο μικρό ξέφωτο βορειοανατολικά του καταφυγίου «Σπήλιος Αγαπητός», που σήμερα έχει διαμορφωθεί κατάλληλα για προσγείωση ελικοπτέρου. Εκεί στην καλύβα είναι που συνειδητοποιούν ποιος είναι ο δρόμος για την κορυφή. Αλλά σε πρώτη φάση δεν το διανοούνται να το τολμήσουν.
Αντιθέτως, στις 31 Ιουλίου η τριάδα των ορειβατών παίρνει τον δρόμο της επιστροφής. Κοντά στο μοναστήρι, ωστόσο, το παίρνουν απόφαση, να δοκιμάσουν να ανεβούν στο ψηλότερο σκαλί του Ολύμπου. Γυρνούν στα Πριόνια, αλλά το βράδυ πέφτουν σε φοβερή θύελλα. Ταλαιπωρημένοι αρκετά, την άλλη μέρα ανηφορίζουν το Μαυρόλογγο, φτάνουν το απόγευμα στην Καλύβα όπου διανυκτερεύουν. Πριν να ξημερώσει ξεκινούν, με χαλάζι και δυνατό αέρα.
Στα χνάρια των Κάκαλου, Boissonnas και Baud Bovy στην κατοικία των αρχαίων θεών βάδισαν έκτοτε περισσότεροι από 150.000 ορειβάτες από 115 χώρες κι από κάθε γωνιά της γης. Ηδη από το 1780, ξένες ορειβατικές κι επιστημονικές αποστολές είχαν επιχειρήσει να σκαρφαλώσουν στην κορυφή του Ολύμπου. Μέτρησαν, ωστόσο, συνολικά 25 ανεπιτυχείς προσπάθειες. «Για τη σωστή αξιολόγηση της πρώτης επιτυχημένης ανάβασης πρέπει να ληφθούν υπόψη η μεγάλη περίοδος της τουρκικής κατοχής, η χάραξη των ελληνοτουρκικών συνόρων (1881-1912) στον Ολυμπο, οι σχετικές άδειες που χρειάζονταν για την επίσκεψη ξένων, η έλλειψη κατάλληλων χαρτών και πληροφόρησης, η δυσχέρεια εξεύρεσης στρατιωτικής συνοδείας και αγωγιατών – οδηγών, τα συχνά πολεμικά επεισόδια που γινόντουσαν και τέλος η παρουσία πολλών ληστών (Γιαγκούλα, Τζατζά κ.ά.) μέχρι το 1926», γράφει στο βιβλίο του με τίτλο «Ολυμπος» ο Νίκος Νέζης, επί 11 χρόνια στο παρελθόν γ.γ. της ΕΟΟΑ.
Οι κατακτητές
– Υλοτόμος και κυνηγός, άριστος γνώστης του Ολύμπου, ήταν ο Χρήστος Κάκαλος (1882-1976), από το Λιτόχωρο Πιερίας. Μετά τις ιστορικές πρώτες αναβάσεις του το 1913 στην κορυφή Μύτικας, αλλά και το 1921 στην κορυφή Στεφάνι, καθιερώθηκε ως επίσημος οδηγός στο μυθικό βουνό και οδήγησε εκατοντάδες ορειβάτες στις πλαγιές του. Ανέβηκε για τελευταία φορά στον Μύτικα το 1972, σε ηλικία 90 ετών.
– Διάσημος και πολυβραβευμένος φωτογράφος αλλά και εκδότης, ο Frederic Boissonnas (1858-1946), από την Ελβετία, είχε αναλάβει από την ελληνική κυβέρνηση τη φωτογράφιση της ελληνικής γης. Τα λευκώματά του για την Ελλάδα (το 1913) και τον Ολυμπο (το 1919) που εκδόθηκαν στα γαλλικά, στα αγγλικά και τα γερμανικά, κυκλοφόρησαν παγκοσμίως. Εκτός από το 1913, ανέβηκε στο ψηλότερο ελληνικό βουνό άλλες δυο φορές, το 1919 και το 1927.
Εκδηλώσεις
Και η Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας – Αναρρίχησης τιμά φέτος την ιστορική αυτή ορειβατική στιγμή. Διοργάνωσε πλήθος εκδηλώσεων, σε συνεργασία με την Περιφερειακή Ενότητα Πιερίας, τον Δήμο Δίου – Ολύμπου, τον Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου, την Ιερά Μονή Αγίου Διονυσίου, τον ΕΟΣ Λιτοχώρου και την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μεταξύ αυτών, τη συνάντηση της Ενωσης Βαλκανικών Ορειβατικών Ομοσπονδιών και την 73η Πανελλήνια Ορειβατική Συγκέντρωση στην κορυφή Προφήτης Ηλίας του Ολύμπου
