Αναζήτηση
Στο τέλος βιάζονταν όλοι να φύγουν. Η Παρίζερ Πλατς εκκενώθηκε μέσα σε λίγα λεπτά από τους τέσσερις χιλιάδες προσκεκλημένους που αναζητούσαν επειγόντως προστασία από τον αδυσώπητο ήλιο. Οι πρώτοι που είχαν πάρει θέση στις εξέδρες είχαν μπροστά τους πέντε ώρες αναμονής μέχρι τη μεγάλη στιγμή: την εμφάνιση του Μπαράκ Ομπάμα στην Πύλη του Βρανδεμβούργου. Με καθυστέρηση ενός τετάρτου ο Ομπάμα, συνοδευόμενος από την Καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ και τον κυβερνήτη δήμαρχο του Βερολίνου Κλάους Βόβεραϊτ, πήρε θέση στην εξέδρα με το αλεξίσφαιρο τζάμι.
«Παραγγείλαμε τον καλύτερο δυνατό καιρό», είπε η Μέρκελ καλωσορίζοντας τον αμερικανό Πρόεδρο με ιδιαίτερα θερμά λόγια. «Το Βερολίνο είναι η πόλη όπου χτυπάει η καρδιά της αμερικανογερμανικής φιλίας», είπε ο Κλάους Βόβεραϊτ. Και ο Ομπάμα αισθάνθηκε τόσο άνετα μεταξύ φίλων, που –βοηθούντος και του καιρού –στα πρώτα λεπτά της ομιλίας του παρέκαμψε το πρωτόκολλο και έβγαλε το σακάκι καλώντας όσους το επιθυμούν να ακολουθήσουν το παράδειγμά του. Πολλοί από τους επισήμους ήταν ήδη με το πουκάμισο, η Μέρκελ πάντως έμεινε με το σακάκι της στους 34 βαθμούς.
Για την Ανατολικογερμανίδα Μέρκελ, η Πύλη του Βρανδεμβούργου είναι «και προσωπικά το κατεξοχήν σύμβολο της ελευθερίας», όπως είπε στην προσφώνησή της. «Είμαι υπερήφανος που βρίσκομαι στην ανατολική πλευρά» της Πύλης, είπε ο Ομπάμα στην αρχή της ομιλίας του. Ο Ρόναλντ Ρίγκαν ήταν από την άλλη, τη δυτική πλευρά, όταν το 1987 απευθυνόταν στον τότε σοβιετικό ηγέτη με τη φράση: «Κύριε Γκορμπατσόφ, ανοίξτε αυτή την Πύλη». Τώρα ο Ομπάμα διαπίστωνε ότι «κανένα τείχος δεν μπορεί να ανακόψει την επιθυμία για ειρήνη και ελευθερία», θυμίζοντας συχνά τη θρυλική ομιλία τού Κένεντι στο Δυτικό Βερολίνο το 1963.
«Ειρήνη με δικαιοσύνη» ήταν το σύνθημα του Μπαράκ Ομπάμα από το Βερολίνο. Και αυτά προϋποθέτουν ασφάλεια. Αλλά «όσο υπάρχουν ατομικά όπλα δεν θα είμαστε ασφαλείς», επισήμανε ο αμερικανός Πρόεδρος, κάνοντας από την Πύλη του Βρανδεμβούργου ακόμα ένα βήμα προς τον πυρηνικό αφοπλισμό. Ανήγγειλε την πρόθεσή του για μείωση των στρατηγικών πυρηνικών όπλων κατά 1/3 διαβεβαιώνοντας ότι δεν θα τεθεί σε κίνδυνο η ασφάλεια των ΗΠΑ και των συμμάχων τους. Ταυτόχρονα ΗΠΑ και ΝΑΤΟ θα επιδιώξουν συμφωνία με τη Ρωσία για τη μείωση και των τακτικών πυρηνικών όπλων. Ο Ομπάμα μίλησε επίσης για την ανάγκη να διαμορφωθεί ένα διεθνές πλαίσιο για την ειρηνική χρήση της πυρηνικής ενέργειας και προανήγγειλε τη σύγκληση διεθνούς διάσκεψης κορυφής το 2016 για την πυρηνική ασφάλεια.
Η επίσκεψη του αμερικανού Προέδρου στο Βερολίνο έδωσε νέα ώθηση στις προσπάθειες για τη δημιουργία ζώνης ελεύθερων συναλλαγών μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ. Αλλά ο Ομπάμα στην ομιλία του υποσχέθηκε και στήριξη των χωρών που δοκιμάζονται από την κρίση, κυρίως στο καυτό πρόβλημα της ανεργίας των νέων. «Τώρα που βγαίνουμε από την ύφεση δεν πρέπει να παραβλέψουμε το όνειδος της ανισότητας και τον πόνο που σημαίνει για τους νέους η ανεργία», είπε. Η ομιλία του Ομπάμα ήταν ένα μήνυμα κοινωνικής δικαιοσύνης και ανοχής ανεξαρτήτως φύλου, θρησκείας, σεξουαλικότητας. «Οταν σεβόμαστε την πίστη άλλων, είμαστε ασφαλέστεροι, αν δεχόμαστε τους μετανάστες και ονειρευόμαστε με το ταλέντο τους, ανανεωνόμαστε, όταν υποστηρίζουμε την ισότητα για τους ομοφυλόφιλους και ομοφυλόφιλες, υπερασπιζόμαστε την ελευθερία μας», είπε.
ΤΟ ΓΚΟΥΑΝΤΑΝΑΜΟ. Ο αμερικανός Πρόεδρος υποσχέθηκε ότι θα πολλαπλασιάσει τις προσπάθειες για να κλείσει το Γκουαντάναμο, αλλά ομολόγησε ότι «είναι τελικά πιο δύσκολο απ’ ό,τι ήλπιζα». Απαντώντας στις επικρίσεις (και) των Γερμανών για το πρόγραμμα παρακολουθήσεων από τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, ο Ομπάμα διαβεβαίωσε ότι διασφαλίζεται η «ισορροπία» ανάμεσα στις ανάγκες ασφάλειας και στην αρχή προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών.
Δεν έλειψαν κάποιες σποραδικές διαδηλώσεις, αλλά αυτές έγιναν σε απόσταση ασφαλείας από τον Ομπάμα στην Παρίζερ Πλατς, που ήταν αυστηρά αποκλεισμένη σε ακτίνα 300 μέτρων. Η συμμετοχή στις διαδηλώσεις ήταν εξαιρετικά μικρή. Περί τα 100 μέλη του κόμματος των Πειρατών διαμαρτυρήθηκαν για το πρόγραμμα παρακολουθήσεων των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών και περίπου 40 μέλη της Διεθνούς Αμνηστίας διαδήλωσαν απαιτώντας να κλείσει το Γκουαντάναμο.
Οι «σεξτρεμίστριες» της Femen βρήκαν την ευκαιρία να διαμαρτυρηθούν γυμνόστηθες για τα δικαιώματα των γυναικών, αλλά η διαμαρτυρία κράτησε ελάχιστα λεπτά, αρκετά πάντως για να τις καταγράψουν οι κάμερες.
Ο Ομπάμα προσπάθησε να κρατηθεί μακριά από τον προεκλογικό αγώνα στη Γερμανία. Η σχέση του με τη γερμανίδα Καγκελάριο είναι καλή, και οι δύο είναι ρεαλιστές πολιτικοί, συμφωνούν στα θέματα των βορειοατλαντικών σχέσεων –μόνο στη διαχείριση της οικονομικής κρίσης διαφέρουν οι απόψεις τους. Ο Ομπάμα την αντιμετώπισε κόβοντας χρήμα, αυτό δεν θέλει ούτε να το ακούει η Μέρκελ. Στο θέμα αυτό ο Ομπάμα προσεγγίζει περισσότερο τους σοσιαλδημοκράτες. Είχε συνάντηση και με τον υποψήφιο καγκελάριο Πέερ Στάινμπρουκ, που λόγω αντιπολίτευσης μπήκε σε δεύτερη μοίρα.
ΤΟ ΔΩΡΟ ΤΗΣ ΜΕΡΚΕΛ. Φεύγοντας από το Βερολίνο ο Ομπάμα πήρε και ένα δώρο από τη Μέρκελ: έναν παλιό δίσκο με την ομιλία του Τζον Φ. Κένεντι πριν από 50 χρόνια από το μπαλκόνι του Δημαρχείου του Σένεμπεργκ στο Δυτικό Βερολίνο με τη φράση που έμεινε στην Ιστορία: «Ιχ μπιν άιν Μπερλίνερ».
