Ποιος ήταν ο Πικάσο πριν γίνει «Ο Πικάσο»; Ενας 19χρονος νέος με έντονο βλέμμα, υπερβολική αυτοπεποίθηση και διάθεση να κατακτήσει τον κόσμο; Ή μήπως ένας ζωγράφος τα μάτια του οποίου ήταν κρυμμένα πίσω από μια σκιά, ένδειξη του φόβου για το άγνωστο μέλλον;

Ηταν και τα δύο, όπως αποδεικνύεται στην έκθεση – μπιζουδάκι που φιλοξενείται στην Courtauld Gallery στο Λονδίνο. Ένα «μπουκέτο» λίγων έργων που ο Πάμπλο Πικάσο παρουσίασε στην πρώτη του έκθεση στο Παρίσι είναι εκείνα που αποτελούν τη μαγιά τούτης της γοητευτικής έκθεσης.

Χορεύτριες που μοιάζουν να έχουν ξεπηδήσει από τους πίνακες του Τουλούζ Λοτρέκ, γυμνά γυναικεία κορμιά που κάνουν μπάνιο λες κι έχουν ξεφύγει από έναν καμβά του Ντεγκά, γυναίκες αποκαμωμένες από το ποτό που θυμίζουν τα έργα του Βαν Γκόγκ, η σκηνή μιας κηδείας που «μυρίζει» Δομήνικο Θεοτοκόπουλο…

Με άλλα λόγια, ο κόσμος ενός νεαρού ζωγράφου που δεν κρύβει τον θαυμασμό και τις επιρροές του. Αλλά και που έχει τη δύναμη – παρά το γεγονός ότι επηρεάζεται από όσους θαυμάζει – να πάει όλη αυτή τη ζωγραφική παραπέρα μέσα από τα έντονα χρώματα, τις δυνατές γραμμές, τις γεμάτες τόλμη πινελιές.

Στη μια του αυτοπροσωπογραφία μπορεί κάποιος να δει τον σχεδόν υπερφίαλο νέο, που αισθάνεται ότι μπορεί να κατακτήσει τον κόσμο, δεδομένου ότι η πρώτη του έκθεση στο Παρίσι στέφεται από επιτυχία κι εκείνος παράγει τουλάχιστον τρία έργα την ημέρα.

Στη δεύτερη, που φιλοτεχνεί λίγους μήνες αργότερα βλέπουμε έναν άνθρωπο που φαίνεται να κοιτάζει βαθιά μέσα του, να έχει αφήσει πίσω του την αλαζονεία της ηλικίας και να τον απασχολεί το μέλλον. Όλα τούτα ίσως επειδή αυτοκτόνησε ένας στενός του φίλος και είδε τη ζωή αλλιώς.

Στην έκθεση αυτή εκτός ότι ίσως είναι η τελευταία φορά που μπορεί κάποιος να δει το «Κορίτσι με το Περιστέρι», το οποίο πωλήθηκε στη βασιλική οικογένεια του Κατάρ και παραμένει άγνωστο αν και πότε θα ξαναεκτεθεί, είδαμε τα πρώτα σπέρματα της Μπλε Περιόδου του Πικάσο να εμφανίζονται στους πίνακές του.

Και έχοντας δει αυτή την κομψή, αλλά κομβική για την εξέλιξη του ως τον σπουδαιότερο εικαστικό του 20ού αιώνα, έκθεση μπορεί κάποιος να καταλάβει τη ρήση της μητέρας του: «Αν κατατασσόταν στον στρατό θα γινόταν στρατηγός, αν είχε χειροτονηθεί θα γινόταν Πάπας, αλλά ασχολήθηκε με την ζωγραφική κι έγινε ο Πικάσο».

* «Becoming Picasso» στην Courtauld Gallery στο Λονδίνο έως τις 27 Μαϊου.

http://www.courtauld.ac.uk/gallery/exhibitions/2013/becoming-picasso/