Μια άλλη, εντελώς διαφορετική εκδοχή από αυτήν που υποστήριζε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η προπαγάνδα του Κρεμλίνου αποκαλύπτουν ρωσικά αρχεία για τον γιο τού Ιωσήφ Στάλιν. Σύμφωνα με το αρχειακό υλικό που έφερε στο φως το γερμανικό περιοδικό «Ντερ Σπίγκελ», ο Γιάκοβ Τζουγκασβίλι δεν συνελήφθη κατά την εισβολή των Ναζί στη Σοβιετική Ενωση το 1941, αλλά παραδόθηκε στους Γερμανούς, ενώ στις ανακρίσεις παρουσιαζόταν ως αντισημίτης και σφοδρός επικριτής του Κόκκινου Στρατού.
Οι αποδείξεις τις οποίες επικαλείται το «Σπίγκελ» περιλαμβάνονται σε ένα γράμμα τού Αλεξέι Ρουμγιάνζεβ, πολιτικού κομισάριου του Γιάκοβ, προς τον πολιτικό υπεύθυνο του Κόκκινου Στρατού. Αν και ο Ρουμγιάνζεβ τονίζει αρχικά την «ατρόμητη και άψογη» συμπεριφορά του Γιάκοβ, συνεχίζει την επιστολή του περιγράφοντας πώς δραπέτευσε μαζί με έναν στρατιώτη: «Εθαψαν τα έγγραφά τους και φόρεσαν πολιτικά ρούχα… Οταν έφθασαν στη λίμνη, ο σύντροφος Τζουγκασβίλι είπε στον στρατιώτη να συνεχίσει, αλλά πως εκείνος ήθελε να μείνει και να ξεκουραστεί» –απόδειξη, σχολιάζει το γερμανικό περιοδικό, πως ο γιος του Στάλιν, τον οποίο ο πατέρας του περιφρονούσε, παραδόθηκε. Στο ίδιο ρεπορτάζ το «Σπίγκελ» παραθέτει επίσης αποσπάσματα από τις ανακρίσεις του Γιάκοβ, κατά τις οποίες χαρακτηρίζει «ανόητους» τόσο τους επικεφαλής του Κόκκινου Στρατού όσο και τις πράξεις τους.

Στην «Αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι», ο Μίλαν Κούντερα περιγράφει τις συνθήκες κάτω από τις οποίες ο Γιάκοβ αποφάσισε να βάλει τέλος στη ζωή του. Φυλακισμένος στο ίδιο στρατόπεδο με άγγλους αξιωματικούς, ο γιος του Στάλιν αρνιόταν να καθαρίσει τα αποχωρητήρια. Στο τέλος ζήτησε ακρόαση απ’ τον διοικητή του στρατοπέδου, ο οποίος όμως αρνήθηκε να «συζητήσει για σκατά». Ο Γιάκοβ δεν μπόρεσε να υποφέρει την ταπείνωση. «Εκτοξεύοντας φρικτές ρωσικές βλαστήμιες προς τον ουρανό, όρμησε προς τα ηλεκτροφόρα καλώδια με τα οποία ήταν περιφραγμένο το στρατόπεδο. Επεσε πάνω στα σύρματα. Το κορμί του, που ποτέ πια δεν θα βρώμιζε τους βρετανικούς αποπάτους, έμεινε κρεμασμένο εκεί…».