Ξεφυλλίζοντας ένα από τα πρόσφατα τεύχη του περιοδικού «Lettre International» ο αναγνώστης πέφτει πάνω στον Κώστα Αξελό. «Η μοίρα της σύγχρονης Ελλάδας» είναι ο τίτλος του κειμένου, που πρωτοδημοσιεύθηκε στο γαλλικό περιοδικό «Esprit» τον Ιούλιο του 1954. Αλλά «είναι τόσο επίκαιρο σήμερα», λέει ο Ουλφ Ντίτερ Κλεμ, που το μετέφρασε από τα γαλλικά για να γνωρίσουν και οι Γερμανοί το μεγάλο έλληνα φιλόσοφο. «Διαβάζοντάς το αναρωτιέσαι, τι κάναμε τα τελευταία 50 χρόνια;» λέει.

Είναι η τελευταία μεταφραστική του δουλειά. Με τις μεταφράσεις είχε ξεκινήσει από τη δεκαετία του 1980, όταν υπηρέτησε ως μορφωτικός ακόλουθος στη γερμανική πρεσβεία στην Αθήνα. Η πρώτη του μετάφραση ήταν «Ο ζητιάνος» του Καρκαβίτσα, αλλά μετέφρασε και σύγχρονα έργα όπως «Το γονίδιο της αμφιβολίας» του Παναγιωτόπουλου και «Πεθαίνω σαν χώρα» του Δημήτρη Δημητριάδη. Το 2008 κυκλοφόρησε το βιβλίο του «Συναντώντας την Ελλάδα. Ιστορία, φύση, πολιτισμός και άνθρωποι», γραμμένο σε συνεργασία με τον Κλάους Γκάλας.

«Το εξαφανισμένο ειδώλιο» είναι το πρώτο του μυθιστόρημα και κυκλοφόρησε το 2010. Είναι «προϊόν των διακοπών» στην Ελλάδα με τα παιδιά του, τότε 16, 15 και 13 χρόνων. Η Αμορφος είναι το ειδυλλιακό νησί των Κυκλάδων –φανταστικό, όπως δηλώνει, το όνομα (α-μορφή) –όπου η οικογένεια Ζουντερμάγιερ κάνει τις διακοπές της. Διακόπτονται απότομα, όταν ένα αρχαίο ειδώλιο κλέβεται από το τοπικό μουσείο και τα παιδιά «ψαρεύουν» στο λιμάνι ένα πτώμα. Ο δεκαπεντάχρονος Γιούργκεν, η μικρότερη αδελφή του και δύο φίλοι αποφασίζουν να λύσουν το μυστήριο της κλοπής και μπλέκονται σε μία υπόθεση αρχαιοκαπηλίας.

Η αστυνομική περιπέτεια περιπλέκεται με τη ζωή της οικογένειας, όταν τη συζυγική σχέση διαταράσσει ο Ανδρέας Σεφέρης, δικηγόρος από τη Θεσσαλονίκη, παλιός συμφοιτητής του πατέρα, ο «Τσε», όπως τον φώναζαν. «Τα έχω ζήσει όλα αυτά στα φοιτητικά μου χρόνια», λέει ο Κλεμ, απόφοιτος Νομικής από το Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης. «Είχαμε έναν Ελληνα, ίδιος ο Τσε Γκεβάρα». Την γκάμα των προσώπων συμπληρώνει ο Αρης Καμένος, αδελφός του εστιάτορα Σπύρου, που γνωρίζει η οικογένεια από το Ντύσελντορφ. Ο Αρης έχει πίσω του την κλασική «καριέρα» στελέχους του Κομμουνιστικου Κόμματος, με εξορία στη Μακρόνησο και φυγή στη Λειψία της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας.

Το μυθιστόρημα δεν έχει άμεσα σχέση με την κρίση, παρά μόνο στον βαθμό που θεματοποιεί και τη γερμανική Κατοχή. «Στοιχηματίζω ότι ένας στους δύο γερμανούς τουρίστες που έρχονται σήμερα στην Ελλάδα δεν γνωρίζει για τη γερμανική Κατοχή», λέει ο Κλεμ. Το μαθαίνει τώρα που η κρίση έβγαλε στην επιφάνεια τα ανιστόρητα περί Τέταρτου Ράιχ και η αναζήτηση «αποδιοπομπαίου τράγου» καταλήγει εύκολα σε τίτλους εφημερίδων όπως «Οι Γερμανοί ξανάρχονται».

Οι «κουτοφραγκοι». Είναι πεπεισμένος ότι οι Ελληνες θα τα καταφέρουν. «Πέρασαν από πολύ δυσκολότερες συνθήκες, η ελληνική Ιστορία είναι μια σειρά από πολέμους και καταστροφές». Αλλά θα πρέπει να ξαναδούν τη «μεγάλη αντίφαση» στη σχέση με το κράτος, από το οποίο όλοι περιμένουν τα πάντα αλλά κανείς δεν εμπιστεύεται. «Περιμένω την ημέρα που ο τροχονόμος θα δώσει κλήση στον βουλευτή επειδή δεν έχει μαζί του την άδεια οδήγησης», λέει. Με την ένταξη στην ΕΟΚ και αργότερα στο ευρώ «ήρθαν όλα πολύ γρήγορα». Δεν έγινε ούτε χρηστή κατανομή ούτε έλεγχος. Αντίθετα, καλλιεργήθηκε η αντίληψη ότι «είναι οι κουτόφραγκοι που μας δίνουν τα λεφτά». Αλλά μέσα στην ευρωζώνη πρέπει να απαλλαγούν από τη συμπεριφορά του «ανάδελφου έθνους» λέει και περνάει στα ελληνικά: «Οταν τους ακούω να λένε «εμείς οι Ελληνες και οι Ευρωπαίοι» τους ρωτώ: Εσείς τι είστε; Δεν είστε Ευρωπαίοι;» Γιατί «η Ευρώπη είναι η κοινή μας πατρίδα».