Η αποθήκη της ελληνικής Τράπεζας Τροφίμων στο Κρυονέρι θυμίζει αυτή ενός μεγάλου σούπερ μάρκετ. Οι παραλαβές των προϊόντων γίνονται νωρίς το πρωί. Εθελοντές τα καταγράφουν και τα ταξινομούν κατά είδος. Πρόκειται για συσκευασμένα τρόφιμα με σύντομη ημερομηνία λήξης, που δωρίζονται από συνεργαζόμενες βιομηχανίες και μοιράζονται σε 200 ιδρύματα με περιορισμένους πόρους στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Υπολογίζεται πως κάθε μήνα η Τράπεζα αναδιανέμει 100 τόνους τροφίμων σε 25.000 απόρους.

ΙΣΤΟΡΙΑ. Η ελληνική Τράπεζα Τροφίμων – Ιδρυμα για την Καταπολέμηση της Πείνας συνεστήθη το 1995 με πρωτοβουλία του Γεράσιμου Βασιλόπουλου. Σήμερα, είναι ένα κοινωφελές μη κερδοσκοπικό ίδρυμα με σκοπό την καταπολέμηση της πείνας και τον περιορισμό της σπατάλης τροφίμων. Δεν αγοράζει τρόφιμα, ούτε τα διανέμει απευθείας σε μεμονωμένους δικαιούχους. «Η Τράπεζα υποστηρίζεται απευθείας από περίπου 100 βιομηχανίες τροφίμων, οι οποίες την προμηθεύουν καθημερινά με γαλακτοκομικά είδη, συσκευασμένα τρόφιμα και αναψυκτικά, τα οποία βρίσκονται κοντά στην ημερομηνία λήξης τους αλλά είναι βεβαιωμένης ποιότητας. Στη συνέχεια, διανέμονται σε συσσίτια ιδρυμάτων, ανάλογα με τις ανάγκες και τον πληθυσμό που εξυπηρετούν. Ουσιαστικά αποτελούν την πρώτη ύλη για τα γεύματά τους», εξηγεί ο κ. Αριστομένης Διονυσόπουλος, διευθυντής της ελληνικής Τράπεζας Τροφίμων.

«Το Ιδρυμα ήταν ένα όνειρο που ο σύζυγός μου ήθελε να πραγματοποιήσει, επιστρέφοντας με αυτόν τον τρόπο όσα του δόθηκαν ύστερα από σκληρή δουλειά», λέει στα «ΝΕΑ» η Νανά Βασιλοπούλου, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Τράπεζας και εθελόντρια. Η ιδέα για την πρωτοβουλία – ωστόσο – δεν είναι ελληνική. Η Τράπεζα ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Τραπεζών Τροφίμων (FEBA), η οποία διατηρεί παραρτήματα σε 21 χώρες.

Η πρώτη «τράπεζα τροφίμων» δημιουργήθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 1967 ο Τζον βαν Χένγκελ – ακτιβιστής από το Φοίνιξ της Αριζόνας – έπεισε ιδιοκτήτες σούπερ μάρκετ να του διαθέτουν απούλητα εμπορεύματα άριστης ποιότητας τα οποία θα πετούσαν στα σκουπίδια. Το 1984 ιδρύθηκε η πρώτη ευρωπαϊκή τράπεζα με έδρα το Παρίσι και η πρωτοβουλία επεκτάθηκε σύντομα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Τραπεζών, το 2010 οι ευρωπαϊκές τράπεζες συνέλεξαν 359.960 τόνους τροφίμων – αξίας 992 εκατομμυρίων ευρώ – τα οποία διένειμαν σε συνεργασία με 27.660 ιδρύματα και εθελοντικές οργανώσεις σε 4,9 εκατομμύρια ανθρώπους.

ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ. Σήμερα, στα ελληνικά παραρτήματα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη συμβάλλουν 30 ενεργοί εθελοντές, ενώ το σύνολο όσων συμμετέχουν αφιλοκερδώς φθάνει τους 120. Οι περισσότεροι – λέει η κ. Βασιλοπούλου – εργάζονται στην Τράπεζα Τροφίμων από την ίδρυσή της. «Το 1995 αρχίσαμε δειλά με λίγους εθελοντές και λίγες προσφορές. Σήμερα, το δίκτυο των ιδρυμάτων που υποστηρίζουμε έχει αυξηθεί. Το ίδιο όμως και οι εταιρείες που μας υποστηρίζουν. Οπως φαίνεται, οι Ελληνες έχουν ακόμα πολλά αποθέματα ανθρωπιάς», συμπληρώνει ο κ. Διονυσόπουλος. Τα ιδρύματα που υποστηρίζονται από την ελληνική Τράπεζα Τροφίμων ελέγχονται για τις υπηρεσίες που παρέχουν υπογράφοντας ένα σύμφωνο φιλανθρωπικής αρωγής, με το οποίο αποδέχονται τον έλεγχο από μέρους της Τράπεζας. Από τους πρώτους μήνες της κρίσης, τα αιτήματα για τρόφιμα έχουν αυξηθεί κατά 35% – 40% λέει ο κ. Διονυσόπουλος και τονίζει πως σε περιοχές όπως το Πέραμα, η Ελευσίνα, η Νίκαια και το Κερατσίνι η αύξηση φτάνει το 100%.

Δύο ή τρεις φορές τον χρόνο η Τράπεζα διοργανώνει δράσεις ευαισθητοποίησης των καταναλωτών. Εθελοντές ζητούν από πολίτες που ψωνίζουν σε μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ να δωρίσουν τυποποιημένα τρόφιμα, τοποθετώντας τα μέσα σε σακούλες με το λογότυπό της.