Αναζήτηση
Η μεγάλη πτώση των φετινών βάσεων εισαγωγής ακόμη και σε σχολές περιζήτητες και υψηλόβαθμες, καθώς και η είσοδος σε πολλές σχολές με πολύ χαμηλές – στην ουσία απορριπτικές – βαθμολογίες, αναδείχθηκαν με ιδιαίτερο τρόπο στα ΜΜΕ. Αμέσως ξεσηκώθηκαν οι κριτικές για τους «άσχετους» που θα εισάγονται στις σχολές έχοντας βαθμολογηθεί με βαθμό 2 και 3 και 4 στις κόλες τους.
Φυσικά και υπάρχει σοβαρό ζήτημα. Ωστόσο οι κραυγές έρχονται περισσότερο να συσκοτίσουν τα πράγματα καθώς παρουσιάζουν τα αποτελέσματα ως αιτίες και βέβαια ρίχνουν το ανάθεμα σε λάθος μεριά.
Νομίζουμε ότι τα πράγματα είναι σύνθετα και ας εξηγηθούμε.
Και φέτος βρέθηκαν δεκάδες χιλιάδες γραπτά που βαθμολογήθηκαν κάτω από τη βάση, μαζί με άλλες δεκάδες χιλιάδες που βαθμολογήθηκαν με άριστα (18-20).
Μιλάμε για ένα μεγάλο αγεφύρωτο χάσμα. Χάσμα στις βαθμολογίες, στους υποψηφίους και στις βάσεις, χάσμα στις προσδοκίες! Αλογα κούρσας και ουραγοί!
Παράδοξο και πρωτότυπο; Η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία χρόνια αυτή η κατάσταση παγιώνεται.
Τι συμβαίνει;
Σαν να αντανακλάται η ίδια η κοινωνία στην κίνηση των βάσεων. Μια κοινωνία όπου οι φτωχοί γίνονται φτωχότεροι και οι πλούσιοι πλουσιότεροι. Και στη μέση σμπαραλιασμένα τα μεσαία στρώματα.
Από την άλλη φαίνεται καθαρά ότι έχει συντελεστεί αθέατα αλλά σταθερά μια σημαντική αλλαγή στους υποψηφίους. Δίπλα στα «άλογα κούρσας» με τα 18άρια και τα 19άρια διαμορφώνονται οι ουραγοί, μια μεγάλη ομάδα (ίσως η μεγαλύτερη μετά τη Μεταπολίτευση) παιδιών, κυρίως από τα λαϊκά στρώματα (γόνοι αγροτών, εργατών, μικροϋπαλλήλων κ.λπ.), τα οποία έχουν γυρίσει την πλάτη στη σχολική εκπαίδευση σαν απάντηση στο γεγονός ότι η τελευταία δεν έχει πλέον να τους προσφέρει αυτό που απλόχερα, στο πεδίο των επαγγελματικών προοπτικών, πρόσφερε στο παρελθόν.
Μιλάμε για ανατροπή στις καταστάσεις, στα δεδομένα και στις πεποιθήσεις. Το κλειδί του Παραδείσου, το πανεπιστήμιο, που την προηγούμενη περίοδο προέβαλλε σαν το σκαλοπάτι που έπρεπε να ανέβουν τα παιδιά των λαϊκών οικογενειών για να «αποκατασταθούν – εξασφαλιστούν» δεν υπάρχει πια. Τα πτυχία έχουν χάσει την αποτελεσματικότητα που είχαν στο παρελθόν ως μέσα επαγγελματικής προώθησης, καθώς η ολοένα και αυξανόμενη ανεργία σαρώνει όλων των ειδών τους τίτλους, ιδιαίτερα όταν δεν συνοδεύονται από υψηλή καταγωγή, «δίκτυο σχέσεων – γνωριμιών» και «κληρονομικά δικαιώματα».
Είναι απαραίτητο να σημειώσουμε εδώ ότι αυτή η πραγματικότητα σημαίνει και την αναίρεση οποιασδήποτε εγγυημένης δυνατότητας ανοδικής κοινωνικής κινητικότητας μέσα από την πρόσβαση στον εκπαιδευτικό μηχανισμό, γεγονός που οδηγεί στη σταδιακή διάλυση των παραδοσιακών αντιλήψεων που συγκροτούνταν γύρω από τον εκπαιδευτικό μηχανισμό. Ακυρώνεται έτσι ένα ολόκληρο φάσμα κοινωνικών προσδοκιών, συγκροτημένο εδώ και αρκετές δεκαετίες για τη δυνατότητα εργασιακής απασχόλησης μέσα από την πρόσβαση στην εκπαίδευση και τα διαπιστευτήριά της. Οι προσδοκίες, βέβαια, αυτές την τελευταία 15ετία δέχθηκαν απανωτά χτυπήματα από την εργασιακή αβεβαιότητα, την ετεροαπασχόληση, την υποαπασχόληση, τη μισθολογική υποβάθμιση.
