Για τους ψύχραιµους παρατηρητές των διεθνών τάσεων στον Τύπο πιθανότατα δεν έχει υπάρξει πρόσφατα µεγαλύτερη έκπληξη από το κύµα αισιοδοξίας που κυριαρχεί στις τάξεις των εκδοτών στις αγγλοσαξονικές και βορειοευρωπαϊκές χώρες. Κι όµως, ανακάµπτοντας από ένα καταστροφικό 2009, πολλοί εκδότες – αλλά και αρκετοί ενθουσιώδεις σχολιαστές – εκτιµούν ότι έχουν κάθε λόγο να βλέπουν το µέλλον θετικά. Για την ακρίβεια, πολλούς λόγους.

Αρχικά, η σύγκριση µε το 2009 αναπόφευκτα δηµιουργεί την εντύπωση βελτιούµενης δυναµικής: οι απώλειες τόσο σε κυκλοφορία όσο και σε διαφηµιστικά έσοδα πέρυσι ήταν κατά κανόνα σε διψήφια ποσοστά ενώ φέτος δείχνουν σταθεροποιητικές τάσεις, µεµέσο όροτη µονοψήφια πτώση. Αντίστοιχα, µέσω συνεχιζόµενων πολιτικών συµπίεσης του κόστους παραγωγής, η τελική λογιστική εικόνα προκύπτει σαφώςκαλύτερη– ενίοτε σε βαθµό… κερδοφορίας. Τρίτον, οι προβλέψειςτων ειδικών της διαφηµιστικής δαπάνης(όπως οιδιεθνείς εταιρείες Zenith και Carat) µιλούν για αυξήσεις στην παγκόσµια δαπάνη το2010 που θα γίνουν ακόµα εντονότερες το 2011 – µπορεί τούτες πρώτιστα ναµην εντοπίζονται γεωγραφικώς στον δυτικό κόσµο και κλαδικώς στον Τύπο, ωστόσο η τάση είναι ξεκάθαρα θετική. Επιπρόσθετα,στη διάστασητων νέων ιδεών και του στρατηγικού σχεδιασµού σηµειώνεται αρκετή κινητικότητα, µε πληθώρα καινούργιων προσεγγίσεων – συνήθως µε κατεύθυνση τον εµπλουτισµό και την ενδυνάµωση της σχέσης µε τους υπάρχοντες αναγνώστεςπαρά τηναναζήτησηνέων. Παρεµφερείςαιτίες αισιοδοξίας παρατηρούνται στις ψηφιακές αγορές,µε το λανσάρισµα από την Apple της ταµπλέτας iPad που αναµένεταινα λειτουργήσειως ελκυστική πλατφόρµα διανοµής (επί πληρωµή;) περιεχοµένου. Ακόµα και ο χρόνιος «µπαµπούλας» τουΤύπου, η µηχανή αναζήτησης Google,πρόσφατα δήλωσε πως θεωρεί σηµαντική προτεραιότητα να βοηθήσει τους εκδότες να τριπλασιάσουν τα ψηφιακά τους έσοδα. Τέλος,εάν συχνά χρειάζονται συµβολισµοί για να υπογραµµισθούν νέα δεδοµένα, ο θρυλικός Μάικλ Αϊζνερ, ιστορικό αφεντικότου παγκόσµιουκολοσσού Disney, δήλωσε πωςενδιαφέρεται να αναλάβει τις τύχες τής (πάλαι ποτέ κραταιάς, νυν φυτοζωούσας)Tribune Companyπου εκδίδει τίτλουςόπως η «Chicago Tribune» και οι «Los Angeles Times».

Ωστόσο, κανένα από τα παραπάνω σηµεία δεν οδηγεί προφανώς στο συµπέρασµα πως τα προβλήµατα του Τύπου έχουν ξεπερασθεί ή ότι οι προκλήσεις παύουν να υφίστανται. Τουναντίον,παρά τους όποιους θετικούς οιωνούς, η αισιοδοξία εν προκειµένω κρίνεται επιζήµια καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος οι εκδότες να δουν το δέντρο και όχι το δάσος. Και τούτο διότι σε κρίσιµες δοκιµασίες αντοχής (stress tests), µόνο µία ισχνή µειοψηφία του Τύπου «περνάει», αφού τέτοιες ασκήσεις εµπεριέχουν εκ των πραγµάτων αµείλικτα ερωτήµατα.

Πρώτον, ο βαθµός στον οποίο η βελτίωση των οικονοµικών µεγεθών βασίζεται σε άνοδο των εσόδων (έστω µέσω απλής αύξησης της τιµής του εντύπου) ή σε µείωση του κόστους – δυστυχώς, κατά κανόνασυµβαίνει το τελευταίο, µε τα περιθώρια περαιτέρω περικοπών να έχουν σχεδόν εξαντληθεί. Κατά δεύτερο λόγο, το ποσοστότων συνολικών εσόδων που προέρχεται από ψηφιακές δραστηριότητες – στις περισσότερες περιπτώσεις τούτο βρίσκεται κοντά στο δέκα τοις εκατό, άρα το επιχειρηµατικό µοντέλο αδυνατεί να παρακολουθήσει τις µετατοπίσειςτων κοινών. Η εικόνα επιδεινώνεται περαιτέρω εάν στα έσοδα από το ∆ιαδίκτυο προσµετρηθούν µόνο οι αυτόνοµες ψηφιακές πωλήσεις και όχι ταπακέτα «έντυπο συν ιστοσελίδα» που συχνάαλλοιώνουν τα ποσοστά. Τελικό ερώτηµα της όποιας «δοκιµασίας» είναι τα άµεσα µελλοντικά σχέδια, είτε µε τη µορφή νέων υπηρεσιών (προς διαφηµιζοµένους,ενδεχοµένως) είτε µε τη µορφή νέων – µάλλον ψηφιακών, πιθανότατα στις πλατφόρµες των κινητών τηλεφώνων – προϊόντων. Και εδώ, µε ελάχιστες εξαιρέσεις, η συγκοµιδή από τον διεθνή Τύπο είναι πτωχή. Προφανώς, τούτο δεν σηµαίνει πωςυφίσταται µία και µοναδική απάντηση στα παραπάνω ζητούµενα ή πως έπρεπε αυτά να έχουν ήδη λυθεί διά παντός. Ωστόσο, τονα θέτει κανείς έγκαιρα τα σωστά ερωτήµατα αποτελεί την πλέον στέρεη βάση για τη συνέχεια – κάτι που, υποθέτει κανείς, ο Τύπος γνωρίζει καλά.

ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΑΠΩΛΕΙΩΝ

Οι απώλειες τόσο σε κυκλοφορία όσο και σε διαφηµιστικά έσοδα πέρυσι ήταν σε διψήφια ποσοστά ενώ φέτος δείχνουν µονοψήφια πτώση

Ο Κωνσταντίνος Καµάρας είναι σύµ­ βου λος της Διεθνούς Ενωσης Εφηµερίδων και µέλος του Δ.Σ. του ΙΑΒ Europe, πανευ­ ρω παϊκού οργανισµού για τη διαδραστική επικοινωνία.

Τελευταία Νέα