Οι βοτανολόγοι… ακυρώνουν 600.000 φυτά. Εδώ και δύο χρόνια προσπαθούν να καταγράψουν επακριβώς τα φυτά που υπάρχουν στον κόσµο, καθώς πολλά αναφέρονται στους καταλόγους ως διαφορετικά είδη µε διαφορετικά ονόµατα. Το περίπλοκο έργο τους θα έχει ολοκληρωθεί στο τέλος του 2010.

Ενα πρωινό του ερχόµενου Δεκέµβρη θα ξυπνήσουµε και θα ανακαλύψουµε ότι 600.000 είδη φυτών δεν υπάρχουν πλέον. Δεν πρόκειται για πρόβλεψη κάποιας πλανητικής καταστροφής, αλλά για ένα εγχείρηµα απλούστευσης της ορολογίας, το οποίο οργάνωσαν οι αριστοκράτες βοτανολόγοι των Βασιλικών Βοτανικών Κήπων στο Κιού (Νοτιοδυτικό Λονδίνο).

Εξετάζοντας τα αρχεία, ανακάλυψαν ότι πολλά φυτά ονοµατίστηκαν πολλές φορές, ενώ άλλα αναφέρονταν ως διαφορετικά απλώς εξαιτίας γλωσσικών διαφορών. Και αποφάσισαν να ξεκαθαρίσουν τον κατάλογο.

Μπορεί κάποιος να το είχε ήδη σκεφτεί, όµως πρέπει να προτίµησε να µην το προτείνει όταν συνειδητοποίησε την περιπλοκότητα και τον όγκο των δεδοµένων που έπρεπε να αναλυθούν. Ωστόσο η οµάδα µε επικεφαλής τον Στίβεν Χούπερ, διευθυντή των Βασιλικών Βοτανικών Κήπων, χρησιµοποιώντας την ισχύ που έχουν σήµερα τα συστήµατα πληροφορικής, θα κατάφερει να φέρει σε πέρας το εγχείρηµα ώς το τέλος της χρονιάς. Θα µειώσει τον αριθµό των απογραφέντων φυτικών ειδών από ένα εκατοµµύριο σε περίπου 400.000, χωρίς να υπολογιστούν οι φτέρες και τα φύκια.

«Χωρίς ακριβή ονόµατα», δήλωσε ο Χούπερ, «το σύστηµα των γνώσεων της βοτανολογίας θα βούλιαζε στο χάος». Το εγχείρηµα είχε «παραγγείλει» το 2002 η σύνοδος της Σύµβασης για τη Βιοποικιλότητα επειδή, απουσία ενός αξιόπιστου επιστηµονικού πλαισίου, είναι πολύ δύσκολο να µετρηθούν οι ζηµιές που προκαλούνται από την καταστροφή των οικοσυστηµάτων: σύµφωνα µε την αρµόδια υπηρεσία του ΟΗΕ, το 70% των φυτικών ειδών βρίσκεται σε κίνδυνο.

«Ο Κάρολος Λιναίος, ο πατέρας της σύγχρονης ταξινόµησης, έλεγε πως αν δεν γνωρίζουµε τα ονόµατα των φυτών, κινδυνεύουµε να τα σκοτώσουµε», λέει στην ιταλική «Ρεπούµπλικα» η Πάολα Λαντσάρα, υπεύθυνη του Βοτανικού Κήπου της Ρώµης. Σύµφωνα µε τον Φραντσέσκο Μαρία Ραϊµόντο, διευθυντή του τµήµατος βοτανικών επιστηµών του Πανεπιστηµίου του Παλέρµο, «στην πραγµατικότητα τα υφιστάµενα φυτικά είδη είναι 300.000, φτάνουµε στις 500.000 προσθέτοντας τα φύκια και τα µανιτάρια. Οµως ο κατάλογος επιµηκύνθηκε στη διάρκεια των αιώνων, κυρίως λόγω προβληµάτων ονοµατολογίας».

Πέραν της ταξινόµησης, το εγχείρηµα των βοτανολόγων αφορά τη δυνατότητα να µετρηθεί – και συνεπώς να χρησιµοποιηθεί – µια κληρονοµιά ανεκτίµητη από γεωργικής και περιβαλλοντικής πλευράς, αλλά και πολύτιµη ως θησαυροφυλάκιο των κύριων ενεργών συστατικών που χρησιµοποιούνται από τη φαρµακευτική βιοµηχανία. «Περίπου τα µισά από τα φαρµακευτικά προϊόντα έχουν φυτική προέλευση, ανάµεσα στα οποία και τα 10 από τα 25 φάρµακα µε τις µεγαλύτερες πωλήσεις στις ΗΠΑ», λέει η Κιάρα Καµπιόνε, υπεύθυνη της ιταλικής οργάνωσης της Greenpeace. «Ανάµεσα στα προϊόντα που χρησιµοποιούνται στη µάχη κατά του καρκίνου, 42% προέρχονται από τη φύση και 34% είναι εν µέρει φυσικής προέλευσης. Συνεπώς, η καλύτερη γνώση του πανοράµατος της βοτανικής µπορεί να µας βοηθήσει να σώσουµε τα κύρια ενεργά συστατικά που προσφέρουν ελπίδες θεραπείας».

Η ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ

Με τη βοήθεια των υπολογιστών, οι επιστήµονες καθαρίζουν τον κατάλογο από τις διπλοεγγραφές