«Κατά καιρούς ξένες κινηματογραφικές ή τηλεοπτικές εταιρείες παραγωγής υποβάλλουν αιτήματα προς το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού, προκειμένου να εξασφαλίσουν άδεια για γυρίσματα σε αρχαιολογικούς χώρους. Σχεδόν πάντοτε, ωστόσο, οι υπηρεσίες του καθυστερούν χαρακτηριστικά, κάνουν μήνες ολόκληρους μέχρι να τους απαντήσουν. Μπροστά στην αργοπορία αυτή, επιλέγουν τελικά να κάνουν τα φιλμ τους σε Ισπανία, Πορτογαλία και Τουρκία…».


Στην Κρήτη, τη Ρόδο και την Κέρκυρα οι τουριστικοί φορείς υψώνουν φωνή διαμαρτυρίας. Η δυνατότητα της δωρεάν διαφήμισης των νησιών τους μέσω της κινηματογραφικής και τηλεοπτικής οθόνης χάνεται από τη στιγμή που το τέρας της ελληνικής γραφειοκρατίας βάζει εμπόδια στην παραγωγή ταινιών στην Ελλάδα. Με επιστολή τους προς τον Πρωθυπουργό και την ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, κάνουν λόγο για «αλόγιστη καθυστέρηση» στην παροχή αδειών για τα γυρίσματα ταινιών και ντοκιμαντέρ σε διάφορους ελληνικούς τουριστικούς προορισμούς και ζητούν άμεση παρέμβασή τους, για επιτάχυνση των διαδικασιών, οι οποίες φθάνουν και τους πέντε μήνες. Με… μέσον. «Στην Κρήτη δεν γυρίζονται πια ξένες ταινίες, κι αυτό δεν το θεωρώ τυχαίο: μόλις προ ημερών, για παράδειγμα, ολλανδικό κανάλι που θέλησε να κινηματογραφήσει μερικά πλάνα στο λιμάνι της Χερσονήσου για τη νέα ταινία του, ταλαιπωρήθηκε. Ενώ υπέβαλαν κανονικά τη σχετική αίτηση λήψεων στα συναρμόδια ελληνικά υπουργεία Πολιτισμού και Ναυτιλίας, απάντηση δεν έπαιρναν. Χρειάστηκε να μεσολαβήσει ο τοπικός δήμαρχος ώστε να μπορέσουν να προχωρήσουν…», λέει στα «ΝΕΑ» ο πρόεδρος του Συνδέσμου Τουριστικών και Ταξιδιωτικών Γραφείων Κρήτης κ. Θόδωρος Μυλωνάκης.

Ρυθμοί χελώνας. «Τον Μάιο του 2009, το μεγάλο γερμανικό δίκτυο ΖDF κινηματογράφησε στο νησί μας τηλεταινία του, τράβηξε σκηνές από παραλίες, την υπόλοιπη ύπαιθρο και αξιοθέατα. Προβλήθηκε την παραμονή της Πρωτοχρονιάς σε Γερμανία, Αυστρία κι Ελβετία και την είδαν συνολικά 15 εκατομμύρια θεατές, ενώ ήδη ζητήθηκε η επαναπροβολή της. Και φέτος την άνοιξη, ακριβώς λόγω αυτής της επιτυχίας του, το ΖDF επέλεξε και πάλι Επτάνησα για τη νέα ταινία του: ηθοποιοί που υποδύονταν τους επιβάτες κρουαζιερόπλοιου κατέβηκαν για έναν ολόκληρο μήνα γυρισμάτων και στην Κέρκυρα, στο Μον Ρεπό και σε ξενοδοχεία. Στην περίπτωση αυτή, ωστόσο, χρειάστηκε η προσωπική παρέμβαση της τότε υφυπουργού Πολιτισμού, της Κερκυραίας Αντζελας Γκερέκου, ώστε να δοθεί προφορικά το ΟΚ για τα γυρίσματα. Κι αυτό ενώ ήδη τα συνεργεία και οι ηθοποιοί είχαν αποβιβαστεί εδώ και περίμεναν την ελληνική έγκριση…», λέει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ταξιδιωτικών και Ναυτιλιακών Πρακτόρων Κέρκυρας κ. Δημήτρης Χαρίτος.

Λείπει μία υπογραφή. «Αυτή τη στιγμή εκκρεμούν συνολικά 400 αιτήσεις για γυρίσματα νέων ταινιών, σίριαλ και διαφημιστικών σποτ σε ελληνικούς αρχαιολογικούς χώρους, όπως μάθαμε από αξιόπιστες πηγές του υπουργείου Πολιτισμού. Από αυτήν ακριβώς τη στοίβα των εγγράφων, λείπει η επίσημη υπογραφή ώστε οι παραγωγές αυτές να προχωρήσουν. Το πρόβλημα διογκώνεται, καθώς το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, που καλείται να δώσει την έγκρισή του, πέρα από αυτόν τον όγκο αιτήσεων έχει και υπόλοιπο μεγάλο φόρτο εργασίας…», υποστηρίζει και η κ. Λίλιαν Χαρίτου, υπεύθυνη για τη διαδικασία έκδοσης αδειών για κινηματογραφικές παραγωγές για λογαριασμό ξένων εταιρειών.

«Εταιρείες που ίσως θα ήθελαν να γυρίσουν εδώ ταινίες τους, π.χ. στο Παλάτι των Ιπποτών ή στη Λίνδο, όπως συνήθιζαν, μάς γυρνούν πλέον την πλάτη, αφού ξέρουν πια καλά πως αργούμε χαρακτηριστικά να ανταποκριθούμε στα αιτήματά τους. Κι όμως, ακόμα θυμάμαι την πολύ μεγάλη διαφήμιση του νησιού μας, χάρη στην ταινία «Τα κανόνια του Ναβαρόνε» (1961), με τους Γκρέγκορι Πεκ, Αντονι Κουίν και Ειρήνη Παπά! Σήμερα, ωστόσο, μόνοι μας κόβουμε ένα ένα τα κομματάκια στο παζλ του τουρισμού μας…», λέει και ο πρόεδρος της Ενωσης Τουριστικών Γραφείων Ρόδου κ. Κώστας Γεωργιάδης. Πεντάμηνη αναμονή. Ακρόπολη, Σούνιο, Επίδαυρος και οι υπόλοιποι φημισμένοι αρχαιολογικοί χώροι και τα μνημεία της χώρας έχουν σε μόνιμη βάση ιδιαίτερη κινηματογραφική ζήτηση. Παρ΄ όλα αυτά, Ελληνες και ξένοι παραγωγοί θα χρειαστεί να… αναμείνουν στο ακουστικό τους έως και για ένα ολόκληρο πεντάμηνο, ώσπου να λάβουν θετική ή έστω αρνητική απάντηση επί του αιτήματός τους για χρήση τους. «Η όλη διαδικασία είναι, πράγματι, απίστευτα χρονοβόρα. Ανάλογα με τον χώρο που θα ζητηθεί για τα γυρίσματα, θα περάσουν στην καλύτερη περίπτωση από δύο έως τρεις μήνες για να εκδοθεί η σχετική άδεια, κι αυτό μόνο αν πρόκειται για φιλμ με δημοφιλείς ξένους πρωταγωνιστές. Στις περιπτώσεις αυτές, θα χρειαστεί συνήθως και η μεσολάβηση του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου (ΥΠΠΟ), ώστε να ανοίξουν πιο γρήγορα οι πόρτες. Διαφορετικά, με καστ λιγότερο γνωστό ή ταινία που δεν αφορά άμεσα την Ελλάδα, περνούν ώς και τέσσερις με πέντε μήνες, για να ξεμπλοκαριστεί το θέμα…», λέει στα «ΝΕΑ» η κ. Λιλέτ Μπόταση, διευθύνουσα σύμβουλος της εταιρείας Ιnkas Film Ρroduction, που έχει αναλάβει την οργάνωση των γυρισμάτων για την ξένη ταινία «Πυθαγόρας ο Σάμιος». «Στο διάστημα αυτό, η κατά τόπο αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων παίρνει στα χέρια της το σενάριο της ταινίας, και το προωθεί και στο ΚΑΣ, για να μελετηθεί αν συνάδει με τον χώρο. Την ίδια στιγμή, στην υπόλοιπη Μεσόγειο η σχετική άδεια βγαίνει ακόμα και μέσα σε μία ημέρα!», λέει.

Λάθος νοοτροπία. «Την ώρα που ο τζίρος από ταινίες που ταξιδεύουν ανά τον κόσμο ξεπερνά τα 1,6 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, από αυτά τα χρήματα η Ελλάδα προσελκύει λιγότερο από το 0,1%! Λογική απάντηση, ωστόσο, γιατί είναι τόσο δύσκολο να βγάλει κανείς άδεια εδώ, δεν υπάρχει. Μια πλευρά του θέματος ίσως και να έχει σχέση με νοοτροπίες του είδους «δεν θα ξεπουλήσουμε την κληρονομιά μας στον βωμό της εμπορικότητας», το έχουμε ακούσει και αυτό. Σε κάθε περίπτωση, το αποτέλεσμα είναι αντιπαραγωγικό πέρα από κάθε φαντασία…», σημειώνει και ο κ. Χρήστος Γιώτης, υπεύθυνος της εταιρείας παροχής κινηματογραφικών υπηρεσιών Film Greece, που επιμελήθηκε πρόσφατα τα γυρίσματα της ινδικής ταινίας «Game», στη Σάμο. «Το 2008 γυρίσαμε την πρώτη μεγάλη ινδική παραγωγή που ήρθε ποτέ στην Ελλάδα («Τashan»). Ζητήσαμε την Επίδαυρο και τη Μονεμβασία, αλλά μας απάντησαν αρνητικά. Πέρυσι, ήθελε ο διάσημος βρετανός μάγειρας Jamie Οliver να τραβήξει λίγα πλάνα στην Ακρόπολη, ως εισαγωγή της τηλεοπτικής εκπομπής που γύρισε στην Ελλάδα, όμως κι εδώ η απάντηση ήταν αρνητική. Στην Ιταλία όμως παραχωρούν μέσα σε μόλις τρεις ημέρες άδεια γυρίσματος στο Κολοσσαίο».

Προβολή διαρκείας οι ταινίες που γυρίστηκαν στη χώρα μας


Αύξηση των αφίξεων για μια ολόκληρη τριετία καταγράφηκε από το 2000 στην Κεφαλονιά, με αφορμή και την επιτυχημένη προβολή της ταινίας «Το μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι» που γυρίστηκε στο νησί. Νίκολας Κέιτζ, Πενέλοπε Κρουζ και Ειρήνη Παπά, σε συνδυασμό βεβαίως και με τις φυσικές επτανησιακές ομορφιές, αποδείχθηκαν οι καλύτεροι πρεσβευτές του ελληνικού τουρισμού στο εξωτερικό.

Ανάλογα κέρδη εκατομμυρίων ευρώ και τόνωση της αγοράς των τοπικών κοινωνιών απέφεραν και οι υπόλοιπες διεθνείς παραγωγές που κινηματογραφήθηκαν στην Ελλάδα. «Μamma mia!» με τη Μέριλ Στριπ, τον Πιρς Μπρόσναν και τον Κόλιν Φερθ διαφήμισαν άριστα, για παράδειγμα, τη Σκόπελο. Το ίδιο και ο πιο πρόσφατος «Ερωτας α λα ελληνικά» με τη Νία Βαρντάλος, τον Ρίτσαρντ Ντρέιφους και τον Αλέξη Γεωργούλη να γυρίζουν σκηνές σε Αθήνα, Σούνιο και Ολυμπία. Οι Αντζελίνα Ζολί και Τζέραρντ Μπάτλερ με τη σειρά τους ανέδειξαν διεθνώς ακόμα περισσότερο τη Σαντορίνη μέσω της ταινίας «Λάρα Κροφτ». Εξίσου ευρεία προβολή χάρισαν παλαιότερα στην Υδρα με «Το παιδί και το δελφίνι», οι αξέχαστοι Μελίνα Μερκούρη και Αλέξης Μινωτής, ενώ και «Το απέραντο γαλάζιο» εξακολουθεί και σήμερα να κάνει ευρέως γνωστή την Αμοργό. Σειρά έχει από φέτος η Σάμος που προσδοκά βραχυπρόθεσμα παρόμοια οφέλη με δύο νέες ταινίες από το Χόλιγουντ και το Μπόλιγουντ (ο ινδικός κινηματογράφος), προϋπολογισμού δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ. Τον «Πυθαγόρα: οι Πύλες του Φωτός» ετοιμάζεται να κινηματογραφήσει- και σε Πίνδο, Μετέωρα- η αγγλική εταιρεία παραγωγής Fountain Οf Life Ρroductions, με μια μικρή καθυστέρηση λόγω αντικατάστασης του ασθενούς σκηνοθέτη της. Τζέραρντ Μπάτλερ, Πενέλοπε Κρουζ, Μπεν Κίνγκσλεϊ και άλλα τρανταχτά ονόματα της αφρόκρεμας του σινεμά μαγνήτισαν ήδη φέτος το καλοκαίρι σε αφίσες τα βλέμματα ελλήνων και ξένων επισκεπτών του νησιού.

Στη δεύτερη περίπτωση, τα γυρίσματα της ινδικής ταινίας αστυνομικού μυστηρίου «Game» ολοκληρώθηκαν τον περασμένο Μάιο στη Βορειοδυτική Σάμο, με τη συμμετοχή δημοφιλών στην πολυπληθή χώρα τους ηθοποιών και σκηνοθέτη. Το φιλμ αυτό αναμένεται να προβληθεί στα τέλη του 2010 σε Βομβάη, Νέο Δελχί και όχι μόνο. Οι σκηνές που γυρίστηκαν στο νησί είναι σαραντάλεπτης διάρκειας.

«Υπήρχε σύγχυση αρμοδιοτήτων. Τώρα το λύσαμε»


Εδώ και τρεις μήνες, την αρμοδιότητα για την έγκριση και έκδοση των αδειών κινηματογράφισης ταινιών από ξένα κι ελληνικά studio κι εταιρείες παραγωγής έχει πλέον το υπουργείο Πολιτισμού (Γενική Διεύθυνση Σύγχρονου Πολιτισμού και Τουρισμού, Τμήμα Θεαμάτων- Ακροαμάτων) κι όχι το υπουργείο Εσωτερικών (Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας- Ενημέρωσης), όπως παλαιότερα. Σε αυτήν ακριβώς την αλλαγή στο καθεστώς αρμοδιότητας αποδίδει την καθυστέρηση στις διαδικασίες ο αρμόδιος υφυπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού Γιώργος Νικητιάδης. Οπως λέει, «έπρεπε στο διάστημα αυτό να γίνουν οι κατάλληλες θεσμικές διευθετήσεις μεταξύ των εμπλεκόμενων υπηρεσιών του ΥΠΠΟ. Τώρα, ωστόσο, το σχετικό ζήτημα έχει ήδη επιλυθεί: στο εξής, οι σχετικές αποφάσεις αδειοδότησης θα εκδίδονται πιο γρήγορα. Στο αμέσως προσεχές διάστημα θα απαντηθούν κι όλες οι εκκρεμείς αιτήσεις…».