«Πού πάμε;». Η ελληνική γλώσσα ενσωματώνει το υποκείμενο στο ρήμα και το δηλώνει όταν χρειάζεται έμφαση: «εμείς». Η έμφαση δεν είναι περιεχόμενο αλλά τρόπος. Είμαστε στη στιγμή που πρέπει να αναζητήσουμε ένα καινούργιο περιεχόμενο για το «εμείς». Το παλιό πεθαίνει και ζούμε τον θάνατό του. Γιατί είμαστε, βέβαια, ζωντανοί. Συνεπώς, «εμείς» βρισκόμαστε σ΄ ένα κενό προσδιορισμού, δηλαδή μπροστά σε απόφαση. Χρειάζεται να πιστέψουμε ότι η απόφαση θα είναι δική μας.

Ασφαλώς, «εμείς» δεν πορευόμαστε σαν ένα σώμα. Η συζήτηση αφορά τις επικρατούσες παραδοχές που αναγνωρίζονται ως «κοινωνική συμφωνία». Αυτές πρέπει να αλλάξουμε. Από τις σημερινές, που μας έθρεψαν επί δεκαετίες, δεν έχουμε να ελπίσουμε τίποτα. Γιατί κατέρρευσαν. Υπάρχει ελπίδα, λοιπόν; Στην περίπτωσή μας και η ελπίδα είναι ζήτημα απόφασης: Πρέπει να την αποκτήσουμε. Αυτό προϋποθέτει να νικήσουμε τον φόβο. Να μην οπισθοχωρήσουμε. Να ρισκάρουμε.

Η ελληνική κοινωνία αρνήθηκε για δεκαετίες να αναγνωρίσει τις παθογένειες που τη θρυμμάτιζαν. Και σήμερα υφίσταται τις συνέπειες της άρνησής της. Φταίνε οι πολιτικοί που οδήγησαν την κοινωνία στο κενό με τη συναίνεσή της; Χρειαζόμαστε επειγόντως μια πιο εποικοδομητική στάση απέναντι στην κατάσταση. Είμαστε ακόμα ζωντανοί και ενώπιον αποφάσεων. Η ολοκληρωτική αποτυχία, που θα γεννήσει την πλήρη απελπισία, θα είναι να αποφύγουμε ακόμα και τώρα να το αναγνωρίσουμε. Να παριστάνουμε τα ταπεινωμένα θύματα εξωγενών παραγόντων και να ονειρευόμαστε να ανακτήσουμε το παρελθόν μας. Δεν έχουμε τίποτα να ανακτήσουμε. Εχουμε πολλά να κατακτήσουμε: Εναν παραγωγικό ιστό που θα παράγει πλούτο πραγματικό, ώστε να τίθεται το ζήτημα της δίκαιης διανομής του, ένα παραγωγικό δυναμικό που θα απεγκλωβιστεί από το κρατικό κάτεργο, ένα κράτος που θα προσφέρει πέντε πράγματα αντί να παριστάνει ότι προσφέρει δέκα.

Ο Πρωθυπουργός χαρακτηρίζει τα οδυνηρά μέτρα «αναγκαία» και «αναπόφευκτα». Αυτό δεν είναι ακριβές. Και δεν αρκεί. Τα μέτρα είναι, απλώς, πραγματικά. Θα περάσουμε από μέσα τους, θα κρατήσουμε ό,τι εξυπηρετεί το «εμείς» που θέλουμε να χτίσουμε και θα πετάξουμε τα υπόλοιπα όσο πιο γρήγορα γίνεται. Από την κρίση θα βγούμε οπωσδήποτε, γιατί έτσι θέλουμε. Αν ο Πρωθυπουργός το πιστεύει, χρειάζεται να βρει τις λέξεις για να το πει. Μαζί του θα το πιστέψουμε «εμείς». Και θα το κάνουμε πραγματικότητα.