Είναι άραγε ο σωστός ασθενής; Θα ακρωτηριαστεί το σωστό πόδι; Η χρήση μιας απλής λίστας ελέγχου, με την οποία εξασφαλίζεται ότι δεν υπάρχουν… παρεξηγήσεις μέσα στο χειρουργείο, μπορεί να μειώσει τους θανάτους περισσότερο από 40% και τις επιπλοκές περισσότερο από ένα τρίτο.


Oι χειρουργοί στην Αγγλία και την Ουαλία έλαβαν χθες την εντολή να συμπληρώνουν από τον Φεβρουάριο 2010 λίστα ελέγχου ασφαλείας πριν από κάθε επέμβαση, αφού μελέτη έδειξε πως έτσι οι θάνατοι στο χειρουργείο και οι επιπλοκές μειώνονται κατά ένα τρίτο. Η λίστα ελέγχου χαρακτηρίζεται ως ο μεγαλύτερος κλινικός νεωτερισμός που έχει υπάρξει εδώ και 30 χρόνια. Βασίζεται κατά τα φαινόμενα σε κοινές ερωτήσεις, όμως προβλέπεται ότι θα γίνει τόσο ουσιώδης για την καθημερινή ιατρική όσο το στηθοσκόπιο. Μόνο στη Βρετανία, η νέα διαδικασία μπορεί να σώσει εκατοντάδες ζωές τον χρόνο και να απαλείψει 80.000 επιπλοκές.

Πιλοτική μελέτη

Μια πιλοτική μελέτη έγινε στο νοσοκομείο Σεντ Μέρις του Λονδίνου και σε επτά άλλα σε όλο τον κόσμο (στο Σιάτλ, το Τορόντο, το Όκλαντ, το Αμμάν, το Νέο Δελχί, τη Μανίλα και την Ιφακάρα της Τανζανίας). Έδειξε πως με τη χρήση της λίστας ελέγχου, το ποσοστό των θανάτων έπειτα από χειρουργική επέμβαση μειώθηκε από 1,5% σε 0,8% (δηλαδή κατά 47%) και το ποσοστό των επιπλοκών από 11% σε 7% (κατά 36%). Δεν καταγράφηκε κάποια διαφορά ανάμεσα σε νοσοκομεία πλουσιότερων και φτωχότερων χωρών όσον αφορά τις επιπλοκές, όμως οι πλουσιότερες χώρες κατέγραψαν μικρότερη μείωση στους θανάτους, περίπου κατά ένα τρίτο. Καθώς υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο γίνονται σε όλο τον κόσμο 234.000.000 χειρουργικές επεμβάσεις, αυτό σημαίνει ότι με τη λίστα ελέγχου μπορεί να σωθούν εκατομμύρια ζωές. Τα αποτελέσματα της μελέτης, η οποία οργανώθηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), δημοσιεύονται στην Επιθεώρηση Ιατρικής της Νέας Αγγλίας. Χειρουργοί και νοσηλευτές καλούνται να προβούν πριν από κάθε επέμβαση σε μια σειρά βασικών ελέγχων ασφαλείας, παρόμοιων με αυτούς που κάνουν οι πιλότοι πριν από την απογείωση. Στους ελέγχους αυτούς περιλαμβάνονται οι ερωτήσεις: είναι αυτός ο σωστός ασθενής; Το μέλος που θα ακρωτηριαστεί είναι αυτό που πρέπει; Έχει πάρει ο ασθενής τα σωστά φάρμακα; «Είναι πολύ δύσκολο για το κοινό να πιστέψει ότι οι έλεγχοι αυτοί δεν γίνονταν ήδη», λέει ο Κέβιν Κλίρι, ιατρικός διευθυντής της βρετανικής Εθνικής Υπηρεσίας για την Ασφάλεια των Ασθενών (ΝΡSΑ). «Το ζήτημα είναι να γίνονται κάθε φορά και να μην υποθέτει κανείς ότι κάποιος άλλος τους έχει κάνει». Ισχυρή ιδέα

Ο Ατούλ Γκαουάντι, Αμερικανός χειρουργός και καθηγητής στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Χάρβαρντ ο οποίος ηγήθηκε της έρευνας, δήλωσε πως πρόκειται να εκπονηθούν κι άλλες λίστες ελέγχου ασφαλείας για τα μαιευτήρια, τις καρδιοπάθειες, την πνευμονία, το ΑΙDS και την ψυχική υγεία. «Είναι μία από αυτές τις απλές, αλλά απίστευτα ισχυρές ιδέες που έχουν τεράστια επίδραση στην ιατρική. Οι χειρουργοί πίστευαν πως, για να κάνουν καλό στους ασθενείς τους, αυτό που χρειάζεται είναι οι δεξιότητές τους. Όμως τώρα υπάρχει υπερβολικά πολλή τεχνολογία και υπερβολικά πολλοί ασθενείς για κάθε χειρουργό», εξηγεί ο Γκαουάντι. «Οι κλινικοί λένε, “αυτά τα πράγματα, τα κάνουμε ήδη”. Η απάντηση είναι ότι τα κάνουμε τις περισσότερες φορές, αλλά όχι όλες». Σύμφωνα με τον Ντόναλντ Μπέργουικ, πρόεδρο του αμερικανικού Ινστιτούτου για τη Βελτίωση της Υγειονομικής Περίθαλψης, «δεν υπάρχει κάποιος νεωτερισμός στην κλινική περίθαλψη τα τελευταία 30 χρόνια που να δείχνει αποτελέσματα τόσο σημαντικά όσο αυτά που φάνηκαν από τη λίστα ελέγχου ασφαλείας στα χειρουργεία».

Με μια ματιά


Από τη λίστα ελέγχου ασφαλείας πριν από χειρουργικές επεμβάσεις που έδωσε στη δημοσιότητα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας: Ο ασθενής επιβεβαιώνει προσωπικά, πριν από την αναισθησία, την ταυτότητά του, πού βρίσκεται, τη διαδικασία στην οποία θα υποβληθεί και ότι συναινεί σ΄ αυτή.

Έχει ο ασθενής κάποια γνωστή αλλεργία;

Αντιμετωπίζει πρόβλημα στις αναπνευστικές οδούς; Υπάρχει κίνδυνος αναρρόφησης κατά την επέμβαση;

Όλο το ιατρικό προσωπικό που βρίσκεται στο χειρουργείο επιβεβαιώνει το όνομά του και τον ρόλο του εκεί.

Ο χειρουργός, ο αναισθησιολόγος και ο νοσηλευτής επιβεβαιώνουν ρητά το όνομα του ασθενούς και τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί. Έχει επιβεβαιωθεί η αποστείρωση των εργαλείων;

Έχουν χορηγηθεί στον ασθενή αντιβιοτικά τα τελευταία 60 λεπτά της ώρας;

Μετά την επέμβαση και πριν ο ασθενής αποχωρήσει από το χειρουργείο, ο νοσηλευτής επιβεβαιώνει ρητά στη χειρουργική ομάδα ότι ο αριθμός των εργαλείων, των σπόγγων και των συριγγών είναι ο σωστός.

Ο χειρουργός, ο αναισθησιολόγος και ο νοσηλευτής επανεξετάζουν τα θέματα που αφορούν την ανάρρωση και τη διαχείριση του συγκεκριμένου ασθενούς.

Τελευταία Νέα