Η πυρηνική οικογένεια υπήρχε ως κοινωνική δομή πριν από 4.600 χρόνια! Αυτό αποκαλύπτει η γενετική ανάλυση σε οστά και δόντια που βρέθηκαν σε τάφους που ανακάλυψαν αρχαιολόγοι στη Γερμανία.

Σε έναν από τους τάφους βρέθηκαν μαζί τα λείψανα μιας γυναίκας, ενός άνδρα και δύο μικρών παιδιών, μελών της ίδιας οικογένειας. Φαίνεται πως η οικογένεια σκοτώθηκε στη διάρκεια συγκρούσεων και οι γονείς τάφηκαν μαζί, απέναντι στα παιδιά –μια πρακτική ασυνήθιστη στον νεολιθικό πολιτισμό.

Μια ανάλυση DNA επέτρεψε στους ευρωπαίους επιστήμονες που διεξήγαγαν τις έρευνες και δημοσίευσαν τα ευρήματά τους στις ΗΠΑ, να διαπιστώσουν ότι επρόκειτο για τη μητέρα, τον πατέρα και τους δύο γιους τους, ηλικίας μεταξύ οκτώ και εννέα ετών ο μεγαλύτερος και τεσσάρων με πέντε ετών ο μικρότερος.

Οι αρχαιολόγοι επισημαίνουν ότι ο τρόπος ταφής των μελών της οικογένειας προσφέρει ένα σημαντικό στοιχείο που υποδηλώνει μια καθοριστική αλλαγή στην κοινωνική οργάνωση: το πέρασμα από την κοινόβια συμβίωση στην οργάνωση κοινωνιών μεταξύ ανθρώπων με μεγάλες κοινωνικές διαφορές.

Η ανακάλυψη συνθέτει την αρχαιότερη γνωστή ένδειξη ενός οικογενειακού πυρήνα. «Έχουμε πλέον στη διάθεσή μας στοιχεία τα οποία θα μας επιτρέψουν να κατανοήσουμε την ανάπτυξη κοινωνιών που είναι κατά πολύ πιο σύγχρονες», σημειώνει ο Δρ. Άλιστερ Πάικ, αρχαιολόγος από το πανεπιστήμιο του Μπρίστολ και μέλος της ομάδας που έκανε τις ανασκαφές.

«Αποδείξαμε την παρουσία ενός κλασικού οικογενειακού πυρήνα σε ένα προϊστορικό πλαίσιο στην κεντρική Ευρώπη, αποδεικνύοντας τη γενετική σχέση μεταξύ των δυο ενηλίκων και των δύο παιδιών που τάφηκαν μαζί στον ίδιο τάφο», εξηγεί ο αρχαιολόγος Βόλφγκανγκ Χάακ, από το πανεπιστήμιο της Αδελαϊδας.

Οι τάφοι ανακαλύφθηκαν το 2005 στη διάρκεια ανασκαφών στην περιοχή Σαξονίας-Ανχαλτ της Γερμανίας, περίπου 190 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Βερολίνου. Έκπληξη προκάλεσε στους αρχαιολόγους και η ιδιαίτερη φροντίδα στην περιποίηση των νεκρών –κάτι που επίσης δεν είναι καταγεγραμμένο για τη συγκεκριμένη εποχή.

Ανακαλύφθηκαν συνολικά λείψανα 13 ανθρώπων, οι οποίοι φαίνεται πως είχαν ταφεί ταυτόχρονα, πιθανότατα μετά από βίαιο θάνατο. Στους σκελετούς υπήρχαν σημάδια από τραύματα και χτυπήματα. «Η συγκεκριμένη περιοχή φαίνεται πως ήταν μια από τις πιο γόνιμες περιοχές της Ευρώπης. Δεν αποκλείεται να είχαμε βίαιες συγκρούσεις μεταξύ ομάδων που διεκδικούσαν να εγκατασταθούν σε τόσο γόνιμα εδάφη», σημειώνει ο Πάικ.

Ακόμα πιο εντυπωσιακό για τους αρχαιολόγους, που δημοσιεύουν τα συμπεράσματα των ερευνών τους στα «Χρονικά» της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS – τεύχος 17ης Νοεμβρίου 2008), είναι το γεγονός ότι ο τρόπος με τον οποίο είχαν τοποθετηθεί οι νεκροί μέσα στους τάφους τους έδειχνε τη συγγενική σχέση που είχαν όσο ζούσαν. «Όποιοι τους έθαψαν γνώριζαν. Μπορείς να εντοπίσεις γενετική συγγένεια από τον τρόπο με τον οποίο έχουν τοποθετηθεί τα πτώματα».

Δεν είναι καθόλου συνηθισμένες τέτοιες μέθοδοι ταφής για τη νεολιθική εποχή. Οι αρχαιολόγοι συνήθως ανακαλύπτουν μαζικούς τάφους για εκατοντάδες ανθρώπους, χωρίς εμφανή διακριτικά, χωρίς ιδιαίτερη προσοχή σε έθιμα ταφής. Είναι η πρώτη φορά που εντοπίζονται διακριτά και διαφορετικά έθιμα ταφής για μια πυρηνική οικογένεια.