«Κλειδί» ο αριθμός των ψηφοφόρων


Νέο πολιτικό σκηνικό διαμορφώνεται στη χώρα μετά την εκλογή προέδρου στο ΠΑΣΟΚ. Μπορεί η επομένη της εκλογής να βρει το κόμμα με τραύματα, ωστόσο η σκληρή προεκλογική διαδικασία και η αναμενόμενη μαζική συμμετοχή θα ισχυροποιήσουν τον νέο πρόεδρο- όποιος και να είναι αυτός. Το στοίχημα της επόμενης ημέρας για το ΠΑΣΟΚ θα είναι η ενότητα αλλά και η σκληρή αντιπολίτευση σε μία κυβέρνηση που εξακολουθεί να ψάχνει να βρει τον βηματισμό της δύο μήνες μετά τις εκλογές. Η ανάδειξη της νέας ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ, μάλιστα, ανησυχεί το Μέγαρο Μαξίμου, το οποίο σκοπεύει να επιστρατεύσει τον κ. Καραμανλή σε μία προσπάθεια να κερδίσει επικοινωνιακά την πρωτοβουλία των κινήσεων και να διαμορφώσει ξανά την πολιτική ατζέντα.

Στο ΠΑΣΟΚ πάντως σημαντικό ρόλο για την επόμενη ημέρα θα παίξει το πόσοι από τους 2,7 εκατ. ψηφοφόρους στις εκλογές του Σεπτεμβρίου θα προσέλθουν στην κομματική κάλπη.


Σύμφωνα με τα ποιοτικά στοιχεία των μετρήσεων, το ενδιαφέρον για συμμετοχή στην ψηφοφορία μειώνεται συνεχώς- αποτέλεσμα, όπως εκτιμούν αντικειμενικοί παρατηρητές (αλλά και ο τρίτος των υποψηφίων, Κώστας Σκανδαλίδης) του χαμηλού επιπέδου της αντιπαράθεσης των δύο μονομάχων.

Άλλοι αναλυτές συνεκτιμούν ως αίτιο το γεγονός ότι όλες πλέον οι μετρήσεις της κοινής γνώμης προεξοφλούν καθαρή νίκη Παπανδρέου· με διαφορές μάλιστα από τον Ευάγγ. Βενιζέλο τέτοιες, που να μην του δίνουν το δικαίωμα ούτε να ελπίζει σε μιαν αμφίρροπη αναμέτρηση. Καταλυτική θεωρούν, επίσης, την εικόνα της ενθουσιώδους υποδοχής του Γιώργου Παπανδρέου στην Εθνική Συνδιάσκεψη.

«Πλασματική». Υπάρχουν βέβαια και οι στενοί συνεργάτες του κ. Βενιζέλου που θεωρούν ότι η εικόνα είναι πλασματική, «γέννημα» της απήχησης που έχει ο Γιώργος Παπανδρέου στο ΠΑΣΟΚ των κομματικών μηχανισμών. Θεωρούν δηλαδή ότι αν αυξηθεί η συμμετοχή των ψηφοφόρων, αν αγγίξει ή και ξεπεράσει το 1 εκατ., θα ανατραπούν οι συσχετισμοί δυνάμεων και θα νικήσει ο κ. Βενιζέλος. Άλλωστε εκεί στόχευε και η επίμονη έκκληση του τελευταίου όλες τις προηγούμενες ημέρες, για μαζική συμμετοχή στις εκλογές. Όπως και η δήλωση-προειδοποίηση προς όσους προεξοφλούν τη νίκη Παπανδρέου, «να μη βιάζονται», στη χθεσινή συνέντευξή του στα «ΝΕΑ».

Πέντε ερωτήματα για την επόμενη μέρα


Ανοικτά παραμένουν τα πολιτικά ερωτήματα για το ΠΑΣΟΚ της επόμενης μέρας. Πέντε είναι τα βασικά ζητήματα στα οποία επικεντρώνεται το ενδιαφέρον. Και οι πιθανές απαντήσεις έχουν φυσικά άμεση συνάρτηση με το αποτέλεσμα της εκλογής.


1 Πώς θα συνυπάρξουν κάτω από την ίδια στέγη Γ. Παπανδρέου και Ε. Βενιζέλος;

Σε σχέση με τη συνύπαρξη Παπανδρέου- Βενιζέλου τα πράγματα φαίνεται να είναι ξεκαθαρισμένα. Ο Ε. Βενιζέλος δεν πρόκειται να φύγει, όπως λένε στενοί του συνεργάτες θα συνεχίσει «ως απλός στρατιώτης», όπως δηλώνει σε κάθε ευκαιρία. Ο Γ. Παπανδρέου, με την άνεση που του παρέχει η θέση του φαβορί της αναμέτρησης, δηλώνει εγγυητής της ενότητας, οπότε δεν υπάρχει θέμα. Θέμα ίσως να υπάρξει αν ανατραπούν τα προγνωστικά, αλλά αυτό δεν το συζητάει κανείς πια στο ΠΑΣΟΚ. Πάντως, μερικές δηλώσεις (όπως αυτές του προέδρου της ΠΑΣΕΓΕΣ Τζ. Καραμίχα και του προέδρου της ΑΔΕΔΥ Σπ. Παπασπύρου) τον καιρό που προδιαγραφόταν άνετη επικράτηση Βενιζέλου δημιούργησαν την αίσθηση πως σε περίπτωση νίκης Βενιζέλου οι του Γ. Παπανδρέου εξέταζαν το ενδεχόμενο να αποχωρήσουν από το Κίνημα και να δημιουργήσουν ίσως έναν νέο πολιτικό σχηματισμό.

2 Τι θα γίνει με τους υποστηρικτές του χαμένου;

Για τους υποστηρικτές του χαμένου υπάρχει μια μεγάλη συζήτηση και ένα πλήθος φημών. Οι του Γ. Παπανδρέου αφήνουν να εννοηθεί ότι εφόσον επανεκλεγεί ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, δύσκολα θα αποφύγει τον πειρασμό να «τιμωρήσει» όσους από τους υποστηρικτές του Ε. Βενιζέλου του συμπεριφέρθηκαν απρεπώς, απαξιωτικά ή με αναίδεια. Η έντονη φημολογία περί «εκτέλεσης- άνευ δίκης- των 6» στελεχών του κ. Βενιζέλου και η συντήρηση του θέματος από τον ίδιο τον κ. Παπανδρέου, με δηλώσεις ότι «δεν θα κάνει άδικες διαγραφές» ή ότι «θα διαγράψει αντιλήψεις», αποτέλεσαν κεντρικό ζήτημα της προεκλογικής αντιπαράθεσης. Πολλοί επισημαίνουν ότι η στάση που θα κρατήσει απέναντι στους αντιπάλους του ο Γ. Παπανδρέου, αν κερδίσει, θα δείξει το κατά πόσο είναι διατεθειμένος να λειτουργήσει ενωτικά. Πάντως, δεν είναι λίγοι εκείνοι από το περιβάλλον του που θεωρούν πως «είναι ευκαιρία να δείξει πυγμή». Από πλευράς Βενιζέλου, αν κερδίσει δεν τίθεται θέμα, όπως λένε συνεργάτες του, αφού έχει δηλώσει πως είναι έτοιμος να συνυπάρξει ακόμη και με αυτούς που του επιτέθηκαν με ακραίο τρόπο…

3 Υπάρχει κίνδυνος για την ενότητα;

Κίνδυνος για την ενότητα του ΠΑΣΟΚ δεν φαίνεται να υπάρχει. Από τη στιγμή που δεν έγινε κάτι όταν η κατάσταση ήταν ιδιαίτερα οξυμμένη (λ.χ. στην εκρηκτική συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της 19ης Σεπτεμβρίου), δύσκολα θα συμβεί από εδώ και πέρα, ακόμη κι αν ο Γ. Παπανδρέου προχωρήσει σε διαγραφές αντιπάλων του, προκειμένου να εξαναγκάσει τον Ε. Βενιζέλο σε αποχώρηση. Ο Ε. Βενιζέλος, που τώρα καταγγέλλει όσους (εκ των κορυφαίων στελεχών)

επενδύουν σε σενάρια ήττας, γνωρίζει επίσης ότι σε περίπτωση νέας ήττας του ΠΑΣΟΚ, ο Γ. Παπανδρέου θα πρέπει να εφεύρει πολλές δικαιολογίες για να διεκδικήσει εκ νέου το προεδρικό αξίωμα. Το ίδιο ερώτημα βέβαια ισχύει και για τον Ε. Βενιζέλο σε περίπτωση νέας προσφυγής στις κάλπες σύντομα.

4 Η στρατηγική που ακολουθούν τώρα θα έχει και μετεκλογική συνέχεια;

Όπως όλα δείχνουν, ο Γιώργος Παπανδρέου έχει χτυπήσει «φλέβα χρυσού» με την επίθεσή του στα συμφέροντα και τη διαπλοκή. Αντιγράφοντας σχεδόν κατά γράμμα τη στρατηγική που έκανε δυο φορές πρωθυπουργό τον Κώστα Καραμανλή, ο Γιώργος Παπανδρέου δεν περιμένει απλώς να ξαναγίνει πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Θέλει να τον διαδεχθεί. Υπό την έννοια αυτή, το πλέον βέβαιο είναι, όπως λένε στενοί του συνεργάτες, ότι θα συνεχίσει στην ίδια στρατηγική. Μάλιστα όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, σκέπτεται σοβαρά, μετά τη Δευτέρα, να διευρύνει το μέτωπο που έχει ανοίξει, στοχοποιώντας διαπλεκόμενα», «συμφέροντα», εκδότες, δημοσιογράφους κ.λπ. Στην άλλη πλευρά, ο Ε. Βενιζέλος, αν κερδίσει αναμένεται να υπερπροβάλλει αυτό που προκύπτει από όλες τις δημοσκοπήσεις: ότι είναι αυτός που θα αποκαθηλώσει τη Ν.Δ. και τον Καραμανλή από την εξουσία.

5 Ποιες αλλαγές θα επιφέρει ο νέος αρχηγός, για να κάνει και πάλι αξιόμαχο το ΠΑΣΟΚ;

Όλοι συμφωνούν ότι όποιος κι αν εκλεγεί πρέπει να μετασχηματίσει το οργανωτικό σχήμα του ΠΑΣΟΚ. Δηλαδή να περάσει το Κίνημα από τα σημερινά πολυπρόσωπα και δυσκίνητα όργανα σε εκείνα που θα παράγουν πολιτική, ιδέες και κυρίως θα οργανώσουν μια στρατηγική νίκης. Ο Γ. Παπανδρέου έχει αναγνωρίσει ότι ήταν λάθος του το προηγούμενο οργανωτικό σχήμα και έχει προχωρήσει ήδη, μετά τις εκλογές, στην κατάργηση του Κοινοβουλευτικού Συμβουλίου. Ο Ε. Βενιζέλος πιστεύει ότι ολιγοπρόσωπα πολιτικά όργανα θα μπορέσουν να κινητοποιήσουν το ΠΑΣΟΚ και να δημιουργήσουν καλύτερες συνθήκες για την οργάνωση της αντιπολίτευσης του Κινήματος. Σε κάθε περίπτωση, είναι προφανές ότι η αξιοπιστία των οργανωτικών αλλαγών θα κριθεί όχι μόνο από την παραγωγή τους, αλλά κυρίως από τη σύνθεσή τους…

Ψηφίζουν πρόεδρο νίκης


Καθαρό ιδεολογικό στίγμα, σαφές κυβερνητικό πρόγραμμα, ανανεωμένα όργανα και εγγύηση της ενότητας αξιώνουν από τον νέο πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ έξι κορυφαία στελέχη του Κινήματος, τα οποία στην πορεία προς τις κάλπες τάχθηκαν είτε με την πλευρά Παπανδρέου είτε με την πλευρά Βενιζέλου. Ταυτόχρονα περιμένουν από τους νικητές και τους ηττημένους να διασφαλίσουν τη συνοχή και τη δημοκρατική λειτουργία του Κινήματος θέτοντας ως πρώτη προτεραιότητα την ανάγκη να γίνει το ΠΑΣΟΚ και πάλι ένα νικηφόρο Κίνημα.

Στις 8 το βράδυ βγαίνει ο αρχηγός


Ψηφοφόρου… θέλοντος και καιρού επιτρέποντος, αρχίζει αύριο στις 9 το πρωί σε 1.491 εκλογικά κέντρα σε όλη τη χώρα η ψηφοφορία για την ανάδειξη νέας ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ.


Συνολικά, 34.000 κομματικά στελέχη και μέλη και επιπλέον άλλοι 30.000 εθελοντές διαφόρων ειδικοτήτων- από τεχνικούς έως καθαρίστριες σχολείων – θα κινητοποιηθούν για την ομαλή και απρόσκοπτη διεξαγωγή της ψηφοφορίας, της πρώτης που θα διενεργηθεί στηριζόμενη σε on line σύστημα στη χώρα μας.

3.000 κάλπες. Στα εκλογικά κέντρα έχουν στηθεί περίπου 3.000 κάλπες, ενώ η εκλογική διαδικασία θα υποστηριχθεί από 3.130

υπολογιστές και συνολικά 3.900 χειριστές και τους αναπληρωτές τους. Οι υπολογιστές θα συνδεθούν πανελλαδικά με κλειστό δίκτυο που παρέχει ο ΟΤΕ σε 1.400

σημεία. Το ΠΑΣΟΚ επιμένει ότι στη διαδικασία εκλογής προέδρου το 2004 είχαν συμμετάσχει στην ψηφοφορία 1 εκατομμύριο 18 χιλιάδες πολίτες, ωστόσο παράγοντες του κόμματος υποστηρίζουν ότι ο αριθμός συμμετεχόντων δεν ξεπερνούσε τις 350.000-

500.000, αλλά επειδή υπήρχε μόνο μία υποψηφιότητα συμφωνήθηκε να ανακοινωθεί ότι ψήφισαν άνω του ενός εκατομμυρίου πολίτες. Επίσης σύμφωνα με καταγγελίες που έχουν γίνει από το περιβάλλον του κ. Βενιζέλου το εκκαθαρισμένο μητρώο του ΠΑΣΟΚ δεν ξεπερνούσε τις 500.000 μέλη και φίλους.

Επίσης, κάθε πολίτης άνω των 16 ετών που θα προσέλθει αύριο στα εκλογικά κέντρα με την αστυνομική του ταυτότητα και αφού πρώτα εγγραφεί μέλος ή φίλος συμπληρώνοντας σχετική αίτηση, μπορεί να ψηφίσει. Όλοι ψηφίζουν με την επίδειξη της αστυνομικής τους ταυτότητας. Οι μετανάστες οι οποίοι δεν είναι

Δικαίωμα συμμετοχής στην εκλογική διαδικασία έχουν όλα τα μέλη και οι φίλοι του ΠΑΣΟΚ που είναι εγγεγραμμένοι στα μητρώα έως την 1η Νοεμβρίου

εγγεγραμμένοι στα μητρώα μελών και φίλων μπορούν να ψηφίσουν με το διαβατήριό τους ή με την άδεια παραμονής. Όσοι πολίτες ψηφίσουν θα πρέπει να καταβάλουν στην εφορευτική επιτροπή το ποσό των 2 ευρώ.

Η ψηφοφορία έως τις 6. Η ψηφοφορία θα διαρκέσει έως τις 6 το απόγευμα και σύμφωνα με την Επιτροπή Καταστατικού και Πιστοποίησης (ΕΚΑΠ) το τελικό αποτέλεσμα θα δοθεί το αργότερο εντός των επόμενων δύο ωρών. Παράταση στην ψηφοφορία θα δοθεί εφόσον διαπιστωθεί ότι υπάρχει μεγάλη προσέλευση και σχηματίζονται ουρές.

Τα ψηφοδέλτια σε κάθε εκλογικό τμήμα, στα οποία θα υπάρχουν εφορευτικές επιτροπές αλλά και εκλογικοί αντιπρόσωποι των τριών υποψηφίων, θα είναι τέσσερα (ένα για κάθε υποψήφιο χωριστά και ένα λευκό). Στα ψηφοδέλτια, δεν θα μπει σταυρός. Σε περίπτωση που στα ψηφοδέλτια βρεθούν σταυροί ή άλλα σημάδια, τότε θα κριθούν άκυρα. Σύμφωνα με τα μέλη της ΕΚΑΠ, αποκλείεται το ενδεχόμενο να υπάρξουν διπλοψηφίες, κάτι που διασφαλίζεται από τη λειτουργία του on line συστήματος.

Τα στοιχεία όλων των ψηφοφόρων θα καταγράφονται στους υπολογιστές και παράλληλα όλα θα κρατηθούν και σε χειρόγραφα πρακτικά, όπως γίνεται στις Εθνικές Εκλογές. Τα ονόματα όσων επιχειρήσουν να ψηφίσουν περισσότερες από μία φορές θα δοθούν στη δημοσιότητα, ενώ θα υπάρξουν και πειθαρχικά μέτρα από το ΠΑΣΟΚ.

Μαζική συμμετοχή, δυνατή εντολή


Την κρισιμότητα που έχει η μαζική συμμετοχή στη διαδικασία εκλογής προέδρου του ΠΑΣΟΚ για το σύνολο του ελληνικού λαού, επισημαίνει με μήνυμά του ο Γιώργος Παπανδρέου. «Όσο μεγαλύτερη, αποφασιστικότερη και δυνατότερη θα είναι η συμμετοχή σας τόσο δυνατότερη θα είναι η εντολή με την οποία εγκαινιάζεται μια νέα αρχή, όχι μόνο για το ΠΑΣΟΚ του μέλλοντός μας, αλλά και για ολόκληρο το πολιτικό σύστημα», αναφέρεται στο μήνυμα του προέδρου του ΠΑΣΟΚ.

Υπογραφές. Στο μεταξύ 166 πανεπιστημιακοί δάσκαλοι υπογράφουν δήλωση στήριξης της υποψηφιότητας του Ευάγγελου Βενιζέλου, τονίζοντας ότι απαιτούνται ηγετικές ικανότητες και πολιτικές αρετές που θα επιτρέψουν τον απεγκλωβισμό της δημοκρατικής παράταξης.

Ψηφοφορία χωρίς exit polls


Σήκωσαν τα χέρια ψηλά οι δημοσκόποι σε σχέση με τα αποτελέσματα της αυριανής ψηφοφορίας για την ανάδειξη νέας ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ, αφού η όλη διαδικασία κρίθηκε απαγορευτική για τη χρησιμοποίηση της μεθόδου των exit polls. Εκπρόσωποι των εταιρειών δημοσκοπήσεων που συναντήθηκαν την περασμένη εβδομάδα για να αποφασίσουν εάν θα επιχειρήσουν καταγραφή τής ψήφου με κάλπες έξω από τα εκλογικά κέντρα διαπίστωσαν ότι το εγχείρημα σκοντάφτει σε τεράστιες δυσκολίες που συναρτώνται άμεσα με την έλλειψη αξιόπιστου υλικού σε σχέση με την ψηφοφορία.

Όπως διευκρινίζει ο Στράτος Φαναράς της Μetron Αnalysis: «Για να στηθούν exit polls έπρεπε να είναι γνωστά τουλάχιστον τρεις εβδομάδες πριν τα εκλογικά κέντρα και ο αριθμός των καλπών που υπάρχουν μέσα σε αυτά προκειμένου να σταλούν ερευνητές των εταιρειών, να κάνουν χαρτογράφησή τους και ακολούθως να επιλέξουν δείγματα κέντρων για τη διεξαγωγή των μετρήσεων ώστε να διασφαλίζεται η αντιπροσωπευτική εκπροσώπηση του εκλογικού σώματος».