Από πολύ παλιά είναι γνωστό ότι η αρτηριακή πίεση και η καρδιακή συχνότητα είναι δύο πολύ ευμετάβλητες αιμοδυναμικές παράμετροι, είτε είναι κάποιος υπερτασικός είτε όχι. Συνήθως η πίεση είναι διαφορετική από τον ένα καρδιακό παλμό στον άλλο, το πρωί από το απόγευμα, στον ύπνο από ό,τι στην εγρήγορση, στην καθιστή θέση από ό,τι στην όρθια. Μπορεί επίσης να παρουσιάζει διακυμάνσεις ανάλογα με την εποχή (μεγαλύτερη τον χειμώνα, μικρότερη το καλοκαίρι) ή ανάλογα με την ημέρα της εβδομάδας. Με την περιπατητική 24ωρη καταγραφή της πίεσης με τα γνωστά φορητά πιεσόμετρα μπορούμε να μελετήσουμε την ενδογενή διακύμανση της πίεσης. Φυσιολογικά η πίεση μειώνεται στον ύπνο σε ποσοστό μεγαλύτερο του 10% σε σχέση με την πίεση της ημέρας- δηλ. η πίεση του ατόμου «βυθίζεται» τη νύκτα και τότε το άτομο λέγεται dipper.

Αντίθετα στους non dippers η πίεση δεν μειώνεται το βράδυ και τα άτομα αυτά βρίσκονται σε μεγαλύτερο καρδιαγγειακό κίνδυνο για υπερτροφία της καρδιάς και των αρτηριών. Ωστόσο, και η υπερβολικά μειωμένη πίεση τις νυκτερινές ώρες (οι λεγόμενοι extreme dippers) δεν είναι αθώο φαινόμενο, αφού αυτοί κινδυνεύουν περισσότερο από θρομβωτικά εγκεφαλικά επεισόδια. Περίπου 4 στους 10 υπερτασικούς δεν έχουν σταθερή 24ωρη διακύμανση της πίεσης και μπορεί να εναλλάσσονται από dipper σε non dipper και αντίστροφα. Επιπλέον, η πίεση και οι καρδιακοί παλμοί παρουσιάζουν τις πρώτες πρωινές ώρες ταυτόχρονα με την αφύπνιση του ατόμου μία απότομη αύξηση και μόλις σηκωθεί κανείς αυτό συνδυάζεται με ταχυκαρδία και με άλλες δυσμενείς μεταβολές διαφόρων ορμονών που επηρεάζουν το σύστημα θρόμβωσης και πήξης του οργανισμού. Τα περισσότερα εμφράγματα του μυοκαρδίου, οι θανατηφόρες αρρυθμίες και τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια συμβαίνουν τις πρώτες πρωινές ώρες μετά την αφύπνιση. Φαίνεται, λοιπόν, ότι επαρκής και ήρεμος ύπνος το βράδυ συνδυαζόμενος με μη απότομο ξύπνημα το πρωί διατηρεί την πίεση και τους παλμούς σε κανονικά επίπεδα και προστατεύει από τα καρδιαγγειακά επεισόδια.

Ο Κωνσταντίνος Τσιούφης είναι υπεύθυνος του Αντιυπερτασικού Ιατρείου στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Αθηνών.

Τελευταία Νέα