Η λεπτή μέση των γυναικών γνώρισμα υγείας και γονιμότητας


«Οι γλουτοί της είναι πλούσιοι, όμως η μέση της λεπτή, αυτή για την οποία ο ήλιος λάμπει». Κάπως έτσι άρχιζε πριν από περίπου 3.000 χρόνια μια αρχαία αιγυπτιακή «μαντινάδα» που εξυμνούσε το κάλλος της βασίλισσας Νεφερτίτης, της αγαπημένης συζύγου του Φαραώ Ραμσή Β΄.
O Αιγύπτιος τραγουδοποιός είχε, φαίνεται, αφουγκραστεί τον σφυγμό της σύγχρονης Βιολογίας που αποφαίνεται ότι η λεπτή μέση μιας γυναίκας είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα υγείας και γονιμότητας. Να λοιπόν και ο λόγος που η φύση καλεί τους άντρες- ασυναίσθητα τις περισσότερες φορές είναι αλήθεια- να επιλέγουν γυναίκες με λεπτή μέση.

Μέση-κλεψύδρα. Η λογοτεχνία βρίθει από τέτοια παραδείγματα.

Το διαπίστωσε ο Ντεβέντρα Σινγκ μαζί με τους συνεργάτες του από το Πανεπιστήμιο του Τέξας, στο Όστιν. Ανέτρεξαν σε μια τεράστια βάση δεδομένων που περιελάμβανε περίπου 345.000

έργα Βρετανών και Αμερικανών λογοτεχνών, από τον 16ο μέχρι τον 18ο αιώνα. Ήθελαν με τον τρόπο αυτό να διαπιστώσουν ποιο ήταν το σημείο εκείνο του γυναικείου κορμιού το οποίο εξυμνούσαν περισσότερο οι ποιητές και οι λογοτέχνες.

Οι Αμερικανοί επιστήμονες δημοσίευσαν τα αποτελέσματα της δουλειάς τους στην επιστημονική επιθεώρηση Ρroceedings of the Royal Society Β» και, όπως επισημαίνουν, βρήκαν σε έργα που γράφτηκαν από το 1501 μέχρι το 1799 εξήντα έξι ρομαντικές περιγραφές και η καθεμιά από αυτές είχε ως ηρωίδα μια γυναίκα με μέση σαν κλεψύδρα. Οι ειδικοί χρησιμοποίησαν λέξεις-κλειδιά για να εντοπίσουν τα λογοτεχνικά έργα που τους ενδιέφεραν. «Μέση», «στήθος», «γοφοί», «γλουτοί», «παχουλή», «λεπτή», ήταν ορισμένες από τις λέξεις που χρησιμοποιήθηκαν. Μάλιστα διαπίστωσαν ότι κολακευτικές αναφορές στη λεπτή μέση των γυναικών υπήρχαν ακόμη σε έργα Ινδών συγγραφέων του 1ου αιώνα αλλά και σε κινέζικα λογοτεχνικά κείμενα του 4ου αιώνα.

Υγεία- γονιμότητα. Οι ειδικοί λοιπόν λένε ότι αυτή η καθολική αποδοχή των γυναικών με λεπτή μέση ίσως να οφείλεται στο γεγονός ότι μια λεπτή μέση είναι συνυφασμένη στο μυαλό των ανδρών με την υγεία και τη γονιμότητα της γυναίκας. Ο Σινγκ τονίζει ότι η υγεία του γυναικείου σώματος είναι συνδεδεμένη

ΟΙ ΣΥΝΗΘΕΣΤΕΡΕΣ ηρωίδες των ρομαντικών μυθιστορημάτων του 16ου έως 18ου αιώνα είχαν κορμί- κλεψύδρα

με τα χαμηλά επίπεδα λίπους στην κοιλιακή χώρα. Ταυτόχρονα τα υψηλά επίπεδα των γυναικείων σεξουαλικών ορμονών (οιστρογόνα) «πιέζουν» τη μέση και δίνουν στο σώμα το σχήμα της κλεψύδρας.

Διαχρονική προτίμηση. Η προτίμηση λοιπόν στη λεπτή και σφικτή μέση κάθε άλλο παρά μόδα φαίνεται πως είναι. Σύμφωνα με τους Αμερικανούς ειδικούς, αυτό προκύπτει και από την προέλευση των λογοτεχνικών έργων που εξετάστηκαν. «Πρόκειται για ένα εγγενές μάλλον χαρακτηριστικό της αντρικής φύσης παρά για μια τάση της δυτικής κουλτούρας που αποκτά χαρακτηριστικά μόδας. Αυτό άλλωστε φαίνεται μέσα από τα έργα τριών αιώνων. Ότι πρόκειται δηλαδή για μια διαχρονική προτίμηση και όχι για ένα κατασκεύασμα των παγκόσμιων μέσων μαζικής ενημέρωσης».

Δεν ισχύει στο Περού. «Στην εποχή μας δεν υπάρχει καμία κουλτούρα που να μην έχει δυτικές επιρροές», λέει ο Σινγκ και προσθέτει ότι «είναι εύκολο να πει κανείς ότι πρόκειται για κάποιο δυτικότροπο καπρίτσιο. Όμως αυτό δεν ισχύει». Από την άλλη πλευρά βέβαια, αντίστοιχες έρευνες έδειξαν εντελώς αντίθετα αποτελέσματα. Για παράδειγμα, το 1998 μια έρευνα που έγινε στον γηγενή πληθυσμό Ματσιγκένκα του Περού έδειξε ότι οι περισσότεροι άντρες προτιμούσαν τις παχουλές γυναίκες, ενώ ορισμένοι εξ αυτών δήλωναν ότι οι γυναίκες με λεπτή σιλουέτα έμοιαζαν σα να είχαν μόλις αναρρώσει από κάποια ασθένεια ή ότι υπέφεραν από διάρροια!

Τα μοντέλα του «Ρlayboy»


ΤΟ «ΖΗΤΗΜΑ» της αποδοχής που έχει μια καλλίγραμμη μέση στα μάτια των ανδρών απασχόλησε και τα προηγούμενα χρόνια την ίδια ομάδα ειδικών οι οποίων κατέφυγαν στις σελίδες του δημοφιλούς αντρικού περιοδικού «Ρlayboy». Ανέτρεξαν με άλλα λόγια στα μοντέλα που φιλοξενούνταν στην κεντρική σελίδα του περιοδικού και συνέκριναν τις αναλογίες τους. Διαπίστωσαν ότι οι αριθμοί της μεζούρας διέφεραν από μοντέλο σε μοντέλο, όμως όλων τα σώματα είχαν το σχήμα κλεψύδρας.

Στενοί κορσέδες για σφικτή μέση


ΣΥΜΦΩΝΑ με τον Ντεβέντρα Σινγκ από το Πανεπιστήμιο του Τέξας, στο Όστιν, μια λεπτή γυναικεία μέση ίσως να παρέχει ενδόμυχα στον άντρα την πληροφορία για τη δυνητική ικανότητα της γυναίκας να γεννήσει υγιή παιδιά. Και για τον λόγο αυτό πολλοί άνδρες βρίσκουν ελκυστικές τις γυναίκες με λεπτή μέση. Μια παρόμοια θεωρία έχει επίσης χρησιμοποιηθεί για να εξηγήσει το γιατί υποσυνείδητα θεωρούμε ως πιο όμορφα τα συμμετρικά χαρακτηριστικά ενός σώματος ή προσώπου- τα οποία ενδεχομένως αποτελούν και δείκτη καλών γονιδίων.

Τα ευρήματα των ειδικών του Πανεπιστημίου του Τέξας προσφέρουν επίσης μια εύλογη εξήγηση για τον λόγο που οι γυναίκες της βικτωριανής εποχής έδειχναν ιδιαίτερη προτίμηση στους στενούς κορσέδες ενώ ταυτόχρονα αντανακλούν και τον λόγο για τον οποίο ενδεχομένως οι σημερινές γυναίκες εμφορούνται από αισθήματα δυσφορίας για το σώμα τους. «Πολλές γυναίκες είναι σε θέση να χάσουν αρκετό βάρος ακολουθώντας κάποιες δίαιτες, πόσες όμως είναι εκείνες που μπορούν να αποκτήσουν και ζηλευτή σιλουέτα;».

Ευφυείς και συναισθηματικές οι φάλαινες


Μέχρι την αποκωδικοποίηση του ανθρώπινου γονιδιώματος, οι επιστήμονες πίστευαν πως ο άνθρωπος έχει πολλές διαφορές από τα υπόλοιπα θηλαστικά. Τα τελευταία χρόνια όμως αλλάζουν γνώμη, καθώς πολλά από αυτά τα χαρακτηριστικά που νόμιζαν μοναδικά στον άνθρωπο εντοπίζονται και σε άλλα ζώα.


Τελευταίο παράδειγμα, τα εγκεφαλικά κύτταρα που επεξεργάζονται τα συναισθήματά μας. Δεν τα διαθέτουν μόνο οι άνθρωποι και οι πίθηκοι, αλλά και οι φάλαινες. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν πως ατρακτοειδείς νευρώνες, όπως ονομάζονται αυτά τα εξειδικευμένα κύτταρα, έχουν στους εγκεφάλους τους οι μεγαπτεροφάλαινες, οι πτεροφάλαινες, οι όρκες και οι φυσητήρες. Δεν αποκλείεται, λοιπόν, οι φάλαινες να αισθάνονται, να αγαπούν και να υποφέρουν όπως και οι άνθρωποι. Ενδεχομένως, μάλιστα, να μας μοιάζουν και στον βαθμό ευφυΐας.

Τριπλάσια ατρακτοειδή κύτταρα από τους ανθρώπους. Τα ατρακτοειδή κύτταρα οφείλουν το όνομά τους στο μακρύ τους σχήμα. Στον άνθρωπο βρίσκονται στο τμήμα του εγκεφάλου που συνδέεται με την κοινωνική οργάνωση, τη συναισθηματική κατανόηση, τον λόγο, το ένστικτο για τα συναισθήματα των άλλων και τις αστραπιαίες ενστικτώδεις αντιδράσεις. Στο ίδιο ακριβώς σημείο εντοπίζονται και στις φάλαινες.

Και μάλιστα οι φάλαινες τα είχαν πολύ πριν εμφανιστούν στους ανθρώπους, ενώ υπολογίζεται πως διαθέτουν τριπλάσια ποσότητα από ό,τι εμείς.

Φαίνεται στη συμπεριφορά. «Είναι σαφές πως μιλάμε για εξαιρετικά ευφυή ζώα», λέει ο Πάτρικ Χοφ, από την Ιατρική Σχολή «Μάουντ Σινάι» της Νέας Υόρκης, ο οποίος ανακάλυψε τα κύτταρα στις φάλαινες μαζί με την Έστελ Βαν Ντερ Γκουχτ. «Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με οποιαδήποτε ανθρωπομορφική ερμηνεία της ευφυΐας στις φάλαινες», προσθέτει, «αλλά η ικανότητά τους για υψηλού επιπέδου εγκεφαλική λειτουργία, η οποία φαίνεται πεντακάθαρα στη συμπεριφορά τους, επιβεβαιώνεται από την ύπαρξη νευρώνων που νομίζαμε ότι βρίσκονται μόνο στους ανθρώπους και τους κοντινούς τους συγγενείς». Τα τραγούδια των δελφινιών. Τα δελφίνια φαίνεται πως μπορούν να αναγνωρίσουν τον εαυτό τους και ο Χοφ πιστεύει ότι την ίδια ικανότητα διαθέτουν και οι μεγαπτεροφάλαινες. «Επικοινωνούν μέσω ενός τεράστιου ρεπερτορίου τραγουδιών, αναγνωρίζουν τα δικά τους τραγούδια και συνθέτουν καινούργια. Επίσης, σχηματίζουν συμμαχίες για να σχεδιάσουν κυνηγετικές στρατηγικές και να τις διδάξουν σε νεώτερες φάλαινες, ενώ αναπτύσσουν και κοινωνικά δίκτυα πανομοιότυπα με αυτά των ανθρώπων και των πιθήκων».

Όπως όλα τα υπόλοιπα είδη με ατρακτοειδή κύτταρα, οι φάλαινες περνούν από μία ασυνήθιστα μεγάλη χρονικά περίοδο μέχρι τη σεξουαλική τους ωρίμανση, γεννούν πολύ λίγα μικρά κάθε φορά και οι ενήλικες μπορούν να ζήσουν ανεξάρτητα από τις υπόλοιπες φάλαινες για πολύ καιρό. Οι ενστικτώδεις αντιδράσεις. Οι επιστήμονες εντόπισαν τα κύτταρα σε δύο περιοχές με σημαντικό ρόλο στις ενστικτώδεις αντιδράσεις, αυτές που απαιτούν γρήγορες και συναισθηματικά ευαίσθητες κρίσεις. Για παράδειγμα, ο άνθρωπος χάρη σε αυτά τα κύτταρα μπορεί να καταλάβει αν κάποιος άλλος υποφέρει από πόνο ή αν μία εμπειρία είναι ευχάριστη ή δυσάρεστη.

Μία περιοχή ειδικά, η γωνιώδης έλικα του προσαγωγίου, βρίσκεται κάτω από τη μέση στο μπροστινό μέρος του εγκεφάλου όλων των θηλαστικών. Στους ανθρώπους ελέγχει την προσοχή, αισθάνεται τον πόνο και καταγράφει τα λάθη. Παρακολουθώντας τα συστήματα του οργανισμού που ελέγχουν την αναπνοή, τον σφυγμό της καρδιάς, τη στύση και άλλες αυτόματες αντιδράσεις του σώματος, μας βοηθά να καταχωρούμε συναισθήματα όπως ο φόβος, η αηδία, το άγχος, η έντονη ευχαρίστηση και ο πόνος.

Το άλλο τμήμα του εγκεφάλου ονομάζεται μετωπιαίος νησιδιακός φλοιός, σημαντικό για τις συναισθηματικές μας αντιδράσεις προς τους άλλους, όπως όταν υποφέρει κάποιος ή όταν κλαίει ένα μωρό. Επίσης, μας βοηθά να διακρίνουμε τυχόν απόπειρες εξαπάτησης.

Ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα σε φάλαινες, δελφίνια και πρωτεύοντα θηλαστικά


ΟΙ ΑΤΡΑΚΤΟΕΙΔΕΙΣ νευρώνες μεταδίδουν επεξεργασμένες πληροφορίες που μας βοηθούν να σχηματοποιήσουμε τη συμπεριφορά μας, συμπεριλαμβάνοντας προφορικές αντιδράσεις, ανάκτηση αναμνήσεων και εικόνων, συναισθηματική κατανόηση, κάθε λογής συναισθήματα και επίγνωση μιας κατάστασης.

«Η ανακάλυψη είναι ένα εκπληκτικό παράδειγμα νευροανατομικής σύγκλισης ανάμεσα σε κητοειδή και πρωτεύοντα θηλαστικά», λέει η Λόρι Μαρίνο από το Πανεπιστήμιο της Ατλάντας. «Και προστίθεται σε μία σειρά από ομοιότητες ανάμεσα στα κητοειδή και τα πρωτεύοντα θηλαστικά, όσον αφορά τις γνωσιακές τους ικανότητες και τη συμπεριφορά».

Οι εγκέφαλοι μικρότερων κητοειδών που εξετάστηκαν από τους Πάτρικ Χοφ και Έστελ Βαν Ντερ Γκουχτ δεν είχαν ατρακτοειδείς νευρώνες. Τα μόνα οδοντοκήτη- η υποομάδα των κητοειδών όπου ανήκουν τα δελφίνια- που έχουν ατρακτοειδή κύτταρα είναι οι φάλαινες-δολοφόνοι και οι φυσητήρες, οι δύο μεγαλύτεροι εκπρόσωποι του είδους. Αλλά ο Χοφ υποπτεύεται πως τα έχουν όλες οι μπαλενοφόρες φάλαινες, όπως οι μεγαλοπτεροφάλαινες και οι πτεροφάλαινες. Τα μικρότερα κήτη ίσως έχουν αναπτύξει κάτι παρόμοιο, οπότε θα είναι ενδιαφέρον να βρεθεί ποιες πνευματικές ικανότητες διαχωρίζουν τα δελφίνια από τις φάλαινες.

Οι επιστήμονες είναι σίγουροι πως τα κύτταρα αυτά είναι ένδειξη ευφυΐας. «Οι φάλαινες έχουν αναπτύξει μοναδικά χαρακτηριστικά στο περιβάλλον τους. Δεν έχουν γραπτή γλώσσα, αλλά μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα, και οι τακτικές ψαρέματος που χρησιμοποιούν είναι πολύ καλύτερες από τις δικές μας», λέει ο Χοφ.

Δύο όρκες κήδευαν τη μητέρα τους


ΕΝΑ ΑΠΟ τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ερευνητές είναι πρακτικό. Σε αντίθεση με τους πιθήκους, δεν τους είναι εύκολο να παρατηρήσουν τις φάλαινες όσο καιρό χρειάζεται και από τόσο κοντά ώστε να βγάλουν σωστά συμπεράσματα για τη συμπεριφορά τους. Γι΄ αυτό και η γνώση μας για τις φάλαινες είναι πολύ περιορισμένη ακόμα σε σχέση με άλλα θηλαστικά.

«Είμαστε αρκετές δεκαετίες πίσω σε σχέση με τη γνώση μας για τους πιθήκους», λέει ο Μαρκ Σίμοντς, από την Εταιρεία Διατήρησης Φαλαινών και Δελφινιών στην Αγγλία. Ο Σίμοντς έχει μελετήσει πολλά περιστατικά που αποδεικνύουν συναισθηματική και ευφυή συμπεριφορά στα κητοειδή. Το 1990 για παράδειγμα, δύο αρσενικές όρκες εντοπίστηκαν να κολυμπούν μαζί χωρίς επαφή με άλλες όρκες για αρκετές ημέρες, αφού το σώμα της νεκρής μητέρας τους βρέθηκε να επιπλέει σε κοντινό σημείο. Οι ερευνητές πιστεύουν πως οι όρκες ακολουθούσαν τις τελευταίες κινήσεις της μητέρας τους, κάτι που ερμήνευσαν ως έκφραση πένθους.