Το Μεξικό μεταναστεύει στην Αλάσκα


Αποχαιρετήστε τη Μεσόγειο. Το ίδιο και την Ερυθρά Θάλασσα και τον πλούτο από κοραλλιογενείς υφάλους και εξωτικά πλάσματα του βυθού. Κι ετοιμαστείτε για τη μέρα που το Σαν Φρανσίσκο θα έχει ένα καινούργιο προάστιο: το Λος Άντζελες. Τότε δηλαδή που ολόκληρη η Νότια Καλιφόρνια μαζί με τη μεξικάνικη χερσόνησο της Μπάχα θα έχουν ανέβει όλη τη Δυτική Ακτή για να κάνουν παρέα με την Αλάσκα.


Όλα αυτά σύμφωνα με τις προβλέψεις των γεωλόγων που χρησιμοποιούν νέες τεχνολογίες και συγκεντρώνουν νέα στοιχεία, θεωρίες, μετρήσεις βλέποντας το σχήμα των ηπείρων στο μακρινό μέλλον.

Οι χάρτες και οι απεικονίσεις που ετοιμάζουν κάνουν την επιστήμη προσιτή και κατανοητή στον κόσμο, ενώ οι ερευνητές μαθαίνουν περισσότερα για τις τεκτονικές πλάκες. Βέβαια, όπως παραδέχονται, οι προβλέψεις τους γίνονται λιγότερο ακριβείς όσο απομακρύνονται από το σήμερα. Και δεν μιλάμε για μερικά χρόνια, αλλά για 100-250 εκατομμύρια χρόνια.

Σε 50 εκατ. χρόνια! Οι βραχυπρόθεσμες προβλέψεις τους όμως βασίζονται σε μετρήσεις δορυφόρων και αδιάσειστα στοιχεία. Ο Φρανκ Πρες, γεωλόγος, και οι συνεργάτες του σε ένα καινούργιο βιβλίο παρουσιάζουν την εικόνα του πλανήτη σε 50 εκατομμύρια χρόνια, σημειώνοντας ότι πρόκειται για ένα «αληθοφανές σενάριο». Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η Αφρική θα μετακινηθεί βορειότερα πέφτοντας πάνω στην Ευρώπη και ενώνοντας τις δύο ηπείρους. Αναγκαστικά, η Μεσόγειος Θάλασσα θα εξαφανιστεί και θα αντικατασταθεί από τα Μεσόγεια Βουνά. Η οροσειρά θα διατρέχει το μέσο μίας ηπείρου πολύ μεγαλύτερης από τη σημερινή Ευρασία, και μπορεί να ονομάζεται Ευρω-Αφροασία. Τα απρόβλεπτα αργότερα… Τα 50 εκατομμύρια χρόνια ακούγονται λίγο υπερβολικά, αλλά για τους γεωλόγους διαρκούν όσο και το κλείσιμο του ματιού. Αν ένας χρόνος αντιστοιχεί στο παρελθόν της Γης, 50 εκατομμύρια χρόνια είναι λιγότερο από τέσσερις μέρες, δηλαδή το όριο για τις πετυχημένες μετεωρολογικές προγνώσεις. «Πενήντα εκατομμύρια χρόνια δεν είναι τίποτα», λέει ο Κρίστοφερ Σκοτέσε, γεωλόγος στο Πανεπιστήμιο του Άρλινγκτον, από τους πρωτοπόρους της επιστήμης. «Είναι σαν να οδηγείς στον αυτοκινητόδρομο και να θέλεις να μάθεις πού θα βρίσκεσαι σε 10 λεπτά. Ελέγχεις το κοντέρ, κάνεις έναν υπολογισμό και υπολογίζεις τη θέση σου. Αλλά σε περισσότερα από 50 εκατομμύρια χρόνια, μπορεί να συμβούν πολλά απρόβλεπτα».

Γιγαντιαίο παζλ. Οι γεωλογικές προγνώσεις βασίζονται στη θεωρία των τεκτονικών πλακών, σύμφωνα με την οποία η επιφάνεια της Γης αποτελείται από περίπου 12 τεράστιες πλάκες κρυστάλλων που επιπλέουν σε μία θάλασσα από μερικώς λειωμένα βράχια. Όσο περνά ο χρόνος, θερμά ρεύματα μετάδοσης θερμότητας μέσα σε αυτή τη θάλασσα, όπως και βαρυτικές δυνάμεις, κινούν τις πλάκες, τις ηπείρους που βρίσκονται από πάνω τους και τους βυθούς των ωκεανών. Με την κίνηση, που γίνεται εξαιρετικά αργά, κομματιάζονται και μεταφέρονται σε διαφορετικές θέσεις ενός γιγαντιαίου παζλ.

Παρακολουθούν με GΡS. Οι γεωλόγοι μπορούν να μετρήσουν αυτές τις αλλαγές με μεγάλη ακρίβεια χάρη στους δορυφόρους παγκόσμιου εντοπισμού θέσης (GΡS) και μικρών σταθμών βάσης που συνδέουν απομακρυσμένες περιοχές του πλανήτη και λειτουργούν χωρίς προσωπικό. Σειρές από τέτοια όργανα παρακολουθούν τις κινήσεις των πλακών.

Πριν από 200 εκατομμύρια χρόνια, η Γη ήταν μία υπερήπειρος, η Παγγαία, που περιείχε τις σημερινές ηπείρους. Πρώτος ο Ρόμπερτ Ντιτζ το 1970 περιέγραψε τη διάσπαση της Παγγαίας και προέβλεψε το μέλλον για τα επόμενα 50 εκατομμύρια χρόνια. «Σε 10 εκατομμύρια χρόνια, το Λος Άντζελες θα έχει φτάσει στο Σαν Φρανσίσκο και σε άλλα 50 εκατομμύρια στην Αλάσκα».

Θα ενωθούν οι ήπειροι σε 250 εκατομμύρια χρόνια


Η «ΤΕΛΙΚΗ ΠΑΓΓΑΙΑ» θα διαμορφωθεί έπειτα από 250 εκατομμύρια χρόνια συνεχών συγκρούσεων. Η Μεσόγειος θα εξαφανιστεί σε 25 με 75 εκατομμύρια χρόνια από σήμερα. Η Αυστραλία θα κινηθεί βόρεια και θα πέσει πάνω στη Μαλαισία και την Ινδονησία πριν συνεχίσει την πορεία της προς τις Φιλιππίνες και την Ασία, με την οποία θα ενωθεί. Η Ανταρκτική κινείται επίσης βόρεια, χάνοντας το παγωμένο της κάλυμμα. Σε 100 εκατομμύρια χρόνια θα φτάσει στον Ινδικό Ωκεανό και 50 εκατομμύρια χρόνια αργότερα θα σφηνωθεί ανάμεσα στη Μαδαγασκάρη και την Ινδονησία. Ο ωκεανός θα γίνει μικρή θάλασσα.

Η μεγαλύτερη τεκτονική αλλαγή από όλες, θα εξαφανίσει σιγά σιγά τον Ατλαντικό Ωκεανό. Διακόσια εκατομμύρια χρόνια αργότερα, η Νέα Γη θα συγκρουστεί με την Αφρική και η Βραζιλία με τη Νότια Αφρική. Σε 250 εκατομμύρια χρόνια, οι ήπειροι θα έχουν ενωθεί σε μία καινούργια υπερήπειρο περικλείοντας ό,τι έχει απομείνει από τον Ινδικό Ωκεανό.

Κάποιοι γεωλόγοι πιστεύουν ότι ο Ειρηνικός θα εξαφανιστεί στέλνοντας με ταχύτητα τη Βόρεια και Νότια Αμερική πάνω στην Ασία. Και το ταξίδι των ηπείρων θα συνεχίζεται το ίδιο έντονο και συναρπαστικό όσο υπάρχει ο πλανήτης.

Πλινθόκτιστα τα ιερά των πρώτων Φαραώ


Πριν από τις ξακουστές πυραμίδες της Γκίζας, οι αρχαίοι βασιλιάδες της Αιγύπτου κατέλιπαν λιγότερο επιβλητικά μνημεία. Ιερούς ναούς που έμοιαζαν με φρούρια και περιτριγυρίζονταν από τείχη με πλίνθινα τούβλα. Μέσα σε αυτούς τους νεκροθαλάμους, ο κόσμος προφανώς συναθροιζόταν για να λατρέψει και να διαιωνίσει τη μνήμη του ηγέτη τους.


Oι αρχαιολόγοι λένε ότι τα σχεδόν εξαφανισμένα ερείπια αυτών των οικοδομημάτων φανέρωναν την κοσμική και θρησκευτική ιεραρχία στο ενοποιημένο κράτος της Αιγύπτου που απέκτησε σάρκα και οστά πριν από περίπου 5.000 χρόνια. Ως σύμβολα της πρώιμης εξουσίας των βασιλιάδων και του ρόλου τους στην καθημερινή ζωή των υπηκόων τους, αυτά τα μυστήρια νεκρικά κέντρα είναι αρχαιότερα από τις πυραμίδες της Γκίζας.

Πλινθόκτιστος περίβολος. Το τελευταίο και μεγαλύτερο από τα θρησκευτικά αυτά κέντρα- το μόνο δηλαδή που σήμερα εξακολουθεί να διατηρεί τα βασικά γνωρίσματα του αλλοτινού του εαυτού- οικοδομήθηκε από τον βασιλιά Κhasekhemwy,

ΟΙ ΠΥΡΑΜΙΔΕΣ της Γκίζας δανείστηκαν εν μέρει την αρχιτεκτονική των λατρευτικών χώρων της Αβύδου

ο οποίος κυβέρνησε κατά τη δεύτερη δυναστεία, γύρω στο 2789 π.Χ. Γνωστό σήμερα με την ονομασία Shunet el-Ζebib, o πλινθόκτιστος αυτός περίβολος βρίσκεται στην ερημική πεδιάδα της Αβύδου, περίπου 460 χιλιόμετρα νοτίως του Καΐρου, κοντά στους τάφους των πρώτων ηγεμόνων της Αιγύπτου.

Σύμφωνα με την εφημερίδα «Τhe Νew Υork Τimes», αρχαιολόγοι, μηχανικοί και εξειδικευμένοι τεχνίτες επιχειρούν να αναστηλώσουν τα τείχη και τις πύλες του Shunet elΖebib, που έχει υποστεί τρομακτικές φθορές από τον χρόνο και την εγκατάλειψη.

Ιστορία 5.000 χρόνων. Οι υπεύθυνοι του προγράμματος αυτού είχαν πει παλαιότερα ότι οι εργασίες αναστήλωσης του χώρου είχαν προχωρήσει τα τελευταία δύο χρόνια με αργούς και προσεκτικούς ρυθμούς. Οι εργασίες είχαν σχεδόν ολοκληρωθεί κατά το ήμισυ. Χρησιμοποιήθηκαν περισσότερα από 250.000 πλίνθινα τούβλα, φτιαγμένα με τον τρόπο που κατασκευάζονταν στην αρχαία Αίγυπτο, για να χτιστούν τα ψηλά τείχη. Εκείνη την εποχή τα τούβλα αποτελούνταν από δύο μέρη λάσπης και ένα μέρος από άμμο ανακατεμένο με νερό και αφημένο να ξεραθεί στον ήλιο για δύο εβδομάδες. Το κόστος των εργασιών έχει ανέλθει στο ένα εκατομμύριο δολάρια και αναμένεται να απαιτηθούν άλλα τόσα χρήματα για να ολοκληρωθούν οι εργασίες.

«Δεν προσπαθούμε να αποκαταστήσουμε τη μορφή που είχε αρχικά το οικοδόμημα», λέει στην αμερικανική εφημερίδα ο Ντέιβιντ Ο΄Κόνορ, αιγυπτιολόγος στο Ινστιτούτο Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης. «Προσπαθούμε να το συντηρήσουμε και να το σταθεροποιήσουμε με έναν τρόπο που θα αντανακλά την ιστορία των 5.000 χρόνων του».

Μένει να ανακαλυφθούν. Ο Ο΄Κόνορ, διευθυντής των εργασιών συντήρησης, έχει διενεργήσει ανασκαφές στην Άβυδο και έχει φέρει στο φως τα υπολείμματα οκτώ αντίστοιχων περιφραγμένων λατρευτικών χώρων. Ο ίδιος υποπτεύεται ότι πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον άλλος ένας ή δύο τέτοιοι χώροι που μένει να ανακαλυφθούν. Την περιοχή αυτή ερευνούσαν πριν από έναν αιώνα Βρετανοί αρχαιολόγοι και περιέγραφαν τους περίφρακτους χώρους που ανακάλυπταν ως φρούρια. Πιο πρόσφατες όμως ανασκαφές που έγιναν, και ειδικότερα στον χώρο που ήταν αφιερωμένος στον βασιλιά Κhasekhemwy, απέδειξαν ότι οι χώροι αυτοί ήταν συνυφασμένοι με κάποιου είδους νεκρικές πρακτικές για τις οποίες όμως δεν έχουν σαφή εικόνα επειδή δεν υπάρχουν ή δεν διασώζονται επιγραφές.

Πριν από την εποχή των πυραμίδων


Η Μπέτσι Μπράιαν, καθηγήτρια Αιγυπτιακών Τεχνών και Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς, λέει ότι οι περίφρακτοι χώροι στην Άβυδο αποτελούν τεχνουργήματα που αντιμετωπίζουν σοβαρό κίνδυνο. Οι χώροι αυτοί, αναφέρει στην εφημερίδα «Τhe Νew Υork Τimes», παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες όχι μόνο για τις προετοιμασίες ενταφιασμού αλλά και για τις εκλεπτυσμένες θρησκευτικές πεποιθήσεις που επικρατούσαν λίγο πριν από την εποχή των πυραμίδων. Μια γενιά μετά τον Κhasekhemwy, ο βασιλιάς Djoser καθιέρωσε τις πυραμίδες ως χώρους ενταφιασμού. Ο τάφος του ήταν η κλιμακωτή πυραμίδα (σχεδιασμένη να μοιάζει με σκάλα που οδηγεί τον βασιλιά στον ουρανό) και βρίσκεται κοντά στην αρχαία πρωτεύουσα Μέμφιδα, έξω από το Κάιρο. Ειδικοί παρατηρούν ότι το ταφικό σύμπλεγμα του Djoser, ενσωματώνει σημαντικά χαρακτηριστικά των περίφρακτων χώρων της Αβύδου. Η πυραμίδα ήταν περιτριγυρισμένη από τείχη που εσώκλειαν μικρούς ναούς. Τον 26ο αιώνα π.Χ., βασιλιάδες με μεγάλη ισχύ, ανήγειραν τις συγκλονιστικές πυραμίδες της Γκίζας, οι οποίες αποτελούν και το τελευταίο «εν ζωή» από τα λεγόμενα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου.

Οι περίφρακτοι χώροι της Αβύδου


Oι ηγέτες της Αιγύπτου δεν θάβονταν στους περίφρακτους χώρους της Αβύδου. Οι υπόγειοι βασιλικοί τάφοι της Αβύδου βρίσκονται 1,5 χιλιόμετρο νοτιότερα. Οι μεταγενέστεροι βασιλείς, ενταφιάζονταν αλλού, σε πυραμίδες. Οι εσώκλειστοι χώροι της Αβύδου αποτελούνταν από ψηλά, χοντρά τείχη και περιελάμβαναν έναν ανοικτό ορθογώνιο χώρο. Ο χώρος αυτός θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη συνάθροιση αρκετών ανθρώπων, όμως οι αρχαιολόγοι δεν είναι σίγουροι αν επιτρεπόταν κάτι τέτοιο. Ανάμεσα στα τείχη των χώρων βρέθηκαν ναοί, καθένας τους αφιερωμένος σε συγκεκριμένο βασιλιά.